Ung thư vú thời kỳ cho con bú rất hiếm, dễ bị 'bỏ mặc làm ngơ'

Chị P. (30 tuổi, TP.HCM) phát hiện ung thư vú khi đang cho con bú. Nụ cười giòn tan và ánh mắt đen láy của con là động lực để chị vượt qua.

Đầu tháng 5, khi đang cho con bú, chị P. phát hiện có khối u cứng ở vú trái. Chị đến phòng khám gần nhà siêu âm, cho kết quả bất thường. Bác sĩ khuyên chị đi bệnh viện sinh thiết chẩn đoán u lành hay ác tính.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Đỗ Thùy Giang, Trưởng khoa Ngoại Vú, BVĐK Tâm Anh TP.HCM chỉ định người bệnh siêu âm, chụp nhũ ảnh và sinh thiết lõi kim. Kết quả, chị P. ung thư vú trái giai đoạn 3, cần hóa trị trước khi mổ.

Sau 4 tháng hóa trị, chị bị dị ứng thuốc hóa trị nên phải ngưng hóa trị, may mắn sang thương cũng đáp ứng 60-70%. Sau đó chị được mổ ung thư vú trái tiết kiệm da, nạo hạch nách trái và tái tạo bằng vạt lưng rộng. Chị tiếp tục xạ trị và uống thuốc kháng nội tiết tiếp tục trong 10 năm.

Chị cho biết, trước đó, vào đầu năm 2023, chị từng đau phía bả vai trái, đi siêu âm, khám tổng quát nhưng không tìm thấy u hay bất thường. Trong thời gian cho con bú, chị không bị viêm, tắc tia sữa. Chị cũng thường xuyên tự khám vú nhưng không thấy bất thường. Đến khi phát hiện có u cũng chỉ khoảng đầu ngón tay nhưng trên siêu âm và chụp nhũ ảnh lại lớn hơn.

Ung thư vú thai kỳ chiếm 1-2% số ca ung thư vú. Ảnh: Nguyễn Trăm.

Gia đình không ai bị ung thư, phát hiện khi còn quá trẻ, con còn ẵm trên tay cùng các tác dụng phụ của thuốc hóa trị khiến chị P. suy sụp tinh thần, tiều tụy. Những lúc yếu đuối, chông chênh, chị luôn có chồng và mẹ bên cạnh an ủi, động viên.

Sau ca phẫu thuật, chị P. khỏe và vui mừng hơn khi bên vú đoạn nhũ đã được tái tạo mềm mại như vú ban đầu. Điều chị mong mỏi lớn nhất là điều trị ổn định bệnh ung thư để tiếp tục cuộc sống tươi đẹp cùng chồng con. Nhưng khi chứng kiến nét đẹp của người phụ nữ được tái tạo giúp chị tự tin và vui hơn, không còn mặc cảm như những trường hợp khác là đoạn nhũ và chưa thể tái tạo vú. “Đây là quyết định đúng đắn của mình ngay từ ban đầu!” – chị P. chia sẻ.

Chị P. cho biết, cho con bú là niềm hạnh phúc của phụ nữ. Chị dự định cho bé uống dòng sữa ngọt lành của mẹ đến 2 tuổi để con có đề kháng tự nhiên, khỏe mạnh. Khi phát hiện ung thư vú, chị phải cai sữa sớm để điều trị. Tiếng khóc xé lòng của trẻ thơ khi thiếu dòng sữa mẹ khiến chị xót xa, thương con.

Nhớ lại thời gian hóa trị, mái tóc suôn mượt, óng ả rụng dần khiến chị thêm bất an. Nhưng chị nhanh chóng tìm lại sự cân bằng, đọc sách, đội những bộ tóc giả xinh xắn mỗi khi ra ngoài hay đón con. Âm thanh bập bẹ tập nói hay ánh mắt trong trẻo, nụ cười giòn tan của con và vòng tay ấm áp của chồng trở thành động lực lớn để chị đứng lên chiến đấu với ung thư.

“Khi phát hiện ung thư, tôi suy sụp, hoang mang vì chưa từng nghĩ đến mình sẽ bị căn bệnh này. Nhưng chính sự tư vấn kịp thời, tận tình của bác sĩ và tình yêu thương của gia đình đã giúp tôi vượt qua”, chị P. tâm sự.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Đỗ Thùy Giang cho biết, ung thư vú thai kỳ chiếm 1-2% số ca ung thư vú, ung thư vú là ung thư hàng đầu ở nữ giới tại TP.HCM và ngày càng trẻ hóa. Khoảng 5–7% trường hợp ung thư vú xảy ra ở phụ nữ dưới 40 tuổi. Đây là nhóm phụ nữ chưa được vào chương trình tầm soát, phần lớn không có nguy cơ cao, không mang đi truyền và không liên quan vấn đề thai sản.

Những phụ nữ cho con bú bằng sữa mẹ có nguy cơ mắc ung thư vú thấp hơn, tuy nhiên vẫn có trường hợp ngoại lệ. Sự phát triển của ung thư vú trong thời kỳ mang thai và cho con bú rất hiếm với tỷ lệ mắc bệnh là 1-2% số trường hợp.

Sự phát triển của ung thư vú trong thời kỳ mang thai và cho con bú rất hiếm.

Mang thai và cho con bú gây ra nhiều thay đổi sinh lý ở ngực do sự thay đổi nội tiết tố dẫn đến tăng thể tích vú đi kèm với các nốt sần, độ cứng và mật độ nhu mô tăng lên.

Những thay đổi này dần trở lại trạng thái trước khi mang thai khoảng 3 tháng sau khi ngừng cho con bú. Vì vậy, trong thời kỳ mang thai và cho con bú, bác sĩ có thể không nghĩ đến việc xét nghiệm ung thư.

Đồng thời, việc đánh giá lâm sàng, siêu âm và chụp nhũ ảnh khó khăn, dễ cho kết quả sai lệch. Do nhầm lẫn giữa những thay đổi tuyến sữa cho con bú, viêm vú, bọc sữa,… và ung thư vú đôi khi khó phân biệt. Do đó, ung thư vú ở phụ nữ mang thai, cho con bú thường phát hiện ở giai đoạn muộn hơn.

Mặc dù siêu âm, chụp nhũ ảnh khó khăn trong thời kỳ mang thai và cho con bú nhưng trong trường hợp khối trong vú không thay đổi kích thước giảm đi trong 1-2 tuần thì bắt buộc bác sĩ cần phải kiểm tra kỹ lưỡng, tránh bỏ sót bất kỳ yếu tố nào nghi ác tính.

Nếu không may mắc ung thư vú, người bệnh được điều trị toàn diện, vừa đảm bảo an toàn về mặt ung thư, vừa đạt hiệu quả thẩm mỹ. Bệnh nhân được tư vấn trữ trứng để tiếp tục có con sau điều trị ung thư ổn định. Cuộc sống của người bệnh trong quá trình điều trị và về sau này bớt đi những mặc cảm, tự ti về ngoại hình.

Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ khuyên phụ nữ ngừng cho con bú sau khi được chẩn đoán ung thư vú. Nhiều phương pháp điều trị ung thư vú ảnh hưởng đến nguồn sữa người mẹ và tác động tiêu cực đến em bé.

Bác sĩ Thùy Giang cho biết, tái tạo vú không làm tăng nguy cơ tái phát di căn nếu chẩn đoán ban đầu chuẩn mực. Có 2 loại tái tạo vú gồm: tức thì và trì hoãn. Tái tạo vú tức thì tốt hơn vì được thực hiện cùng lúc trong cuộc phẫu thuật ung thư vú, tránh sẹo xấu, vẫn giữ được hình dáng tự nhiên của 2 vú ngay sau mổ, tiết kiệm chi phí và tránh được cuộc mổ sau đó.

Bác sĩ Giang khuyên chị em nên khám vú định kỳ, tầm soát phát hiện ung thư vú ở giai đoạn sớm, giúp kiểm soát tốt tình trạng bệnh, điều trị khỏi, chi phí thấp, giữ được dáng ngực và tạo hình thẩm mỹ. Với phụ nữ trẻ, dù không có tiền căn gia đình cũng cần được kiểm tra kỹ vì ung thư vú đang trẻ hóa.

Với phụ nữ đang cho con bú, nếu có dấu hiệu: núm vú tiết dịch bất thường (màu đỏ, xanh lá cây, chất dịch có mùi hôi…); đau vú dai dẳng, mức độ đau tăng dần theo thời gian, nhất là khi cho con bú; xuất hiện khối u; hạch nách sưng to, cứng, ít di động; vú thay đổi kích thước, hình dạng so với bên còn lại… nên khám bác sĩ chuyên khoa bệnh tuyến vú để xem bất thường.

PV