Uẩn khúc sau vụ nữ nhà báo người Nga Politovskaya bị sát hại

Vụ án mạng chấn động dư luận

Đó là một buổi chiều thứ bảy, ngày 7-10-2006, khi Anna Politkovskaya lái xe từ một cửa hàng thực phẩm về căn hộ của mình ở Matxcơva. Nhà báo 48 tuổi đã bị bắn 4 phát đạn. Thi thể bà được tìm thấy trong thang máy tòa nhà chung cư. Vụ giết người gây sốc cho nước Nga và được báo chí thế giới đưa tin rầm rộ.

Thực tế là Politkovskaya bị sát hại vào đúng ngày sinh nhật của ông Putin nên vào thời điểm đó, rất nhiều lời đồn đoán rằng, những kẻ giết người muốn tặng ông Putin “món quà sinh nhật rùng rợn”. Tuy nhiên, kết quả điều tra sau đó không đưa ra được bất cứ bằng chứng nào cho giả thuyết này.

Politkovskaya sinh năm 1958, trong gia đình có bố mẹ là nhà ngoại giao Ukraine làm việc ở New York. Bà học báo chí tại Matxcơva và trở nên nổi tiếng vào cuối những năm 1990 khi là phóng viên của báo "Novaya Gazeta". Chủ đề ưa thích của Politkovskaya là những vấn đề liên quan đến Chechnya.

Chưa lộ diện kẻ chủ mưu

Việc xác định thủ phạm giết hại nhà báo Politovskaya gặp nhiều khó khăn mặc dù nghi phạm đầu tiên của vụ án đã nhanh chóng tìm ra. Khi xảy ra án mạng, các nhà điều tra nhận định thủ phạm có thể liên quan đến Chechnya. Những phiên tòa xét xử đầu tiên bắt đầu vào năm 2008 và kết thúc bằng một tuyên bố trắng án chỉ vài tháng vì thiếu chứng cứ.

Vào thời điểm đó, có 3 kẻ tình nghi là hai anh em Ibragim, Dzhabrail Makhmudov và cựu cảnh sát Sergei Hajikurbanov. Năm 2009, Tòa án tối cao Nga yêu cầu xét xử lại vụ án.

Sau khi điều tra bổ sung, vào năm 2011, Rustam Makhmudov bị bắt và đưa ra xét xử 1 năm sau đó. Dmitry Pavlyuchenkova, một cựu Trung úy cảnh sát Matxcơva bị kết án 11 năm tù giam vì cáo buộc tham gia vụ sát hại nữ nhà báo.

Sau nhiều lần xét xử, trong phiên tòa gần đây nhất diễn ra năm 2014, có tất cả 5 người đã bị kết án. Rustam Makhmudov và Lom-Ali Gaytukayev bị kết án tù chung thân. Dzhabrail bị kết án 14 năm tù giam và Ibragim bị kết án 12 năm tù giam. Sergei Hajikurbanov bị kết án 20 năm tù. Cho đến bây giờ, tất cả 5 người bị kết án vẫn tiếp tục tuyên bố mình vô tội.

Vào thời điểm đó, tờ Novaya Gazeta hoan nghênh phán quyết của tòa án nhưng kêu gọi các nhà chức trách tiếp tục điều tra để xác định rõ ai đứng đằng sau vụ giết người. Những người con của Politkovskaya là Ilya Politkovsky và Vera Politkovskaya giờ đã trưởng thành cũng kêu gọi làm sáng tỏ chân tướng vụ việc để thực thi công lý. Cả Ilya Politkovsky và Vera Politkovskaya đều cho rằng, “điểm mấu chốt” của vụ giết người chưa được giải quyết.

Vụ giết hại nữ nhà báo Politkovskaya là một trong số những vụ giết người có liên quan đến chính trị ở Nga những năm gần đây. Năm 2009, nhà hoạt động nhân quyền và nhà báo Natalya Estemirova bị bắt cóc và sát hại ở Chechnya. Cũng trong cùng năm đó, nhà báo Anastasia Baburova và luật sư nhân quyền Stanislav Markelov đã bị bắn chết trên một con phố đông đúc ở Matxcơva.