Vợi gánh long đong

Thân phận người phụ nữ lực điền quần quật quanh năm việc gì cũng đến tay từ ngoài đồng đến trong nhà, từ việc chăm lo gia đình đến việc làng cũng đang trôi vào dĩ vãng. Xã hội tiến bộ giúp cho chồng con, gia đình nhà chồng cũng biết cảm thông, thương yêu, san sẻ nhiều hơn với người con dâu, người vợ, người mẹ. Ra đường, người phụ nữ nông thôn cũng ăn mặc đẹp hơn, đàng hoàng, tự tin mà hòa nhập với đời.

Nhưng đổi thay cũng lắm chiều, nhiều mặt. Thời sự năm 2017 bộc phát nhiều điều đáng lo. Ấy là tỷ lệ sinh con trai nhiều hơn con gái và nguy cơ bị sa thải đối với những nữ công nhân đến tuổi 35. Và hai điều này lại liên quan đến nhau.

Vậy là thời hiện đại nhưng tâm lý "trọng nam khinh nữ" cổ hủ vẫn còn rất trầm trọng. Cuộc vận động (và quy định) hạn chế sinh đẻ, mỗi gia đình chỉ nên có một đến hai con được thực hiện rộng rãi, khá quyết liệt khiến người ta thêm ưu tiên chọn sinh con trai. Mà sự lựa chọn này lại được thứ y học tiên tiến nhưng chui lủi, bất hợp pháp hỗ trợ đắc lực. Lao động nữ tuổi 35 giảm đi về sức khỏe, sự tinh nhanh, khéo léo. Lại là độ tuổi đã sinh con, phải chăm bẵm cho con, lo việc gia đình thì đúng là họ có hạn chế trong nhiều loại công việc. Lại nữa là ở tuổi ấy, lương thưởng thường phải trả cao hơn. Cái lý của các ông chủ thật khó bẻ, bởi kinh doanh là năng suất, chất lượng, đặc biệt là cạnh tranh và lợi nhuận. Thế là vấn nạn bất bình đẳng nam nữ và cái vòng long đong lại trở lại với những người phụ nữ vừa thoát ly nông nghiệp, nông thôn.

Sự nghiệp giải phóng phụ nữ, thực hiện quyền bình đẳng giới đang đứng trước thách thức mới của công nghiệp hóa, kinh tế thị trường và sự phát triển khoa học, công nghệ. Cùng với Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) của Đảng về vấn đề chất lượng dân số là vô vàn công việc lớn nhỏ mà toàn xã hội phải làm.

Suy xét ra thật đáng mừng là chúng ta có cơ sở thực tế để khắc chế thách thức này. Nội dung đầu tiên và quan trọng nhất của bình đẳng giới thể hiện trong lao động. Cùng với phát triển công nghiệp là dịch vụ. Đó là đường hướng chung phù hợp với thực tế đã được chúng ta xác định và thực hiện với nhiều thành quả đáng khích lệ. Ngoài các ngành giáo dục và y tế thì rất nhiều hoạt động dịch vụ kinh tế, xã hội và văn hóa có khả năng thu hút lao động nữ, kể cả sau tuổi 35. Họ có thể sung vào "đội quân" thương mại, du lịch, giải trí, chăm sóc sức khỏe… Ngay những công việc như giúp việc gia đình, làm điều dưỡng viên cũng đã được luật pháp hóa và có các kế hoạch, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng…

Vấn đề là các hoạt động dịch vụ và lao động dịch vụ rất đa dạng, phong phú, luôn có khả năng biến động nên đòi hỏi cần có những cách làm bài bản, chi li hơn để tổ chức, quản lý, phát huy hiệu quả của "đội quân" đông đảo này. Thực tế, số lao động nữ làm việc không hợp đồng hoặc làm việc tự do, theo mùa vụ vẫn lớn và gần như bị thả nổi tùy nhu cầu xã hội điều tiết. Cũng rất thực tế là nhiều loại hình lao động dịch vụ ngày càng đòi hỏi trình độ chung và chuyên môn, tay nghề ngày càng cao như trong các công việc bán hàng, du lịch, chăm sóc sức khỏe nhưng chỉ mới có một số lượng rất nhỏ với chất lượng hạn chế các trung tâm đào tạo, bồi dưỡng nghề nghiệp và trợ giúp pháp lý, giới thiệu việc làm. Khâu yếu hiện tại là ở đây và cánh tay tổ chức, đầu tư của Nhà nước, xã hội cũng ở đây. Đó chính là bệ đỡ và cũng là bệ phóng giúp chị em cùng gia đình của họ không chỉ ở hiện tại mà cả trong tương lai khi cuộc cách mạng 4.0 đưa robot và tự động hóa thay thế sức người.

Ai cũng có thể thấy phụ nữ và các hội, chi hội phụ nữ ở ta đã và vẫn luôn làm đủ mọi việc có tên và không tên, nhưng việc lớn giúp cho bình đẳng giới phát triển, giúp cho hàng triệu lao động nữ bớt đi thân phận long đong, lận đận đương nhiên không thể chỉ tự chị em gồng gánh./.

SA MUỘN