Tranh chấp quyền sử dụng đất ở xã Ninh Trung (Ninh Hòa): Một số vấn đề cần làm sáng tỏ

Bà Nguyễn Thị Ngà (thôn Phước Thuận, xã Ninh Đông, thị xã Ninh Hòa) vừa có đơn khiếu nại gửi đến Báo Khánh Hòa về việc thửa đất của cha mẹ bà khai hoang, tạo lập ở thôn Phú Văn (xã Ninh Trung) bị Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho một người khác. UBND thị xã Ninh Hòa đã giao Thanh tra thị xã kiểm tra, rà soát lại vụ việc này, tham mưu UBND thị xã xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Đất bố mẹ tạo lập, Nhà nước cấp sổ cho người khác

Dẫn chúng tôi đến thửa đất đang cắm cọc, phân lô ở thôn Phú Văn chiều 23-8, bà Ngà cho biết, bố mẹ bà là ông Nguyễn Phận và bà Trương Thị Mùa khai hoang, tạo lập thửa đất này trước năm 1975. Năm 1983, mẹ bà qua đời, hơn nữa nhà cũ bị sập, đất đai khô cằn nên bố bà cùng 7 người con chuyển qua nhà bà Huỳnh Thị Giời (mẹ ông Phận) để ở. Khi đi, bố bà giao đất cho hàng xóm là ông Nguyễn Ren canh tác. Sau khi chuyển đi, 7 anh em bà lớn lên rồi đi làm ăn xa, thửa đất bố mẹ tạo lập vẫn để cho ông Ren canh tác hoa màu. Đến năm 2022, bà thấy người ta cắm cọc, phân lô trên thửa đất này nên đã đến UBND xã Ninh Trung tìm hiểu thì được trả lời Nhà nước đã thu hồi lô đất này từ lâu và cấp sổ đỏ cho ông Lại Đức Phụng từ năm 2010. Lúc này, gia đình mới ngỡ ngàng vì không ai được thông báo, hay biết thông tin về việc Nhà nước thu hồi đất.

Thửa đất bà Nguyễn Thị Ngà khiếu kiện tại thôn Phú Văn (xã Ninh Trung).

Được các anh em trong gia đình ủy quyền, bà Ngà đã khiếu nại đến Ban Tiếp công dân thị xã Ninh Hòa. Ngày 30-3, UBND xã Ninh Trung có văn bản trả lời bà Ngà với nội dung: “Trước năm 1983, ông Nguyễn Phận có thửa đất 1.060m2 chưa được cấp sổ đỏ. Năm 1983, sau khi bà Mùa mất, ông Phận cho rằng đất khu vực này cứng, khó sinh sống nên đã giao lại cho Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Ninh Trung 1, trong thời gian này, Nhà nước không có chủ trương thu hồi đất. Cũng trong năm 1983, ông Phận xin HTX Nông nghiệp Ninh Trung 1 cấp một lô đất khác tại thửa số 703, tờ bản đồ số 23, diện tích 1.255m2, sau đó sang nhượng thửa đất này cho ông Nguyễn Văn Hiền và bà Nguyễn Thị Tuyết Lan. Thửa đất của ông Phận sau khi giao lại cho HTX từ năm 1983 đến năm 1990 bỏ hoang, không ai sản xuất. Năm 1990, sau khi đi bộ đội xuất ngũ về, ông Lại Đức Phụng xin HTX Nông nghiệp Ninh Trung 1 giao lại thửa đất này cho ông làm ăn, sinh sống. Năm 1993, thửa đất này được đo đạc bản đồ địa chính quốc gia thể hiện là đất ở nông thôn và đất vườn kê khai ghi tên ông Lại Đức Phụng. Từ năm 1993 đến khi bệnh mất ngày 17-2-2006, ông Nguyễn Phận không có đơn thư khiếu kiện, tranh chấp gì với ông Phụng. Ngày 12-11-2010, UBND huyện Ninh Hòa đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thửa số 5, tờ bản đồ số 21, diện tích 1.060m2 (400m2 đất ở nông thôn, 660m2 đất trồng cây lâu năm) cho ông Lại Đức Phụng”.

Giao Thanh tra thị xã rà soát lại vụ việc

Gia đình bà Ngà không đồng tình với nội dung trả lời trên của UBND xã Ninh Trung. Bà Ngà cho biết, năm 2023, 5 hộ có đất liền kề ông Nguyễn Phận đều ký giấy xác nhận thửa đất trên là của ông Phận tạo lập, khai hoang trước năm 1975; ông Nguyễn Ren xác nhận đất ông Phận giao cho ông canh tác từ năm 1983 đến nay và không bỏ hoang. Về nội dung “Năm 1983, ông Nguyễn Phận xin HTX Nông nghiệp Ninh Trung 1 cấp một lô đất khác tại thửa số 703, tờ bản đồ số 23, diện tích 1.255m2, sau đó sang nhượng thửa đất này cho ông Nguyễn Văn Hiền và bà Nguyễn Thị Tuyết Lan”, bà Lan lại xác nhận, thửa đất trên bà mua của bà Huỳnh Thị Giời (mẹ ông Phận). Theo bà Ngà, bố bà ở trong phần đất của mẹ mình chứ không được HTX cấp thửa đất 703 như UBND xã Ninh Trung trả lời. Ngoài ra, trong thời gian sống ở nhà mẹ cho đến khi mất, bố bà không hề biết đất của mình đã bị cấp cho người khác nên không khiếu nại, khiếu kiện gì thời gian đó. Gia đình bà Ngà thắc mắc, năm 1990, HTX Nông nghiệp Ninh Trung 1 giao lại phần đất cũ của ông Nguyễn Phận cho ông Lại Đức Phụng dựa trên căn cứ pháp luật nào; việc giao đất có đúng thẩm quyền không, thủ tục cấp đất ra sao?

Trao đổi với phóng viên, ông Lại Đức Phụng cho biết, ông là bộ đội xuất ngũ năm 1989, đến năm 1990, ông có đơn xin và được HTX Nông nghiệp Ninh Trung 1 cấp lô đất diện tích 1.060m2. Năm 1993, Nhà nước tiến hành đo đạc để chia ruộng đất cho người dân thì ông có tên trong sổ mục kê của HTX. Sau khi được cấp đất, ông có canh tác một thời gian nhưng không hiệu quả nên giao cho anh em trong gia đình làm hoa màu. Đến năm 2010, ông được UBND huyện Ninh Hòa cấp sổ đỏ thửa đất nêu trên. Sau đó, ông lấy vợ và chuyển về xã Ninh Đông sinh sống. Đến cuối năm 2021, ông bán thửa đất nêu trên cho người khác và năm 2022 chủ đất mới đã cắm cọc, phân lô. Tuy nhiên, hiện tại, ông không có giấy tờ gì để chứng minh việc ông xin cấp đất và được HTX xác nhận cấp lô đất nêu trên.

Theo bà Lại Thị Ái Hà - Chủ tịch UBND xã Ninh Trung, đối với các hồ sơ, giấy tờ ông Nguyễn Phận giao lại đất và được HTX Nông nghiệp Ninh Trung 1 cấp lô đất mới, cùng các loại giấy tờ HTX xác nhận giao đất cho ông Lại Đức Phụng, do đã qua nhiều giai đoạn, chủ nhiệm HTX đã mất, nên hiện tại địa phương chưa tìm thấy các giấy tờ và các bên liên quan cũng chưa cung cấp được bằng chứng gì để chứng minh. Ngày 5-7, UBND xã Ninh Trung đã chủ trì mời bà Ngà, ông Phụng và các hộ dân có liên quan lên làm việc, hòa giải nhưng không thành.

Bà Nguyễn Thị Hồng Hải - Phó Chủ tịch UBND thị xã Ninh Hòa cho biết, đối với nội dung khiếu kiện của bà Ngà, thị xã đã có văn bản yêu cầu Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND xã Ninh Trung cung cấp hồ sơ, tài liệu có liên quan giao cho cơ quan Thanh tra thị xã kiểm tra, tham mưu UBND thị xã xử lý vụ việc theo đúng quy định của pháp luật.

THÁI THỊNH