Trung Quốc quyết tâm chống tham nhũng, sau 'đả hổ' mở rộng sang 'diệt ruồi'

TAND tỉnh Hà Nam (Trung Quốc) tuyên án tù chung thân nguyên Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Liêu Ninh Vương Mân do tham nhũng ngày 4-8-2017

Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XVIII được Chủ tịch Tập Cận Bình trình bày tại Lễ khai mạc Đại hội Đảng XIX tiếp tục nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong cuộc chiến chống tham nhũng.

Theo đó, Chính phủ Trung Quốc đang tích cực chuẩn bị cho việc mở rộng chương trình thí điểm về xây dựng một hệ thống giám sát thống nhất nhằm đẩy mạnh công tác Chống tham nhũng trên toàn quốc. Đây là giai đoạn mới trong cuộc chiến chống tham nhũng toàn diện do Chủ tịch Tập Cận Bình khởi xướng kể từ khi lên nắm quyền lãnh đạo đất nước năm 2012.

Trong nhiệm kỳ qua, cuộc chiến chống tham nhũng sâu rộng, kiên quyết và toàn diện được Đảng Cộng sản phát động đã ghi nhận những thành quả lớn lao và ý nghĩa. Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đã tiến hành điều tra hơn 70.000 quan chức từ cấp quận/huyện trở lên bị cáo buộc tham nhũng; xử lý, kỷ luật nhiều trường hợp sai phạm là các quan chức cấp cao như cựu Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, cựu Bộ trưởng Công an Chu Vĩnh Khang; cựu Bí thư Trùng Khánh Bạc Hy Lai; hai cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương là Từ Tài Hậu và Quách Bá Hùng cùng hai cựu Phó Chủ tịch Chính Hiệp là Lệnh Kế Hoạch và Tô Vinh.

Ngoài ra, có tới 1,34 triệu đảng viên và quan chức ở các thành phố nhỏ cùng với 648.000 đảng viên và cán bộ ở các khu vực nông thôn cũng đã bị xem xét kỷ luật trong giai đoạn này.

Tuy nhiên, trong giai đoạn 5 năm tiếp theo, Trung Quốc chủ trương mở rộng cuộc chiến chống tham nhũng từng được thí điểm tại một số địa phương ra toàn quốc. Từ cuối năm 2016, Trung Quốc đã thành lập Ủy ban chống tham nhũng mới có nhiệm vụ điều tra, xử lý kỷ luật các đối tượng tham nhũng tại các cơ quan hành chính sự nghiệp Nhà nước, chứ không chỉ dừng lại ở các cơ quan Đảng. Một chương trình thí điểm đã được triển khai tại Bắc Kinh và các tỉnh Sơn Tây, Chiết Giang đều đạt hiệu quả khả quan.

Mục tiêu của chương trình mở rộng là xây dựng “một hệ thống giám sát trên toàn quốc mang tính tập trung, thống nhất, đáng tin cậy và hiệu quả” để có thể giám sát tất cả các cán bộ Nhà nước cũng như thân nhân các quan chức. Chương trình này cũng giúp củng cố và thống nhất vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong cuộc chiến chống tham nhũng.

Theo nhận định của giới chuyên gia quốc tế cũng như trong nước, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình muốn chính thức củng cố tính pháp lý của chiến dịch chống tham nhũng theo phương châm “đả hổ, diệt ruồi”. Những năm qua, hầu hết các vụ án tham nhũng “động trời” được đưa ra xét xử tập trung vào các lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước Trung Quốc, tức là hoàn thành phần đầu của chiến dịch “đả hổ”. Nếu chỉ dừng ở đây, cuộc chiến chống tham nhũng có thể bị hiểu sai lệch thành lá chắn cho cuộc chiến thâu tóm quyền lực của nhà lãnh đạo Trung Quốc.

Vì thế, Trung Quốc xác định chống tham nhũng là cuộc chiến “lâu dài” và “toàn diện” ở tất cả các cấp, từ Trung ương đến địa phương, loại bỏ tận “gốc rễ” không chỉ “quan tham” mà cả cán bộ công chức tham nhũng, tức “diệt ruồi”.

Ông Tập Cận Bình chỉ rõ Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ thành lập Tiểu ban Lãnh đạo Trung ương về quản lý đất nước theo pháp luật toàn diện. Đường hướng căn bản cho việc trị tận gốc nạn tham nhũng là phải đột phá và giải quyết mối quan hệ giữa sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc với Hiến pháp và pháp luật cũng như với ngành tư pháp.

Cụ thể, về xây dựng cơ chế phòng chống tham nhũng, cần phải tách Cục Phòng chống Tham nhũng và Cục Giám sát ở Trung ương và địa phương độc lập với hệ thống hành chính. Cơ quan phòng chống tham nhũng phải độc lập, không chịu sự lãnh đạo của chính quyền và đảng ủy địa phương. Thứ hai, tách tòa án các địa phương độc lập với chính quyền địa phương và Ủy ban Chính pháp địa phương, do Tòa án Nhân dân Tối cao trực tiếp lãnh đạo.

Quyết tâm chống tham nhũng của Đảng Cộng sản Trung Quốc đang nhận được sự ủng hộ của đông đảo nhân dân. Có tới hơn 93% người dân nước này hài lòng với các chiến dịch chống tham nhũng trong năm 2016, khiến lòng tin của nhân dân đối với Đảng Cộng sản ngày càng được được nâng cao.

Minh Thu