Trích lập dự phòng: Dùng hết rồi thì sao?

Vấn đề xử lý nợ xấu sau hơn 1 năm thành lập VAMC cùng sự rốt ráo của NHNN được nhiều chuyên gia kinh tế đánh giá vẫn chậm và không căn cơ.

Dù một số TCTD cho rằng tỷ lệ nợ xấu cần phải tính trên dư nợ của thị trường 1 (cho vay khách hàng tổ chức, cá nhân) lẫn thị trường 2 cùng với trái phiếu DN chưa niêm yết cùng tiền gửi tại TCTD khác thì một thực tế không thể phủ nhận là nợ xấu đang tăng lên.

Sự tăng lên của nợ xấu được phản ánh trong BCTC các TCTD 6 tháng đầu năm và số liệu của Cơ quan thanh tra giám sát NHNN. Theo đó, tính đến cuối tháng 6/2014, nợ xấu của toàn hệ thống là 160.940 tỷ đồng, tăng 21,5% so với cuối tháng 5/2014 và tăng 38,2% so với cuối năm 2013. Cũng theo cơ quan này, đến cuối tháng 6/2014, số dư dự phòng còn lại của toàn hệ thống đạt mức 77.300 tỷ đồng, tăng 10,9% so với cuối năm 2013.

Đại diện của Cơ quan thanh tra giám sát NHNN đánh giá: “Vấn đề nợ xấu hiện nay cũng không đáng quan ngại và trong tầm kiểm soát vì quỹ dự phòng của các TCTD ở mức khá và tiếp tục có xu hướng tăng”. Cơ sở cho nhận định này là nếu toàn bộ số dự phòng này được sử dụng để xử lý nợ xấu thì tỷ lệ nợ xấu của hệ thống sẽ giảm xuống còn khoảng 2,2%.

Trước ý kiến của đại diện cơ quan thanh tra giám sát về nợ xấu, đã có không ít ý kiến bày tỏ quan ngại về đánh giá đó. Một giả định toàn hệ thống ngân hàng dùng trích lập dự phòng để xử lý nợ xấu thì nợ xấu khi đó chỉ còn 2,2% nhưng sau đó thì sao? Nếu đó là cách xử lý nợ xấu thì NHNN nên yêu cầu thậm chí buộc các TCTD trích lập đầy đủ để có thể giảm nợ xấu về 0% bởi hiện tại các NHTM vẫn lãi hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng sau trích lập.

Câu chuyện xử lý nợ xấu chắc hẳn không đơn giản như vậy. Các TCTD, đến hiện tại vẫn đang vật lộn trong xử lý những tài sản đảm bảo. Đối với Công ty quản lý tài sản các TCTD (VAMC) tốc độ mua nợ xấu dường như đang chậm lại và nhiều người thậm chí tỏ ra hoài nghi năng lực xử lý nợ xấu của tổ chức này do VAMC cũng đang rất khó khăn khi xử lý tài sản đảm bảo vì vướng vấn đề pháp lý.

Chính vì thế, nếu cơ quan chức năng muốn trấn an, củng cố lòng tin cho thị trường cũng cần có giải thích “phù hợp” hơn. Thị trường mà ở đây chính là các TCTD ngóng chờ các cơ quan chức năng hỗ trợ xử lý nợ xấu bằng những biện pháp mang tính căn cơ, gốc rễ như hỗ trợ đẩy nhanh xử lý tài sản đảm bảo, xây dựng thị trường mua bán nợ hay ban hành quy định quản trị rủi ro cho TCTD chặt chẽ, minh bạch.

“Còn nếu xử lý nợ xấu dựa vào trích lập dự phòng thì có lẽ các TCTD xử lý còn nhanh hơn các cơ quan quản lý.” – một chuyên gia kinh tế bình luận.

Thanh Hải - NDH