Vụ sạt lở 3 người tử vong ở Hà Tĩnh: Hiểm họa trên công trường

Mở đường công vụ trái phép

Dự án đường dây 500kV Quảng Trạch (tỉnh Quảng Bình) - Quỳnh Lưu (tỉnh Nghệ An) dài 226km, là một trong bốn dự án thành phần thuộc Dự án đường dây 500kV mạch 3, có chiều dài 514km, được nối từ Quảng Trạch (Quảng Bình) ra Phố Nối (Hưng Yên) với tổng vốn đầu tư 23.000 tỷ đồng do Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) làm chủ đầu tư, Ban quản lý (BQL) dự án các công trình điện Miền Trung (CPMB) quản lý điều hành.

Công trình qua địa bàn Hà Tĩnh có chiều dài 141,52km, với 285 vị trí móng cột, đi qua 8 huyện, thị xã.

Tháng 3/2024, UBND Hà Tĩnh ban hành Quyết định Số 687/QĐ-UBND do Phó chủ tịch UBND Nguyễn Hồng Lĩnh ký, đồng ý chuyển đổi mục đích sử dụng 21,7855ha rừng sang đất thực hiện Dự án đường dây 500kV Quảng Trạch - Quỳnh Lưu.

Vị trí móng cột 28 của dự án đường dây 50kV qua Hà Tĩnh.

Các huyện có dự án đi qua gồm: Đức Thọ, Vũ Quang, Hương Khê, Can Lộc, Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, thị xã Kỳ Anh và đơn vị liên quan được yêu cầu giám sát, kiểm tra và chịu trách nhiệm trong việc bồi thường, GPMB, quá trình thực hiện, đảm bảo đúng phạm vi ranh giới diện tích rừng chuyển đổi mục đích sử dụng.

Tuy nhiên, quá trình thi công, ngành chức năng phát hiện một số đơn vị thi công đã vi phạm mở đường công vụ trái phép trên diện tích rừng phòng hộ chưa được chuyển đổi.

Cụ thể vào đầu tháng 3 vừa qua, BQL rừng phòng hộ Nam Hà Tĩnh đã phát hiện, lập biên bản về việc vi phạm mở đường trái phép trên đất rừng phòng hộ của đơn vị thi công là Công ty CP sông Đà 5 với tổng diện tích 603m2, tại Khoảnh 2, Tiểu khu 388A (địa bàn phường Kỳ Long) thuộc lâm phần do BQL rừng phòng hộ Nam Hà Tĩnh quản lý. Ngoài ra, quá trình mở đường trái phép trên diện tích rừng phòng hộ nói trên, đơn vị thi công còn “đốn hạ” 25 cây gỗ tự nhiên có đường kính 8 – 25cm, chiều cao 5 – 7m.

Trao đổi với PV Tiền phong, ông Trần Ngọc Lâm - Trưởng BQL rừng phòng hộ Nam Hà Tĩnh cho biết, thời điểm phát hiện đơn vị thi công vi phạm mở đường trên diện tích rừng phòng hộ chưa được chuyển đổi, đơn vị đã có ý kiến ngay với chủ đầu tư, ngành chức năng và các nhà thầu thi công liên quan yêu cầu chấn chỉnh.

“Khi thi công dự án, đơn vị thi công sẽ dùng đường công vụ cũ của đường dây 500Kv đã làm trước đó. Tuy nhiên, một số đơn vị xây lắp đã mở đường công vụ ngoài diện tích dự kiến xin chủ trương chuyển đổi mục đích. Ngoài ra, số lượng lâm sản bị ảnh hưởng do dự án chưa được chủ đầu tư phối hợp với chủ rừng để tận dụng như cam kết, gây thất thoát tài sản Nhà nước cũng như ảnh hưởng môi trường sinh thái...”, ông Lâm nói.

Móng cột thi công nằm lưng chừng đồi, độ dốc cao.

Theo Trưởng BQL rừng phòng hộ Nam Hà Tĩnh, trong tổng số 16,49ha rừng bị ảnh hưởng bởi Dự án đường dây 500kV Quảng Trạch – Quỳnh Lưu, có hơn 11,3ha đất rừng tự nhiên và gần 0,1 ha rừng trồng đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh chuyển đổi mục đích sử dụng, còn lại hơn 5,1ha đất rừng tự nhiên chưa được chuyển đổi.

Tiềm ẩn nguy cơ sạt lở

Dự án đường dây 500kV Quảng Trạch - Quỳnh Lưu đoạn qua địa bàn thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) có 42 móng trụ với tổng diện tích 16,49ha với 05 đơn vị thi công, gồm: Công ty TNHH MTV xây lắp điện, Công ty TNHH điện Địa Phương; Công ty CP XD - EVN Quốc tế 1, Công ty lắp máy và xây dựng điện IEC, Công ty Cổ phần Sông Đà 5.

Vụ sạt lở chiều 6/5 gần vị trí móng số 28 khiến 3 người tử vong.

Vị trí móng trụ 28 – khu vực xảy ra vụ sạt lở đất vào chiều 6/5 khiến 3 công nhân tử vong, 4 người bị thương khi trú trong lán tạm cạnh công trường do Công ty TNHH xây lắp điện 4 thi công. Khu vực này có diện tích 5000m2, nằm ở Khoảnh 2, Tiểu khu 389A do BQL rừng phòng hộ Nam Hà Tĩnh quản lý. Theo quan sát, vị trí móng trụ 28 nằm ở lưng chừng núi, với độ cao so với mặt nước biển khoảng 200m. Vị trị lán nơi 18 công nhân gặp nạn nằm phía dưới và cách móng trụ số 28 khoảng 100m.

Cơ quan chuyên môn ban đầu nhận định nguyên nhân vụ sạt lở do thiên tai. Mưa lớn khiến nước từ trên đỉnh núi đổ về khe cạn dẫn đến kéo theo một lượng lớn đất đá lớn, sạt lở xuống vị trí lán nơi 18 công nhân đang trú tạm. Hiện, ngành chức năng đã tạm đình chỉ thi công vị trí móng trụ 28 để khắc phục hậu quả, điều tra các quy định an toàn lao động liên quan.

Lãnh đạo UBND xã Kỳ Liên cho biết, quá trình thi công, lượng đất đá thải từ công trường được san gạt ngay dưới chân móng cột trụ đường dây 500Kv. Với đặc thù địa phương có lượng mưa lớn, đặc biệt mùa lũ, nguy cơ sạt lở rất cao.

Tiềm ẩn nguy cơ sạt lở cao từ công trường đường dây 50kV

Ông Trần Ngọc Lâm - Trưởng BQL rừng phòng hộ Nam Hà Tĩnh cho biết, dự án đường dây 500kV Quảng Trạch - Quỳnh Lưu mạch 3 là dự án trọng điểm Quốc gia, nên có nhiều tính chất đặc thù được Chính phủ quan tâm, chỉ đạo. Vì vậy, xuyên suốt quá trình thực hiện, đơn vị luôn cắt cử lực lượng, kiểm tra, giám sát tại khu vực thi công dự án thuộc lâm phần quản lý.

“Việc thi công các móng trụ khiến một lượng đất đá lớn được san ủi ngay chân vị trí công trình đã vùi lấp cây rừng, bồi đắp khe, suối, nguy cơ sạt lở cao. Đơn vị cũng yêu cầu chủ đầu tư, nhà thầu thực hiện đúng quy định về môi trường, thi công đúng vị trí, ranh giới, diện tích đã được phê duyệt và có phương án trồng mới lại khu vực rừng bị ảnh hưởng khi mở đường công vụ”, ông Lâm nói.

Phạm Trường