Ứng dụng Hải quan số, thông minh

Doanh nghiệp đăng ký tờ khai tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Xa Mát.

Xu hướng Hải quan hiện đại

Theo ông Hồ Văn Hùng- Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Xa Mát, hiện nay 100% các khâu nghiệp vụ phát sinh tại Cửa khẩu quốc tế Xa Mát và Cửa khẩu chính Chàng Riệc đều được Chi cục thực hiện trên cơ sở ứng dụng CNTT vào công tác quản lý. Các thủ tục hải quan xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa được thực hiện qua hệ thống thông quan hàng hóa tự động của Việt Nam (VNACCS).

Chi cục đã tập trung triển khai ứng dụng CNTT một cách toàn diện vào tất cả các mặt, công tác nghiệp vụ của đơn vị mang lại hiệu quả tích cực trong công tác QLNN về hải quan. Đơn vị đã áp dụng các công nghệ số trong kiểm tra, giám sát hàng hóa như: sử dụng máy soi hành lý, sử dụng seal định vị điện tử trong giám sát tự động đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, vận chuyển bằng container...

Việc triển khai thực hiện công tác chuyển đổi số góp phần nâng cao năng lực quản lý, nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong quản lý của cơ quan Hải quan, qua đó đạt được mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong thời kỳ chuyển đổi số chuyên nghiệp, bảo đảm tính công bằng, hiệu lực, hiệu quả trong thực hiện thủ tục hải quan.

Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Xa Mát cho biết thêm, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các cơ sở dữ liệu là trong quản lý chuyên ngành, chưa đáp ứng tiến độ đề ra. Việc kết nối, chia sẻ, khai thác dữ liệu của các cơ quan QLNN đạt hiệu quả chưa cao; cơ sở hạ tầng đáp ứng cho điều kiện hải quan số cũng chưa đạt yêu cầu.

Hiện tại, Chi cục chỉ thông quan tại cửa khẩu nên gây ách tắc hàng hóa, Hải quan Cửa khẩu Xa Mát, Chàng Riệc chủ yếu tập trung hàng nông sản nên vấn đề bến bãi rất quan trọng, nhưng vẫn chưa đáp ứng, giai đoạn cao điểm xảy ra tình trạng ùn tắc. Thời gian tới, Chi cục sẽ tiến hành thông quan tại bến bãi tập trung, nhằm giảm tình trạng hàng hóa ùn ứ, gây ảnh hưởng đến người dân và doanh nghiệp.

Cán bộ Hải quan Cửa khẩu Xa Mát hướng dẫn doanh nghiệp làm thủ tục hải quan.

Tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp

Ông Nguyễn Đức Thắng- Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Khu công nghiệp Trảng Bàng cho biết, tất cả các thủ tục hải quan hoàn toàn thực hiện bằng phương thức điện tử, với 100% doanh nghiệp tham gia. Việc triển khai cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN đã giúp giảm thiểu giấy tờ, rút ngắn thời gian, giảm chi phí thực hiện các thủ tục hành chính. Việc chuyển đổi số không chỉ mang lại lợi ích với cơ quan Hải quan, mà còn giúp hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp diễn ra thuận tiện và góp phần nâng cao năng lực quản lý của các bộ, ngành liên quan.

Thực hiện trả kết quả thủ tục hải quan trên môi trường số, doanh nghiệp được tiếp nhận, trao đổi thông tin, tra cứu và theo dõi quá trình giải quyết thủ tục hành chính, trả kết quả thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan với các tổ chức, cá nhân thực hiện thủ tục trên môi trường số. Thực hiện thủ tục hải quan điện tử trên hệ thống VNACCS/VCIS, doanh nghiệp có thể nộp thuế điện tử 24/7, chứng nhận xuất xứ hàng hóa bằng phương thức điện tử.

Bà Lê Thị Tuyết Mai- Công ty TNHH Sailun Việt Nam, KCN Phước Đông, Gò Dầu cho biết, công ty luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ giải quyết thủ tục hải quan nhanh chóng đối với hàng hóa xuất nhập khẩu từ phía cơ quan Hải quan.

Tại Chi cục Hải quan KCN Trảng Bàng, hầu hết các thủ tục đều thực hiện qua hệ thống điện tử và doanh nghiệp có thể nhận được ngay phản hồi của cơ quan Hải quan, không mất nhiều thời gian đến trực tiếp cơ quan Hải quan, trừ thủ tục kiểm tra thực tế hàng hóa là doanh nghiệp phải trực tiếp đến cơ quan Hải quan và xuất trình hàng hóa để kiểm tra.

Tuy nhiên, bà Mai cho biết thêm, gần đây, hệ thống hải quan thường xuyên được nâng cấp khiến hệ thống không thể hoạt động bình thường, khối lượng kinh doanh xuất nhập khẩu hằng ngày của Sailun khoảng 150 container, điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động xuất nhập khẩu thông thường của công ty. Vì vậy, những tháng cuối năm 2024, công ty kiến nghị lực lượng Hải quan đến nhà máy để hướng dẫn và đào tạo thêm nghiệp vụ khai báo hải quan cho nhân viên, nhằm nâng cao kỹ năng nghiệp vụ khai báo hải quan.

Ông Trần Trọng Tri- Công ty TNHH dịch vụ thương mại Hoàng Thắng cho biết, công ty nhận làm thủ tục hải quan, vận chuyển hàng hóa và xuất ủy thác các mặt hàng nông sản. Việc áp dụng CNTT và hệ thống thông tin hải quan kỹ thuật số không chỉ giúp giảm thiểu thời gian và chi phí, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu.

Tuy nhiên, theo ông Tri, một trong những thách thức lớn nhất mà công ty đã phải đối mặt là chi phí đầu tư ban đầu. Triển khai các hệ thống thông tin kỹ thuật số và chuyển đổi quy trình, đòi hỏi một khoản đầu tư lớn, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Bên cạnh đó, việc bảo đảm tính an toàn và bảo mật thông tin cũng là một vấn đề đáng quan ngại. Trước tình hình này, công ty muốn đề xuất giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp- đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ về tài chính, các chính sách ưu đãi để doanh nghiệp đầu tư vào CNTT và chuyển đổi số.

Ông Phạm Hòa Bình- Trưởng Phòng Nghiệp vụ Cục Hải quan Tây Ninh cho biết, đến nay, Cục đã tiếp nhận hồ sơ và xử lý hồ sơ trên hệ thống nhanh chóng, duy trì 100% hồ sơ được xử lý đúng thời gian quy định, không để tồn đọng trên hệ thống. Các doanh nghiệp trên địa bàn cũng tham gia nộp hồ sơ qua cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN, hệ thống dịch vụ công trực tuyến HQ36a. Đây chính là bước đột phá trong cải cách thủ tục hải quan, đồng thời tạo tiền đề quan trọng để Hải quan Tây Ninh hướng đến Hải quan số, thông minh.

Thời gian tới, để thực hiện có hiệu quả kế hoạch chuyển đổi số của Cục Hải quan Tây Ninh, ngoài nỗ lực của ngành, quá trình chuyển đổi số rất cần sự quan tâm phối hợp từ phía cộng đồng doanh nghiệp. Cả công chức Hải quan và doanh nghiệp phải thường xuyên được trang bị, cập nhật kiến thức về chuyển đổi số để đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới.

Nhi Trần - Hoàng Yến