Về nơi bình yên

Tạm gác lại những bộn bề của một năm cũ, khi nắng vừa hửng lên sau nhiều ngày chìm trong sương lạnh, thung lũng trước nhà anh Giàng Seo Châu ở thôn Phìn Giàng A, xã Cốc Ly (huyện Bắc Hà) trở nên đông vui hơn. Những cô gái trẻ xúng xính váy áo tạo dáng chụp ảnh; những chiếc váy hoa được giặt đem phơi trên phiến đá; người già, trẻ nhỏ ngồi trò chuyện, nô đùa; vài con trâu thong dong gặm cỏ. Hình ảnh và những âm thanh tự nhiên khi hợp cùng với nhau thật yên bình.

Những năm gần đây, bãi cỏ rộng trước nhà anh Châu như một thung lũng nhỏ được nhiều người biết tới bởi vẻ đẹp và sự nguyên bản. Từ những ngôi nhà gỗ bao quanh đến nhịp sống của người dân đều mộc mạc. “Đặc sản” của thung lũng này là những phiến đá tự nhiên trên bãi cỏ xanh, tiếng gia cầm, gia súc, tiếng chim hót và vào mỗi cuối tuần còn có thêm tiếng trẻ chơi đùa.

Bãi cỏ này vốn là nương trồng ngô của gia đình anh Châu, thế nhưng vì sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả mà nhiều năm nay anh dùng làm nơi chăn thả gia súc, gia cầm. Anh Châu tự tay xếp từng viên đá làm hàng rào vừa ngăn gia súc chạy rông, vừa tạo thêm cảnh quan.

Ngồi trên góc uống trà trong căn nhà gỗ, anh Châu nhấp ngụm trà nóng rồi chỉ tay về phía trước: Sau Tết, mình dự định sửa lại nhà, sắm thêm váy Mông và chuẩn bị cả đồ ăn để người dân từ xa tới chụp ảnh có chỗ nghỉ chân, ăn uống, đồng thời gia đình cũng có thêm thu nhập. Năm nay, người ở nhiều nơi đến chụp ảnh, quay phim với bãi cỏ, ai cũng khen nơi này đẹp không khác gì một điểm du lịch nổi tiếng.

Cách thung lũng nhà anh Châu không xa là 2 vườn cam vừa được anh Giàng Seo Diu thu hái quả. Ở vùng đất đa phần là núi và đá, quanh năm người dân chỉ trồng ngô và nuôi gà thì vườn cam của anh Diu là mô hình hoàn toàn mới, hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Là người đầu tiên ở thôn Phìn Giàng A tốt nghiệp đại học, anh Diu (sinh năm 1995) không chỉ là niềm tự hào của gia đình mà còn là của cả bà con trong thôn. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Khoa học cây trồng, Trường Đại học Nông - Lâm Thái Nguyên, anh Diu trở về quê với nhiều trăn trở: Làm sao để người dân bớt nghèo? Trồng cây gì thay thế cây ngô?... Biết bao câu hỏi khi ấy cứ quẩn quanh trong đầu chàng kỹ sư nông nghiệp. Thế rồi, anh nghiên cứu và mạnh dạn trồng thử nghiệm 3 giống cam là cam Vinh, cam V2 và cam đường canh, trong đó anh đặt nhiều kỳ vọng vào 200 cây cam đường canh. Cây không phụ người chăm sóc, 3 năm sau bắt đầu ra quả.

Những năm đầu, anh Diu xác định trồng thử nghiệm xem cây có hợp đất không nên không đặt nặng vấn đề năng suất. Cây đậu nhiều quả thì anh tỉa bớt, chỉ lấy phần nhỏ để kiểm tra chất lượng và độ ngọt. “Cam V2 và cam Vinh là loại cây dễ trồng, còn cam đường canh thì kén đất, nhưng có thể phát triển, ra quả và cho quả ngọt trên đất này khiến tôi rất vui. Mỗi cây cam đường canh vừa qua tôi thu được khoảng chục cân quả. Năm tới chắc chắn năng suất sẽ cao hơn”, anh Diu cho biết.

Đi qua vườn cam của anh Diu lại đến vườn đào, nụ đã đầy cành hứa hẹn một mùa hoa rực rỡ không kém năm ngoái. Vườn đào này là của một doanh nghiệp hợp tác với gia đình chị Ma Thị Thíp trồng thử nghiệm. 700 cây đào phai và đào bích tuy mới trồng được hơn 1 năm nhưng đang phát triển tốt. Tết năm trước, cây đã có nụ và nở hoa đều.

Từ bao đời nay, đối với mảnh đất 100% là người Mông như Phìn Giàng A, cây ngô giữ vị trí rất quan trọng, ngoài làm lương thực còn dùng cho chăn nuôi hoặc chế biến rượu. Thế nhưng, nhiều năm nay, cây ngô trồng trên đất này đã kém hiệu quả nên địa phương có chủ trương khuyến khích người dân chuyển đổi sang cây trồng khác. Năm 2015, người dân Phìn Giàng A được hỗ trợ giống và hướng dẫn kỹ thuật trồng quế. Cả thôn đã trồng được 21 ha, diện tích quế đó hiện cho thu hoạch tỉa. Trong năm, có hộ có thu nhập từ 50 triệu đồng đến 70 triệu đồng nhờ bán quế.

Đến nay, cả thôn Phìn Giàng A có khoảng 40 ha quế, là thôn có diện tích trồng quế lớn nhất trong 3 thôn Phìn Giàng.

Ngắm thung lũng cùng tiếng trẻ cười vang trong những ngày cuối đông, tôi cảm nhận rõ Phìn Giàng A hôm nay ngoài sắc xám đen lạnh lẽo của đá tai mèo còn có một nhịp sống mới đang sinh sôi. Chẳng bao lâu nữa, trên mảnh đất này sẽ là những đoàn khách dập dìu ghé thăm, thung lũng phủ một màu xanh mướt của quế, những vườn đào bung nở sắc hồng cùng vườn cam vàng trĩu ngọt. Tôi tin, tất cả sẽ trả công xứng đáng cho những người đã cần cù vun đắp.