Trung Quốc tăng cường quốc tế hóa đồng bản tệ

Đưa NDT vào chương trình nghị sự Những năm gần đây, Trung Quốc được xem là nước đóng góp lớn cho Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đặc biệt trong hoàn cảnh tổ chức này thiếu tiền giải ngân cho các quốc gia khủng hoảng. Tại nhiều hội nghị quốc tế gần đây, các nhà lãnh đạo quốc gia đông dân nhất thế giới luôn đàm thoại lâu với lãnh đạo IMF, đặc biệt Bắc Kinh dọa là có thể dùng quyền rút vốn đặc biệt (SDR) để tạo sức mạnh cho mình khi cần thiết. Tại Hội nghị G-20 cách đây không lâu, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc Zhou Xiaochuan cũng nhấn mạnh vấn đề SDR trước nhiều lãnh đạo thế giới và đặt vấn đề dần thay thế đồng tiền khác bằng NDT. Washington cho rằng, điều này có vẻ thiếu thực tế, nhưng các nhà lãnh đạo Trung Quốc nói rằng, đồng USD đang suy yếu, cũng như Mỹ đang cảm thấy bị động trong việc chống đỡ suy thoái kinh tế và khủng hoảng tài chính. Với 70% trong số dự trữ 2.000 tỷ USD đều bằng đồng USD, Trung Quốc muốn đa dạng hóa nguồn tiền, vì họ tin tưởng đồng USD sẽ yếu, vì thâm thủng ngân sách của Mỹ là hơn 1.750 tỷ USD năm 2009, tỷ lệ nợ quốc gia trên GDP cũng rất lớn. Johanna Chua, nhà kinh tế của Citigroup ở Hong Kong cho rằng, thương mại bằng USD ngày càng trở nên đắt đỏ, việc các định chế tài chính như AIG và Lehman Brothers sụp đổ năm 2008 cho thấy, giá trị của USD cũng dễ thay đổi. Theo các nhà phân tích, Trung Quốc luôn tìm cách đẩy đồng NDT ra thị trường thương mại và đầu tư quốc tế (Trung Quốc tiên phong trong lĩnh vực đầu tư và làm ăn với Mỹ La Tinh, châu Phi và yêu cầu thanh toán bằng NDT). Nhà kinh tế Qu Hongbin của HSBC tin tưởng rằng, đồng NDT sẽ trở thành 1 trong 3 đồng tiền mạnh của thế giới vào năm 2012, với giao dịch thương mại lên tới 2.000 tỷ mỗi năm. Quốc tế hóa đồng NDT sẽ trở thành một lưu ý hàng đầu trong chương trình nghị sự của các lãnh đạo Bắc Kinh, Qu nhấn mạnh. Ý tưởng đang thành hiện thực Gần đây Trung Quốc đưa ra một chương trình, theo đó các ngân hàng Hong Kong sẽ thanh toán bằng NDT với các doanh nghiệp Trung Quốc. Đây được xem là bước đi khá vững chắc để tăng việc sử dụng đồng NDT ở Hong Kong, một trong những trung tâm tài chính của thế giới. Trong năm nay, ngân hàng trung ương Trung Quốc đã có 6 hợp đồng ký kết thanh toán bằng NDT với các quốc gia, trong đó có Argentina, Malaysia, Indonesia, với tổng giá trị 650 tỷ NDT (95 tỷ USD). Không chỉ kêu gọi các quốc gia thanh toán bằng đồng NDT, Trung Quốc còn kêu gọi họ quan tâm tới NDT và dự trữ đồng tiền này làm ngoại tệ mạnh. Việc các nước thanh toán bằng đồng NDT sẽ cải thiện vị thế cạnh tranh của Trung Quốc trong xuất khẩu nhờ giảm chi phí cũng như rủi ro. Qu tại HSBC cũng cho rằng, nhờ quốc tế hóa đồng NDT mà Trung Quốc có thể giải thoát cho chính đồng tiền này trước sự bủa vây của USD. Điều này rất có ý nghĩa vì Trung Quốc có thặng dư thương mại lớn nhưng dự trữ chủ yếu vẫn bằng đồng USD. Trung Quốc hiện nắm giữ tới 805 tỷ USD tiền trái phiếu của Bộ Tài chính Mỹ, Bắc Kinh cũng là nhà nắm giữ tín dụng lớn nhất của Mỹ. Nắm giữ nhiều USD, Trung Quốc cũng dễ bị thiệt hại mỗi khi Mỹ thay đổi chính sách. Đây là một trong những lý do Trung Quốc tìm cách từng bước giảm sự lệ thuộc vào Mỹ. Nhiều nhà phân tích cho rằng, nếu biến đồng NDT thành đồng tiền tự do hóa thương mại thì Bắc Kinh dễ mất điều khiển giá trị và dòng chảy vốn mỗi khi đồng tiền ra ngoài lãnh thổ. David Li, nhà kinh tế tại Trường Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh, nói rằng, chính phủ Trung Quốc luôn tìm cách bảo hộ đồng tiền, nên khi không còn bảo hộ thì không biết điều gì sẽ xảy ra. Phải mất 15 năm nữa, Trung Quốc mới hoán cải được giá trị của đồng NDT so với đồng USD, ông dự đoán. Trung Quốc thường tiến hành mọi thứ từ từ, không có tín hiệu nào cho thấy, nước này bỏ rơi hoàn toàn đồng USD, Derek Scissors, một chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu và Sáng lập châu Á, nhận xét. Minh Nguyễn Theo Time