Vụ nước mắm nhiễm Arsen: 5 hiệp hội đồng loạt 'kêu cứu' lên Thủ tướng

Ngày 20/10, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam ( VASEP ) đã phối hợp với Hiệp hội Nước mắm Phú Quốc, Hiệp hội Nước mắm Phan Thiết - Bình Thuận, Hiệp hội Nước mắm Nha Trang, Hội Lương thực Thực phẩm TP.HCM cùng một số doanh nghiệp nước mắm đại diện cho miền Bắc đã họp để đánh giá thiệt hại của ngành sản xuất nước mắm truyền thống do hậu quả của thông tin nhiễm thạch tín (arsen) gây ra.

Các hiệp hội trên kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ liên quan kiểm tra và xử phạt nghiêm hành vi phát tán trái phép danh sách các nhãn hàng nước mắm có hàm lượng arsen, thực chất là không gây hại theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm của Bộ Y tế (QCVN 8-2:2011/ BYT), nhưng gây hoang mang cho người tiêu dùng, xâm hại nghiêm trọng uy tín của nước mắm truyền thống, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi quảng cáo không đúng.

Năm hiệp hội còn đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ liên quan công bố công khai trên thông tin đại chúng việc arsen hữu cơ có mặt trong nước mắm không gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng đồng thời làm rõ mức giới hạn ô nhiễm arsen trong nước mắm tại Quy chuẩn kỹ thuật về kim loại nặng QCVN 8-2:2011 là arsen vô cơ.

"Với tuyên bố một cách chung chung arsen là chất độc đã làm cho người tiêu dùng hoang mang, có nhiều dấu hiệu cho thấy người tiêu dùng đang chối bỏ nước mắm truyền thống, một vài siêu thị, cửa hàng bán lẻ đã thông báo tạm dừng mua hàng của các nhà sản xuất nước mắm truyền thống", văn bản nêu.

VASEP cho rằng, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam ( Vinastas ) đã không công khai danh sách các nhãn hàng nước mắm có dư lượng arsen, nhưng ngay hôm sau danh sách này đã được phát tán rộng rãi trên mạng xã hội. Có hiện tượng danh sách này được nhân viên của một số nhà sản xuất nước mắm công nghiệp đi phát trực tiếp cho người tiêu dùng tại các chợ truyền thống và cửa hàng bán lẻ.

Hơn nữa, nội dung quảng cáo của doanh nghiệp sản xuất nước mắm công nghiệp xuất hiện trên một số báo ghi không đúng của quy định về arsen tại QCVN 8-2:2011/BYT.

Sự việc bị đẩy đi quá xa, gây thiệt hại lớn, 5 hiệp hội đã cùng thống nhất kiến nghị lên Thủ tướng chỉ đạo kiểm tra, đánh giá mức đô gây thiệt hại của thông tin mà Vinastas công bố đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống và cảnh cáo để không tiếp tục xảy ra trường hợp tương tự.

Trước đó, ngày 17/10, Hiệp hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ Người tiêu dùng (Vinastas) đã công bố cuộc khảo sát trên 150 mẫu nước mắm tại 19 tỉnh thành; phát hiện có đến 101 mẫu, chiếm 67,33% số nước mắm được khảo sát có hàm lượng arsen tổng vượt ngưỡng cho phép.

Vinastas cho biết, công bố kết quả cuộc khảo sát nước mắm chỉ chọn tiêu chí arsen thay vì các tiêu chí khác như chì, thủy ngân… với lý do không có tiền để khảo sát hết các tiêu chí, chỉ khảo sát trên cơ sở nguồn lực và xác định cái nào cần khảo sát.

Chỉ sau 3 ngày kết quả khảo sát được công bố một doanh nghiệp có thị phần nước mắm lớn sở hữu 2 thương hiệu nước mắm Chin-su và Nam Ngư đã đưa ra quảng cáo “Chúng tôi tin rằng nước mắm phải ngon nhưng trước hết phải an toàn”.

Theo VASEP, công bố của Vinastas đã gây nhầm lẫn giữa arsen hữu cơ, luôn có mặt trong cá biển, không độc và arsen vô cơ rất độc. Nội dung công bố trên chẳng những không phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về nồng độ arsen trong thực phẩm nói chung, trong nước chấm nói riêng mà còn không phù hợp với QCVN 8-2:2011/ BYT, trong đó hàm lượng arsen, được hiểu là vô cơ, trong nước chấm là 1 mg/l.

Việc khẳng định nước mắm độ đạm càng cao, tỷ lệ nhiễm arsen càng lớn đã tác động trực diện, với hậu quả khá nghiêm trọng đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống của Việt Nam, nếu không xử lý kịp thời chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến ngành khai thác cá biển, VASEP nêu.

Cũng theo VASEP, nước mắm là sản phẩm truyền thống, là quốc hồn, quốc túy của Việt Nam, gắn liền với cuộc sống của người dân Việt Nam, được tiêu dùng rộng rãi từ hàng trăm năm nay.

Nguyễn Thảo