Trung Quốc và Ấn Độ đua tranh mua, dầu Nga tăng giá

Hãng Reuters dẫn các nguồn thạo tin cho biết các nhà máy lọc dầu tư nhân Ấn Độ đang cạnh tranh với các công ty độc lập ở Trung Quốc (TQ) để nhập dầu thô ESPO của Nga vào tháng 4 tới. ESPO là đường ống vận chuyển dầu thô của Nga qua biển đến các thị trường châu Á-Thái Bình Dương, dầu thô Nga vận chuyển bằng đường ống này được gọi là dầu ESPO.

Sự cạnh tranh đã đẩy giá dầu ESPO lên cao hơn sau khi Nga tuyên bố giảm xuất khẩu dầu thô Ural.

TQ đẩy mạnh thu mua dầu Nga

Từ khi xung đột ở Ukraine nổ ra, lệnh trừng phạt phương Tây đối với dầu Nga đã giúp TQ mua được dầu Nga với mức chiết khấu khá cao, theo tờ Bloomberg.

Hãng tin Al Jazeera dẫn từ dữ liệu hải quan TQ cho biết nhập khẩu dầu thô Nga tăng 8% vào năm 2022, tương đương 1,72 triệu thùng mỗi ngày. Con số này đưa Nga trở thành nhà cung cấp lớn thứ hai của gã khổng lồ Đông Á.

Tháng 12-2022, sau khi gỡ bỏ chính sách zero-COVID, TQ - quốc gia nhập khẩu dầu nhiều nhất thế giới bắt đầu thu mua và quét sạch dầu ESPO của Nga nhằm thúc đẩy nhu cầu phục hồi nhiên liệu từ ngành công nghiệp và lĩnh vực du lịch.

Cảng dầu ở Chiết Giang (Trung Quốc). Ảnh: REUTERS

Theo Reuters, lượng dầu thô Nga mà TQ mua vào cao kỷ lục vào tháng 3. TQ mua tất cả dầu thô ESPO xuất từ cảng Kozmino của Nga ở Thái Bình Dương do tuyến đường vận chuyển ngắn, trong bối cảnh số đối tác thu mua dầu Nga đang ngày càng ít đi do vướng trừng phạt của phương Tây lên Nga.

Dự kiến nhập khẩu dầu Nga bằng đường biển của TQ sẽ đạt mức kỷ lục gần 43 triệu thùng trong tháng này, bao gồm ít nhất 20 triệu thùng ESPO.

Dữ liệu của Kpler còn cho thấy tổng xuất khẩu dầu thô và dầu nhiên liệu của Nga sang TQ đạt 1,66 triệu thùng/ngày trong tháng 1. Xuất khẩu dầu nhiên liệu của Nga sang TQ trong tháng 1 đạt 142.000 thùng/ngày.

Theo hãng tin Reuters, một số nhà máy lọc dầu của TQ có khả năng xử lý dầu nhiên liệu thành các sản phẩm có giá trị cao hơn như dầu diesel và xăng, và nếu Nga có thể cung cấp dầu mức giá đủ rẻ thì TQ có khả năng tăng thương mại ở lĩnh vực này.

Ấn Độ cạnh tranh TQ

Theo hãng tin CNBC, từ tháng 3 năm ngoái, khối tượng dầu nhập khẩu từ Nga sang Ấn Độ đã tăng lên đáng kể. Và hiện Ấn Độ đang cạnh tranh với TQ trong việc trở thành khách hàng mua dầu thô lớn nhất của Nga.

Theo hãng tin Al Jazeera, trong vòng 4 tháng đầu kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra, Ấn Độ đã trở thành một trong những khách hàng mua dầu lớn nhất của Nga. Dữ liệu cho thấy tổng chi phí cho việc mua xăng dầu và than đá của Nga trong 4 tháng đó của Ấn Độ là 8,8 tỉ USD - nhiều hơn số tiền nước này mua hàng hóa của Nga trong năm 2021.

Năm 2023, Ấn Độ tiếp tục thu mua dầu Nga bất chấp trừng phạt từ phương Tây. Thậm chí, nước này còn lách trừng phạt bằng việc không dùng đơn vị tiền tệ là USD mà thay bằng đồng rúp, đồng thời tránh sử dụng các ngân hàng của phương Tây.

Giếng dầu của Tập đoàn Dầu mỏ và Khí tự nhiên (ONGC) ở ngoại ô phía tây thành phố Ahmedabad, bang Gujarat, (Ấn Độ). Ảnh: REUTERS

Reuters ngày 20-2 đưa tin nhập khẩu dầu thô Nga vào Ấn Độ đạt kỷ lục 1,4 triệu thùng/ngày, tăng 9,2% so với tháng 12-2022.

Các nguồn thạo tin cho biết các nhà máy lọc dầu Reliance Industries Ltd và Nayara Energy của Ấn Độ đã đặt mua ít nhất 5 lô hàng dầu thô ESPO cho tháng 4 do giá còn thấp.

Dữ liệu theo dõi vận chuyển tổng hợp cho thấy, mức mua tháng 4 tăng 1 lô hàng so với tháng 3. Thương vụ dầu thô ESPO đầu tiên giữa Nga với Ấn Độ là vào tháng 11-2022 với 3 lô.

Hai nhà máy Reliance và Nayara chưa bình luận gì về thông tin trên.

Các nhà phân tích cho rằng hàng nhập khẩu giá rẻ là “món hời” khó có thể bỏ qua đối với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khi ông phải đối mặt với cả lạm phát cao và một năm bầu cử.

Giá dầu Nga tăng bất chấp việc G7 và EU áp giá trần

Ngày 5-12 năm ngoái, Nhóm 7 nền kinh tế hàng đầu (G7) và Liên minh châu Âu (EU) chính thức áp giá trần đối với dầu Nga ở mức 60 USD/thùng, thấp hơn giá thị trường 5%. Áp giá trần là ý tưởng của EU nhằm nỗ lực giảm doanh thu của Nga từ việc bán dầu, đồng thời ngăn chặn việc giá dầu thế giới tăng đột biến do EU cấm vận Nga đối với mặt hàng dầu thô.

Mặc giá trần được công bố, Ấn Độ vẫn thu mua dầu có hàm lượng lưu huỳnh thấp của Nga với mức giá vượt ngưỡng do nhu cầu tăng. Theo Reuters, TQ cũng đã mua dầu ESPO với mức giá cao hơn giá trần.

Nhà máy chế biến dầu ở tỉnh Irkutsk (Nga). Ảnh: REUTERS

Các nguồn tin cho biết việc Ấn Độ tăng cường mua dầu Nga đã khiến Moscow hạ mức chiết khấu đối với khách hàng TQ. Cụ thể, Nga chỉ giảm 6,8 USD/thùng đối với các đợt hàng ESPO giao trong tháng 4. Con số này thấp hơn nhiều so với mức giảm 8,5 USD/ thùng Nga thực hiện đối với các đợt hàng vận chuyển đến TQ trong tháng 3.

Bên cạnh đó, cơ sở dữ liệu Refinitiv Eikon cho biết việc nhu cầu tăng mạnh đã đẩy giá cước thuê bao tàu của các tàu chở dầu thô từ cảng Kozmino ở Viễn Đông của Nga đến miền bắc TQ lên mức cao nhất mọi thời đại. Mức cước lên cao nhất vào tháng 2 với trung bình 2,4 triệu USD/chuyến, có giảm chút ít còn trung bình 2,3 triệu USD/chuyến trong tháng 3 này.

HOÀNG NHI