Từ vụ học sinh Hà Nội đuối nước khi đi trải nghiệm, HLV bơi chỉ cách thoát hiểm nếu gặp tình huống bất ngờ

HLV chỉ cách thoát khỏi dòng xoáy tránh đuối nước

Sự việc một phụ huynh và một học sinh của một trường tư thục (địa chỉ ở Tây Mỗ, Hà Nội) bị đuối nước khi đi dã ngoại, trải nghiệm tại Vườn quốc gia Xuân Thủy (Nam Định) khiến nhiều người xót xa.

Từ sự việc này, trên Tổ quốc, ThS Thể thao Trần Cao Khánh (Trưởng bộ môn Giáo dục Thể chất Trường Trung học phổ thông Kim Sơn A, đồng thời là HLV phụ trách dự án Dạy bơi phòng tránh đuối nước của Phòng LĐ,TB&XH huyện Kim Sơn (tỉnh Ninh Bình) cho biết, trường hợp đuối nước do bị cuốn trôi không phải hy hữu.

Theo HLV này, trong giáo án chuyên môn cũng đề cập, tại các cửa biển, ngã ba sông hay các khu vực bãi cát thường có mạch nước ngầm. "Bằng con mắt thường cũng có thể xác định được khả năng ở vị trí có mạch nước ngầm, thủy triều lên xuống sẽ tạo ra dòng xoáy, nhất là chỗ có cát. Nếu gặp phải tình huống này thì người biết bơi sẽ đi theo góc vuông với dòng nước đó để thoát ra".

Thường thì cơ quan chức năng địa phương sẽ có biển cảnh báo khu vực nguy hiểm, nếu thấy biển báo tuyệt đối người dân phải tuân thủ.

Thầy Khánh cho biết thêm, khi đi dã ngoại vùng sông nước, nhất là những em học sinh chưa biết bơi, ít có cơ hội tiếp xúc với sông nước thường chưa đủ kiến thức, kinh nghiệm và cũng chưa có kỹ năng để ứng phó với tình huống đuối nước. Vì vậy, nhất định người lớn phải đi kèm, trong khi đó chính những người đi kèm cũng phải biết bơi, phải có kỹ năng về phòng chống đuối nước.

Vườn quốc gia Xuân Thủy (Nam Định) nơi một học sinh và một phụ huynh tham gia trải nghiệm bị đuối nước.

Đuối nước là gì?

Đuối nước là hiện tượng suy hô hấp xảy ra ở người lớn hoặc trẻ nhỏ khi bị chất lỏng (thường là nước) xâm nhập vào khí quản gây khó thở. Hậu quả gây ngạt thở lâu dẫn tới tử vong (chết đuối). Đuối nước gây ra tình trạng giảm oxy máu, có thể làm tổn thương nhiều cơ quan, đặc biệt là não.

Không chỉ ở Việt Nam mà khắp nơi trên thế giới, tai nạn đuối nước có thể xảy ra ngay tại bể bơi, bồn tắm, bể cảnh, giếng nước, ao hồ, sông, biển… Tai nạn này có thể xảy ra với bất cứ đối tượng nào, nhưng thường ở trẻ em và những người không biết bơi. Thậm chí nhiều người lớn, bơi giỏi vẫn có nguy cơ đuối nước nếu như lơ là, chủ quan.

Đuối nước là một trong 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ em và thanh thiếu niên trên toàn thế giới. Vào năm 2020 ở Hoa Kỳ, đuối nước là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do thương tích ở trẻ em từ 1-4 tuổi và chỉ đứng sau va chạm xe cơ giới đối với trẻ em từ 5-9 tuổi; đuối nước cũng nằm trong số 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong không chủ ý ở mọi lứa tuổi dưới 55 tuổi.

Nguyên nhân gây ra tình trạng đuối nước

Việt Nam là một quốc gia sở hữu đường bờ biển dài với số lượng ao hồ, sông suối, kênh rạch khá nhiều. Có trên 2.300 con sông với chiều dài khoảng 198.000 km và gần 3.300 km đường bờ biển. Chính vì vậy, các hoạt động trên sông nước diễn ra hàng ngày, tiềm ẩn nhiều tai nạn đuối nước.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng đuối nước: không biết bơi, hay vui chơi những khu vực nguy hiểm như: ao hồ, sông suối, các khu công trình xây dựng, bể bơi, giếng nước… Hoặc tập bơi ở những khu vực không có biển báo nguy hiểm, các vấn đề sức khỏe ảnh hưởng trong quá trình bơi lội, hay những tai nạn do thiên tai, lũ lụt gây ra; du lịch sông nước…

Trang bị kỹ năng cứu khi có người bị đuối nước

Theo ThS Thể thao Trần Cao Khánh, việc trang bị kỹ năng cứu khi bị đuối nước cũng không kém phần quan trọng đối với tất cả mọi người. Các kỹ năng gồm có:

Hô hoán những người xung quanh.

Tìm những vật xung quanh khu vực như can, xô, chậu, dây hoặc sào để tiếp cận gián tiếp cứu người đuối nước.

Nếu biết bơi thì phải tiếp cận người đuối nước làm đúng kỹ thuật đưa người bị đuối nước lên trên cạn để làm các kiểm tra tình trạng.

Trong trường hợp biết bơi thì cần biết kỹ năng cứu đuối như lặn xuống và tiếp cận người bị đuối nước từ sau lưng, để nạn nhân tránh hoảng ôm bám, gây nguy hiểm cho chính mình.

Sau đó kéo người bị đuối nước vào người mình, bơi ngửa bằng 2 chân và kéo vào bờ. Chú ý nâng cằm nạn nhân lên cao để nạn nhân thở, đưa vào bờ để sơ cấp cứu…

Trẻ bị đuối nước có thể bị tử vong nếu không được ứng cứu kịp thời.

Cứu người đuối nước đúng cách được thực hiện như thế nào?

Theo các chuyên gia, cấp cứu tại chỗ là việc làm quan trọng nhất, quyết định sự sống còn của nạn nhân đuối nước. Nếu xử trí chậm nạn nhân dễ bị thiếu oxy não, rất khó cứu sống. Các bước sơ cứu người đuối nước:

- Bước 1: Đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước một cách an toàn và nhanh chóng.

- Bước 2: Cho nạn nhân nằm ở nơi thoáng khí và giữ ấm cơ thể. Nếu nạn nhân bất tỉnh, cần kiểm tra nạn nhân còn thở không bằng việc áp tai vào lồng ngực.

Nếu nạn nhân có dấu hiệu ngưng thở cần nhanh chóng thực hiện hô hấp nhân tạo:

+ Đặt nạn nhân nghiêng mình sang trái, dùng gạc hoặc khăn sạch kiểm tra và loại bỏ các dị vật trong miệng và mũi của nạn nhân.

+ Tiến hành hà hơi thổi ngạt cho nạn nhân, kết hợp với ép tim ngoài lồng ngực. Với công thức 15:2 (nghĩa là ép tim 15 cái thì thổi ngạt 2 cái) nếu có 2 người thực hiện hoặc tỉ lệ 30/2 nếu có một người. Kiên trì thực hiện cho đến khi mạch đập và nạn nhân thở trở lại.

Bước 3: Khi nạn nhân đã thở được sẽ nôn ra nhiều nước, cần tiến hành đặt ở tư thế nằm nghiêng, kê cao gối tránh bị ngạt.

Bước 4: Sau khi sơ cứu thành công, cần đưa ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra.

Tuyệt đối không được dốc ngược người nạn nhân hay vác lên vai rồi chạy.

Cách phòng tránh tai nạn đuối nước

- Lắp đặt các rào chắn (ví dụ: che giếng, sử dụng rào chắn và cửa ra vào, rào chắn hồ bơi, các khu vực gia đình gần ao, hồ, sông...) để kiểm soát mức độ tiếp cận với nước, làm giảm đáng kể nguy cơ và rủi ro xảy ra.

- Luôn giám sát trẻ, không cho trẻ chơi ở những nơi gần sông, hồ, bể bơi, bãi biển… khi không có người lớn.

- Sử dụng áo phao bơi, áo phao cứu hộ khi tham gia các hoạt động sông nước.

- Sử dụng các biển báo, biển cảnh báo độ sâu hay khu vực cấm bơi để hạn chế tai nạn.

- Siết chặt các quy định về vận tải tàu thuyền và an toàn sông nước.

- Xây dựng khả năng chống chịu lũ lụt và quản lý rủi ro lũ lụt thông qua lập kế hoạch phòng chống thiên tai, lập kế hoạch sử dụng đất và hệ thống cảnh báo sớm có thể ngăn chặn đuối nước trong thảm họa lũ lụt. Trang bị đầy đủ các thiết bị cứu hộ để kịp thời sử dụng.

- Đối với những người chưa biết bơi dù đã lớn tuổi, luôn chú ý đến cảnh báo, quan sát các điểm an toàn. Tuyệt đối không đi qua những chỗ nước ngập nếu không xác định được ranh giới của đường giao thông.

- Phải khởi động trước khi xuống nước, thực hành các bài tập làm quen nước trước khi xuống bể hoặc sông, biển.

- Tuyệt đối không uống rượu bia hoặc các chất kích thích khi xuống bể bơi, đi tắm biển…

L.Vũ (th)