Trọng tâm cuộc đua định hình chính sách của EU

Các ứng viên chủ tịch EC gồm bà Marie-Agnes Strack-Zimmermann, bà Valerie Hayer và ông Sandro Gozi (thứ 4, 5 và 6 từ trái sang) tại buổi ra mắt chiến dịch tranh cử của Renew Europe ở Brussels hồi tháng 3. Ảnh: DW

Theo thăm dò của Hội đồng châu Âu, cuộc bầu cử EP năm 2024 vào đầu tháng 6 tới sẽ chứng kiến sự thay đổi lớn với tỷ lệ phiếu dồn cho các đảng cánh hữu cực đoan theo chủ nghĩa dân túy, còn các đảng trung tả và đảng xanh mất phiếu bầu.

Theo dự báo, lực lượng trung dung sẽ mất đa số ghế và có thể một liên minh cánh hữu theo chủ nghĩa dân túy gồm các nhà dân chủ Thiên Chúa giáo, những người bảo thủ và cực hữu lần đầu tiên chiếm đa số trong EP. Sự chuyển hướng mạnh mẽ này có thể gây ra những hậu quả đáng kể đối với các chính sách cấp châu Âu, ảnh hưởng đến các lựa chọn chính sách đối ngoại của EU trong vấn đề môi trường, tham vọng đạt mục tiêu net zero.

Hiện lực lượng trung dung châu Âu đang tập hợp sức mạnh để duy trì đa số trong EP. Tại cuộc bầu cử châu Âu gần đây nhất vào năm 2019, nhóm Renew Europe đã giúp đưa bà Ursula von der Leyen (người Đức) lên vị trí Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC).

Bà Valerie Hayer, thành viên của đảng Phục hưng Pháp và Chủ tịch Renew Europe tại EP, cho biết, Renew Europe hiện chiếm 6/27 ghế thành viên trong EC và trong số các nguyên thủ quốc gia và chính phủ. Trong số đó có Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và 2 Phó Chủ tịch EC là Margrethe Vestager và Vera Jourova. Chủ tịch Hội đồng EU hiện tại Charles Michel cũng là một người theo chủ nghĩa tự do.

Việc Chủ tịch EC Ursula von der Leyen có nắm giữ nhiệm kỳ thứ 2 hay không có thể phụ thuộc vào Renew Europe. Nhóm có 102 thành viên trong EP, trở thành nhóm lớn thứ ba sau đảng Nhân dân châu Âu và đảng Dân chủ Xã hội. Tuy nhiên, sức mạnh của 2 đảng này có thể bị đe dọa trong cuộc bầu cử EP vào đầu tháng 6.

Ngoài đương kim Chủ tịch EC Ursula von der Leyen, Renew Europe đang cử một nhóm gồm 3 người để tranh cử vai trò chủ tịch EC.

Thứ nhất là bà Marie-Agnes Strack-Zimmermann thuộc đảng Dân chủ tự do (FDP) trung hữu ở Đức và cũng là ứng viên sáng giá. FDP là đối tác của liên minh CDU/CSU trong Chính phủ liên bang Đức, là đảng lớn thứ 3 trong Quốc hội Đức với 93 thành viên. Thứ hai là ông Sandro Gozi người Italy, người đang tranh cử cho đảng Dân chủ châu Âu (EDP). Thứ ba là bà Valerie Hayer thuộc đảng Phục hưng của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Renew Europe ưu tiên tăng cường khả năng phòng thủ của châu Âu, ủng hộ quyền phụ nữ và phong trào LGBTQ, đồng thời thực hiện các quy định mới về số hóa và bảo vệ môi trường.

Đặc biệt, nhóm muốn cải cách các hiệp ước của EU để thu hút nhiều sự tham gia hơn của người dân. Renew Europe cũng đang kêu gọi củng cố các giá trị châu Âu trước các xu hướng cực đoan và cực hữu đang nổi lên ở một số nước thành viên EU.

KHÁNH MINH