Tỷ giá tăng nóng: Thủy sản, thực phẩm hưởng lợi, loạt ông lớn 'khóc ròng'

Sáng 5/10, tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD được Ngân hàng Nhà nước công bố mức 24.084 đồng, giảm 1 đồng so với hôm qua. Còn tính từ đầu năm, mức tăng đã là 2%.

Xét riêng từ 30/06/2023 đến 26/09/2023, tỷ giá trung tâm USD/VND tăng 1,15% và cao hơn 0,18% so với mức tăng 0,97% vào cùng thời điểm 30/06/2022 đến 26/09/2022.

Tác động của tỷ giá bị khuếch đại

Bà Trần Ngọc Thúy Vy, chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Mirae Asset cho rằng, chênh lệch giữa chính sách giảm lãi suất của Việt Nam và duy trì lãi suất cao của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã tạo ra một khoảng cách nhất định khiến tỷ giá gia tăng. Theo đó, việc tiếp tục giảm lãi suất của Ngân hàng Nhà nước sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong thời gian tới.

Bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Nghiên cứu, Công ty Chứng khoán MB (MBS) cũng nhận định, tỷ giá tăng một phần do chỉ số USD Index (DXY) tăng, phần khác do chênh lệch lãi suất nên các ngân hàng thương mại tăng mua bán ngoại hối, trong khi rủi ro tỷ giá năm nay không đáng kể so với năm ngoái. Tuy nhiên, tác động của thị trường ngoại hối lên thị trường chứng khoán năm nay lại lớn hơn, bởi năm ngoái quá nhiều tin xấu nên việc tỷ giá tăng vọt không được quá chú ý.

“Kinh tế vĩ mô đang có xu hướng tốt lên, nhưng vì tâm lý thị trường yếu nên tác động của tỷ giá bị khuếch đại”, bà Hiền lý giải.

Tỷ giá tăng có thể khiến hoạt động kinh doanh của một số doanh nghiệp vay USD, xuất nhập khẩu gặp sự thay đổi ngay từ quý III.

Tuy nhiên, chuyên gia này cũng cảnh báo, không loại trừ khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ dùng đến biện pháp can thiệp tỷ giá bằng dự trữ ngoại hối trong trường hợp diễn biến lạm phát các tháng tới tăng mạnh, hoặc Fed tiếp tục tăng lãi suất trong tháng 11, đẩy chỉ số USD tăng lên mức đỉnh tương đương năm 2022.

Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cho rằng, Ngân hàng Nhà nước đã điều hành linh hoạt khi nới rộng biên độ tỷ giá và các biến động thị trường vẫn nằm trong biên độ này, nghĩa là không có vấn đề gì lớn.

“Những biến động trên thị trường ngoại hối những ngày qua liên quan đến động thái Ngân hàng Nhà nước phát hành tín phiếu, nhưng sau đó sẽ ổn định. Ngoài ra, chính sách tỷ giá tại thời điểm này cũng không phải là vấn đề quá lớn, đặc biệt khi dự trữ ngoại tệ đã và đang tăng”, ông nói.

"Người vui, kẻ buồn" vì tỷ giá tăng

Áp lực tỷ giá đang tăng trở lại nhưng theo ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán VPBank, việc này phần nào hỗ trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Bởi VND đang yếu đi so với USD nhưng so với các đồng ngoại tệ khác lại mạnh lên như tăng 9% so với Yên Nhật (JPY), tăng 2,8% so với Nhân dân tệ (CNY), tăng 3,8% so với Won Hàn Quốc (KRW)...

Đồng quan điểm, bà Trần Ngọc Thúy Vy cho rằng, tỷ giá tăng có thể khiến hoạt động kinh doanh của một số doanh nghiệp vay USD, xuất nhập khẩu gặp sự thay đổi ngay từ quý III.

Cụ thể, các công ty có nợ vay bằng USD cao sẽ bị ảnh hưởng khi USD tăng giá dẫn đến lỗ chêch lệch tỷ giá hối đoái. Điều này kéo theo sự thay đổi làm sụt giảm lợi nhuận của doanh nghiệp vay USD. Tuy nhiên, tùy vào doanh nghiệp cụ thể nếu phát sinh doanh thu từ USD, hoặc hưởng lợi từ chêch lệch tỷ giá đồng ngoại tệ khác từ đó đối ứng nhằm cân bằng khoản lỗ chêch lệch tỷ giá.

Theo số liệu của Mirae Asset, một số doanh nghiệp có giá trị vay USD cao là Tập đoàn Vingroup, Novaland, Lọc Hóa dầu Bình Sơn,…

Ngoài ra, một số doanh nghiệp có thể chịu tác động tiêu cực từ việc tỷ giá tăng, gồm: Tổng Công ty Phát điện 3, CTCP Nhiệt điện Quảng Ninh, Tập đoàn Hoa Sen, Tập đoàn PC1…

Mặt khác, chuyên gia Mirae Asset cho rằng đối với các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu bằng USD sẽ gặp khó khăn khi USD tăng giá, đồng thời giá cả của các mặt hàng nhập khẩu của Việt Nam tăng làm giảm nhu cầu của người tiêu dùng từ đó ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp nhập khẩu.

Trái lại, những doanh nghiệp có nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động xuất khẩu sẽ hưởng lợi từ chêch lệch tỷ giá khi USD/VND tăng. Các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam bao gồm: hàng dệt may, thủy sản, giày dép, điện tử, nông sản, cao su và gỗ.

Tuy nhiên, chuyên gia Mirae Asset đánh giá ngành dệt may với những doanh nghiệp lớn như CTCP Sản xuất Kinh doanh Xuất nhập khẩu Bình Thạnh, CTCP Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công, CTCP Đầu tư và Thương mại TNG,… nhìn chung dưới áp lực của tỷ giá sẽ nhận tác động hai chiều, bởi phần lớn nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài sau đó gia công xuất khẩu. Vì vậy, biến động tỷ giá sẽ ít làm thay đổi kết quả kinh doanh.

Với ngành công nghệ (FPT, Tập đoàn Công nghệ CMC,…) được đánh giá hưởng lợi từ hoạt động gia công và xuất khẩu phần mềm. Riêng với FPT, doanh nghiệp hưởng lợi chênh lệch tỷ giá từ xuất khẩu nhưng FPT có khoảng 381 triệu USD nợ vay, điều này sẽ làm giảm phần lãi chênh lệch tỷ giá từ hoạt động xuất khẩu.

Với nhóm thủy sản (CTCP Vĩnh Hoàn, Nam Việt, Minh Phú, Sao Ta,…), được kỳ vọng sẽ hưởng lợi khi doanh nghiệp thủy sản phần lớn doanh thu đến từ hoạt động xuất khẩu, đồng thời nợ vay bằng USD không lớn.

Tương tự, nhóm cao su (CTCP Cao su Đồng Phú, Cao su Phước Hòa,…) thường nợ vay bằng USD không đáng kể và là những doanh nghiệp cao su xuất khẩu ròng, do đó hưởng lợi khi tỷ giá USD/VND tăng.

Với ngành thực phẩm (CTCP Tập đoàn Lộc Trời, Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, Tập đoàn PAN, …) là những doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn, có thể hưởng lợi chênh lệch tỷ giá khi USD/VND tăng.

Thanh Hồng