TTCP chỉ rõ loạt sai phạm tại Vinasport

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa có văn bản số 634/TB-TTCP ngày 27/2/2023 thông báo kết luận thanh tra số 27/KL-TTCP ngày 13/2/2023 về việc chấp hành các quy định của pháp luật tại Công ty Cổ phần Thể dục Thể thao Việt Nam (Vinasport).

Trụ sở của Vinasport tại 181 Nguyễn Huy Tưởng (Thanh Xuân, Hà Nội).

Vi phạm cổ phần hóa

Theo kết luận của TTCP, việc chuyển doanh nghiệp nhà nước sang công ty cổ phần đối với Vinasport được thực hiện năm 2006, khi còn trực thuộc Ủy ban Thể dục thể thao. Tuy nhiên, Ủy ban Thể dục thể thao vẫn chưa thực hiện việc kiểm tra, xác định lại giá trị phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp khi chính thức chuyển sang Công ty cố phần là không thực hiện đúng quy định tại Điều 25 Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ.

Tại thời điểm cổ phần hóa, Vinasport chưa thực hiện việc nộp tiền về Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp tại Bộ Tài chính; khi cổ phần hóa không có phương án quản lý, sử dụng các cơ sở nhà, đất; việc tổ chức bàn giao doanh nghiệp nhà nước sang doanh nghiệp cổ phần chưa thực hiện đúng các quy định của Chính phủ.

Đến thời điểm thanh tra (tháng 12/2021), Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTTDL) vẫn chưa quyết toán giá trị doanh nghiệp phần vốn nhà nước tại thời điểm chính thức Vinasport chuyển sang công ty cổ phần; chưa quyết toán chi phí cổ phần hóa và quyết toán thuế… Đồng thời, Vinasport cũng chưa thực hiện việc nộp tiền thu từ cổ phần hóa về ngân sách nhà nước; chưa thực hiện nộp số tiền cổ tức phải trả cho nhà nước hơn 2 tỷ đồng.

Kết luận nêu rõ, trách nhiệm về những vi phạm nêu trên thuộc lãnh đạo Bộ VHTTDL; chủ nhiệm Ủy ban Thể dục Thể thao; ban giám đốc, người đại diện phần vốn tại Vinasport và ban chỉ đạo cổ phần hóa qua từng thời kỳ.

Đối với việc cử, miễn nhiệm người đại diện tại Vinasport, TTCP cho biết Bộ VHTTDL lựa chọn nhân sự để cử làm người đại diện không đảm bảo các điều kiện, tiêu chuẩn về năng lực, trình độ phù hợp với yêu cầu của vị trí được ủy quyền làm người đại diện; Quyết định cử người đại diện không thể hiện đầy dù các nội dung theo quy định; thực hiện chưa đầy đủ việc đánh giá người đại diện theo các quy định tại Điều 3, Điều 4, Điều 9 Quy chế hoạt động của người đại diện theo ủy quyền đối với phần vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp ban hành theo Thông tư số 21/2014/TT-BTC ngày 14/2/2014 của Bộ Tài chính và Quy chế số 4818/QĐ-BVHTTDL của Bộ VHTTDL.

Việc cử lại ông Nguyễn Ngọc Thạch làm đại diện phần vốn nhà nước tại Vinasport là cố ý làm trái quy định của nhà nước. Việc cử người đại diện không đảm bảo các qui định của Nhà nước đã làm tình hình công ty bất ổn định trong thời gian dài, mất đoàn kết nội bộ, hiệu quả kinh doanh thấp, kéo theo việc mất vốn...

Việc miễn nhiệm người đại diện chưa được giải quyết dứt điểm. Người được cử làm người đại diện (nhiệm kỳ 2017-2022) không hoàn thành nhiệm vụ, mất đoàn kết, không thực hiện được các ý kiến chỉ đạo của Bộ VHTTDL; 2/3 người đại diện (các ông Nguyễn Ngọc Thạch và Lê Hồng Nam) năm 2019 bị kỷ luật về Đảng. Ban cán sự đảng Bộ VHTTDL có 2 Nghị quyết về miễn nhiệm, kỷ luật đối với 2 người đại diện là các ông Nguyễn Ngọc Thạch và Lê Hồng Nam. Nhưng từ thời điểm đó đến thời điểm thanh tra (tháng 12/2021) hai người đại diện vẫn chưa bị miễn nhiệm và ông Thạch vẫn đang làm Chủ tịch HĐQT Công ty. Như vậy, Bộ VHTTDL không thực hiện nghiêm Nghị quyết của Ban cán sự và các qui định của Đảng, vi phạm vào khoản 6 Điều 2 Qui định số 102-QĐ/TW ngày 15/11/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Trách nhiệm những sai phạm trên thuộc về Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp thuộc Bộ. Mặt khác không chỉ đạo Người đại diện biểu quyết bãi miễn chức Chủ tịch HĐQT của ông Thạch là trách nhiệm thuộc về Bộ VHTTDL.

Ngoài ra, tuy đã có chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại Vinasport sang SCIC, nhưng đến thời điểm thanh tra vẫn chưa được thực hiện. Trách nhiệm này thuộc về Bộ trưởng và Thứ trưởng phụ trách lĩnh vực “Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp" của Bộ VHTTDL.

Từ sau cổ phần hóa đến ngày 30/6/2021, ĐHĐCĐ nhiều năm không tổ chức họp định kỳ; HĐQT không tổ chức họp định kỳ từ năm 2018 đến nay; Ban kiểm soát nhiệm kỳ 2017- 2022 chưa được bầu, Chủ tịch HĐQT chưa xây dựng ban hành Chương trình, kế hoạch hoạt động của HĐQT là vi phạm quy định của Điều 134, 136, 152, 153 Luật Doanh nghiệp năm 2014 và Điều 18, 21, 28 Điều lệ của Vinasport.

Người đại diện nhiệm kỳ 2017-2022 không hoàn thành nhiệm vụ theo quy định tại Thông tư số 21/2014/TT-BTC và Thông tư số 200/TT-BTC của Bộ Tài chính; không thực hiện Báo cáo giám sát tài chính quý; thực hiện không đầy đủ Báo cáo giám sát tài chính năm; mất đoàn kết giữa những Người đại diện với nhau, không phối hợp được với Tổng Giám đốc và không tổ chức thực hiện được ý kiến chỉ đạo của Bộ VHTTDL.

Sai phạm trong quản lý nhà đất

Cũng trong kết luận thanh tra, TTCP chỉ rõ nhiều vi phạm phạm liên quan quản lý, sử dụng các khu "đất vàng" của Vinasport. Cụ thể, Vinasport hợp tác cùng Intracom chuyển đổi khu đất ở Cầu Diễn (Hà Nội) mà không báo cáo về tổng mức đầu tư, năng lực thực hiện, vốn góp dự án... nhưng Ủy ban Thể dục Thể thao vẫn chấp thuận là vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 35 Luật Xây dựng sắ 16/2003/QHH11.

Tổng Giám đốc Vinasport phê duyệt giá trị lợi nhuận trả trước để HĐQT cùng ký vào nghị quyết. Công văn báo cáo của Vinasport gửi đến Bộ VHTTDL là cố ý báo cáo sai về nội dung, làm ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả hợp tác đầu tư.

Với các hợp đồng đầu tư tại khu đất 181 Nguyễn Huy Tưởng, TTCP cho biết, Vinasport ký hợp tác với Công ty Megastar không thực hiện bước tổ chức đàm phán, nhiều nội dung trong Hợp đồng không phù hợp với nội dung của hồ sơ mời thầu là không đúng với các quy định tại: Mục IV, Phần thứ tư của Thông tư số 03/2009/TT-BKHĐT ngày 16/4/2009 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; khoản 1 Điều 47 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ. Như vậy, việc không thực hiện các điều kiện như trên dẫn đến Dự án không thực hiện theo cam kết nhưng thiếu cơ sở để chấm dứt hợp đồng và Dự án đến nay vẫn chưa được triển khai.

Cũng tại khu đất 181 Nguyễn Huy Tưởng, Vinasport còn ký hợp đồng với Công ty HBI thuê lại mặt bằng là sử dụng đất sai mục đích, giá trị cho thuê thấp hơn giá phải nộp cho cơ quan thuế với diện tích đất sử dụng sai mục đích, làm thất thoát hơn 2,7 tỷ đồng.

Theo kết luận thanh tra, trong quá trình sử dụng nhà đất số 181 Nguyễn Huy Tưởng, Vinasport không tiến hành ký hợp đồng, phụ lục hợp đồng thuê đất và chưa lập kế hoạch, phương án di dời cơ sở ô nhiễm ra ngoại thành theo yêu cầu của UBND TP Hà Nội. Từ khi cổ phần hóa đến 31/12/2016, Vinasport đã cho thuê nhà xưởng, kho, bãi không đúng mục đích sử dụng là vi phạm Luật Đất đai.

Đối với cơ sở nhà đất tại Đống Đa (Hà Nội), TTCP cho biết nhà đất số 4B công ty được giao khi cổ phần hóa, trong đó một phần nhà đất đang chưa rõ về hồ sơ pháp lý. Phần diện tích nhà đất còn lại được công ty cho thuê nhưng đến nay vẫn chưa thu hồi được để quản lý, sử dụng.

Cũng theo TTCP, Vinasport thuộc đối tượng sử dụng đất thu tiền thuê đất tại số 18 Lý Văn Phức, nhưng trong suốt quá trình được giao quản lý, sử dụng không nộp hồ sơ khai thuế cho cơ quan thuế theo quy định của Luật Thuế. Đây là hành vi trốn thuế theo quy định tại Khoản 1 Điều 108 Luật Quản lý thuế số 78/2006/QH11, Khoản 1 Điều 143 Luật Quản lý thuế số 38/2019/H14.

Ngoài ra, các điểm đất được Vinasport thuê tư vấn đo vẽ phục vụ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, tổng diện tích đất đã kê khai và nộp tiền thuê đất hàng năm 380m2, phần diện tích đất còn lại do Vinasport sử dụng từ khi cổ phần hóa đến tháng 6/2021 chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính đất là vi phạm quy định của Luật Quản lý thuế.

Làm rõ trách nhiệm lãnh đạo Bộ VHTTDL giai đoạn 2007 - 2021

Trước hàng loạt vi phạm trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ VHTTDL kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể lãnh đạo Bộ qua từng thời kỳ (giai đoạn từ 2007 - 2021) về những tồn tại, thiếu sót, sai phạm tại Vinasport.

Căn cứ vào từng thời kỳ, giai đoạn để kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, xử lý theo đúng quy định của pháp luật đối với các cá nhân là lãnh đạo Bộ trong việc thiếu trách nhiệm, để xảy ra những tồn tại, thiếu sót, sai phạm đã nêu trên.

Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ này làm rõ trách nhiệm trong việc tham mưu, tổ chức thực hiện, để xảy ra những tồn tại, sai phạm và xử lý theo đúng quy định của pháp luật với Ban đổi mới và phạt triển doanh nghiệp; Vụ Kế hoạch tài chính; Vụ Tổ chức cán bộ; Thanh tra Bộ.

Kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, xử lý thay thế, kiện toàn người đại diện phần vốn nhà nước tại Vinasport.

Đối với Tổng cục Thể dục thể thao, kiểm điểm nghiêm túc đối với tập thể, cá nhân (thuộc Ủy Ban Thể dục Thể thao Việt Nam trước đây) để xảy những tồn tại, thiếu sót, khuyết điểm, sai phạm đã nêu trong phần Kết luận.

Ngoài ra, TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Vinasport nộp số tiền cổ tức hàng năm (hơn 2 tỷ đồng) và số tiền bán cổ phần thu được về; phối hợp với Bộ Công an trong việc thu hồi những khoản tiền thất thoát; làm việc với Intracom để tiến hành thanh lý hợp đồng và hoàn trả số tiền (gốc, lãi) mà Intracom đã ứng trước để nộp tiền thuế đất, trước khi cấp Giấy chứng nhận đầu tư;...

Văn Thanh