Uganda: Đưa ra luật mới để thúc đẩy số hóa ngành tài chính

Trong dự thảo Luật Cạnh tranh Công bằng, cơ quan quản lý ngành cho biết các hành vi cạnh tranh không lành mạnh đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế tiền kỹ thuật số, với việc một số công ty lớn hợp tác để làm nản lòng những công ty mới hoặc sắp ra mắt.

Cho đến nay, Ngân hàng Uganda đã cấp phép cho 26 công ty công nghệ tài chính (Fintech), kể từ khi Đạo luật Thanh toán quốc gia bắt đầu được triển khai, đặt giao dịch kỹ thuật số như tiền di động dưới sự kiểm soát của Ngân hàng Uganda.

Điều này nhằm mục đích tăng cường tài chính toàn diện bằng cách cho phép phổ biến nhanh hơn các hệ thống tài chính chính thức và cũng dẫn đến giá cả và dịch vụ tốt hơn thông qua cạnh tranh.

Tuy nhiên, ông Mackay Aomu, Giám đốc BOU National Payments cho biết, có những công ty lớn đã thành lập một cartel để từ chối những công ty mới và nhỏ hơn dễ dàng tiếp cận thị trường vì họ kiểm soát hầu hết cơ sở hạ tầng và các lợi thế khác. Ông nói luật Cạnh tranh công bằng khi được ban hành sẽ có những hình phạt nặng đối với những hành vi như vậy. Theo ông Aomu, đây là một trong những cách mà các công ty lớn nói trên đã quản lý để giữ cho chi phí liên lạc, đổi mới và giao dịch ở mức cao.

Phát biểu tại một diễn đàn dành cho các chủ ngân hàng, viễn thông và fintech về các xu hướng và thách thức mới trong kinh doanh thu nợ và thanh toán kỹ thuật số, ông nói, mặc dù chính phủ đã cố gắng làm cho các giao dịch rẻ hơn, nhưng vẫn có nhiều thách thức ảnh hưởng đến những nỗ lực đó.

Ông cho biết hai fintech hàng đầu là MTN và Airtel đã thừa nhận giữ mức phí rút tiền di động cao để đảm bảo tiền không rời khỏi hệ thống, do đó khuyến khích các giao dịch kỹ thuật số. Vị trí này đã được hỗ trợ bởi việc chính phủ đã đánh thuế 0,5% đối với phí rút tiền cách đây 5 năm.

Tiến sĩ Amina Zawedde, Thư ký thường trực của Bộ Thông tin, Công nghệ truyền thông cho biết, điều quan trọng là phải có lập trường cứng rắn nếu đất nước muốn đạt được trạng thái nền kinh tế không dùng tiền mặt.

Tiến trình số hóa ngành tài chính ở Uganda được coi là đã bắt đầu vào năm 2000 khi các máy ATM đầu tiên được triển khai ở nước này.

Vào thời điểm đó, mỗi Thẻ ATM được cấu hình để chỉ có thể chấp nhận tại một máy cụ thể ngay cả khi ngân hàng có nhiều máy.

Roselyn Najjuma, Giám đốc Ngân hàng Giao dịch cho biết các ngân hàng hiện đang hướng tới các giao dịch ngân hàng điện tử tức thời, nhưng nói thêm rằng quy định vẫn đặt ra những thách thức.

Về phía chính phủ, bà cho biết chính phủ đang nỗ lực để đảm bảo khả năng tiếp cận các dịch vụ internet rẻ hơn, đồng thời cho biết thêm rằng họ sẽ sớm triển khai Lộ trình Chuyển đổi kỹ thuật số kéo dài 5 năm để giải quyết hầu hết các thách thức.

Công ty giải pháp tài chính và thanh toán, Pegasus, cung cấp hầu hết các giải pháp thanh toán cho fintech ở Uganda. Giám đốc điều hành, Ronald Azairwe, đổ lỗi cho việc sử dụng ít tiền kỹ thuật số một phần là do suy nghĩ của người Uganda, nhưng cũng có sự chậm trễ mà các nhà cung cấp dịch vụ chấp nhận thanh toán bằng thẻ gặp phải.

Ông Azairwe cũng cũng cho rằng các công ty viễn thông đang duy trì chi phí giao dịch khá cao, đặc biệt, theo ông, chi phí này cộng thêm tới 3% chi phí dịch vụ khi thanh toán bằng kỹ thuật số. Tất cả những điều này khiến người Uganda thích giao dịch bằng tiền mặt hơn.

Giám đốc Mackay Aomu của BOU chắc chắn rằng khi thiết lập hệ thống chuyển mạch quốc gia, hiện đang ở giai đoạn đấu thầu, sẽ giúp giảm chi phí một cách lâu dài vì hệ thống chuyển mạch tập trung sẽ do ngân hàng Uganda kiểm soát.

Vũ Quỳnh