VKSND tỉnh Quảng Trị bảo vệ thành công kháng nghị của VKS cấp huyện

Mới đây, TAND tỉnh Quảng Trị đưa ra xét xử theo thủ tục phúc thẩm vụ án dân sự “Tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn bà Nguyễn Thị Đ, bị đơn bà Nguyễn Thị Thanh T, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan bà Nguyễn Thị Thanh T, ông Nguyễn Văn T, ông Nguyễn Xuân T.

Nội dung vụ án: Năm 1985, bà Nguyễn Thị Đ và ông Lê Thanh T (chồng cũ của bà Đ đã ly hôn) là công nhân Lâm trường Triệu Hải, đã khai hoang khoảng 1.000m2 đất tại khu vực Cống K7 thuộc Đội 6, Hợp tác xã Long Hưng, xã Hải Phú (nay thuộc khu phố 3, phường 1, thị xã Quảng Trị) để canh tác. Ngày 25/8/1987, vợ chồng bà Đ đã làm đơn xin giao 1.000m2 đất đã khai hoang, có vị trí kích thước: Phía Đông giáp đường vào Lâm Trường Triệu Hải dài 33m, phía Nam giáp đất ông Lê Minh H dài 33 m, phía Tây giáp quả đồi Trung đoàn 6 trồng dương dài 33m, phía Bắc giáp quả đồi đường vào Lâm Trường để làm nhà ở.

Ngày 03/7/1989 ông Lê Thanh T được UBND huyện Triệu Hải giao 200m2 đất ở trên diện tích hơn 1.000m2 mà vợ chồng bà Đ đã khai hoang tại Cống K7 theo Quyết định số 28 QĐ/UB. Năm 1999 bà Đ và ông Lê Thanh T ly hôn, bà Đ được giao sở hữu toàn bộ diện tích đất và nhà ở trên mảnh đất nói trên.

Năm 2000, các hộ dân ở phía sau không có đường đi lại nên bà Đ đã hiến đất có chiều rộng 7m để làm đường đi lại, do đó đất của bà Đ được chia làm 2 lô: Một lô có nhà ở với diện tích (18 x dài 38)m (đã được được UBND thị xã Quảng Trị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2004) và một lô có diện tích (9x38)m (nay thuộc thửa số 71 tờ bản đồ số 15 thuộc UBND phường 1, thị xã Quảng Trị) bà Đ sử dụng để trồng cây (do vướng đường dây điện của Trung đoàn 6 nên chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất). Cả 2 lô đất này hàng năm bà Đ vẫn tiến hành nộp thuế cho đến năm 2016.

Năm 2017 bà Nguyễn Thị Thanh T, trú tại khu phố 4, phường 1, thị xã Quảng Trị đã tranh chấp lô đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vì cho rằng đất đó đã được UBND huyện Triệu Hải giao cho ông Nguyễn Văn Đ (bố bà T) từ năm 1989 nên khu phố đã dừng việc thu thuế sử dụng đất từ 2017 cho đến nay.

Bà Nguyễn Thị Đ khởi kiện, đề nghị Tòa án công nhận thửa số 71 tờ bản đồ số 15 thuộc UBND phường 1, thị xã Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị có diện tích 424,5m2 thuộc quyền sử dụng đất cho bà.

Kiểm sát viên VKSND tỉnh Quảng Trị tại phiên tòa phúc thẩm.

Bản án sơ thẩm số 17/2023/DS-ST ngày 22/12/2023, TAND thị xã Quảng Trị đã quyết định: Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn bà Nguyễn Thị Đ. Giao cho bà Nguyễn Thị Thanh T, bà Nguyễn Thị Thanh T, ông Nguyễn Văn T, ông Nguyễn Xuân T quản lý, sử dụng diện tích đất 424,5m2 thửa đất số 71 tờ bản đồ 15 tại khu phố 3, phường 1, thị xã Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị.

Không đồng ý với quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm, ngày 25/12/2023 nguyên đơn kháng cáo, ngày 03/01/2024 VKSND thị xã Quảng Trị có Quyết định kháng nghị số 01/QĐ-VKSTXQT đề nghị TAND tỉnh Quảng Trị xét xử phúc thẩm vụ án theo hướng sửa bản án dân sự sơ thẩm, chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

Quá trình nghiên cứu hồ sơ vụ án, tham gia xét xử tại Tòa án, VKSND tỉnh Quảng Trị nhận thấy Tòa án cấp sơ thẩm có sai lầm nghiêm trọng trọng việc đánh giá chứng cứ và áp dụng pháp luật, cụ thể: Các đương sự đều không cung cấp được giấy tờ gì về quyền sử dụng đất theo quy định Điều 100 Luật đất đai 2013 và Điều 18 Nghị định số 43 năm 2014 đối với thửa đất đang tranh chấp.

Các tài liệu trong hồ sơ vụ án đều xác định bà Đ là người trực tiếp sử dụng đất từ trước năm 2000 (trước thời điểm hiến đất). Gia đình ông Đ không phải là người trực tiếp sử dụng thửa đất tranh chấp. Theo quy định tại Điều 101 Luật đất đai thì bà Đ đủ điều kiện được công nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất đang tranh chấp.

Bản án sơ thẩm căn cứ lời khai của những người làm chứng cho rằng ông Đ đã được UBND xã Hải Phú giao đất từ năm 1989 (nhưng ông Đ không sử dụng đất) để áp dụng khoản 4 Điều 21 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính Phủ hướng dẫn thi hành Luật đất đai để bác yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật bởi vì: Điều khoản này quy định về việc xác định thời điểm bắt đầu sử dụng đất và mục đích sử dụng đất, không quy định về xác định nguồn gốc thửa đất.

Tại phiên tòa, Kiểm sát viên đã đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận toàn bộ kháng cáo của nguyên đơn, kháng nghị của VKSND thị xã Quảng Trị sửa bản án dân sự sơ thẩm theo hướng chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

Đề nghị của Kiểm sát viên đã được HĐXX phúc thẩm chấp nhận, sửa bản án dân sự sơ thẩm số 17/2023/DS-ST ngày 22/12/2023 của TAND thị xã Quảng Trị theo hướng: Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, công nhận phần diện tích 424.5m2 thuộc thửa số 71, tờ bản đồ số 15 tọa lạc tại phường 1, thị xã Quảng Trị thuộc quyền sử dụng của bà Nguyễn Thị Đ.

Được biết, tính từ đầu năm 2024 đến nay, VKSND tỉnh Quảng Trị đã bảo vệ thành công 2 kháng nghị của VKS cấp huyện trên 2 vụ án dân sự Tòa án đưa ra xét xử phúc thẩm có kháng nghị của VKS.

Tố Ly - PV