Tổng cục Hải quan: Không thất thu thuế trong nhập khẩu ô tô biếu, tặng

Việc lách luật này không làm thất thu thuế, nhưng đã làm "méo mó" thị trường, cũng như hiệu lực chính sách.

Đây là khẳng định của ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Giám sát quản lý về Hải quan, Tổng cục Hải quan tại cuộc họp báo chiều ngày 25/5 về công tác quản lý nhà nước về hải quan đối với việc nhập khẩu xe ô tô dưới dạng quà biếu, tặng

Chịu thuế như xe nhập khẩu chính thức

Ông Tuấn khẳng định, sau khi rà soát các nghĩa vụ về thuế, số xe nhập diện quà biếu tặng không gây thất thu thuế cho Nhà nước. Đáng chú ý, ngay từ năm 2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã nhận thấy có hiện tượng giá tính thuế thấp hơn so với thị trường và đã có chỉ đạo quyết liệt Tổng cục Hải quan và các cơ quan rà soát lại trị giá hải quan các mặt hàng, trong đó có xe ô tô. Do đó, lãnh đạo ngành hải quan đã yêu cầu rà soát trị giá hải quan, đã tăng thu thêm hàng nghìn tỷ đồng so với giá khai tính thuế của doanh nghiệp.

Qua quá trình rà soát trị giá hải quan đối với xe nhập khẩu diện quà biếu, tặng từ 1/1/2021 hết quý I/ 2022, trong hơn 1.013 chiếc, doanh nghiệp kê khai trị giá tính thuế chỉ 3.302 tỷ đồng. Tuy nhiên, căn cứ theo quy định, cơ quan hải quan xác định lại giá trị là 4.745 tỷ đồng, tổng số tiền chênh lệch là 1.443 tỷ đồng nộp về cho ngân sách Nhà nước.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2016 xe nhập khẩu diện biếu tặng về Việt Nam đạt 1.064 chiếc, năm 2017 là 987 chiếc, năm 2018 là hơn 266 chiếc, năm 2019 là 213 chiếc, năm 2020 là hơn 488 chiếc và năm 2021 tăng vọt trên 795 chiếc. Trước diễn biến phức tạp, trong năm 2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã gửi công điện yêu cầu Tổng cục hải quan chỉ đạo cục hải quan các tỉnh tăng cường công tác kiểm tra giám sát đối với hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) xe ô tô dưới hình thức quà biếu tặng. Tổng cục hải quan cũng đã có các văn bản chỉ đạo đồng thời tổ chức công tác kiểm tra giám sát do đó hoạt động XNK ôtô dưới hình thức quà biếu tặng cuối năm 2021 và đầu năm 2022 đã giảm đáng kể so với các năm trước đó.

Trong 5 tháng đầu năm 2022 là hơn 166 chiếc. Số thuế thu được (bao gồm cả xe nhập và xe biếu tặng) tương ứng các năm, năm 2016 là hơn 2.300 tỷ đồng, năm 2017 là 298 tỷ đồng, năm 2018 là hơn 1.000 tỷ đồng, năm 2019 là 1.800 tỷ đồng, năm 2020 là hơn 1.700 tỷ đồng và năm 2021 là hơn 4.100 tỷ đồng. 5 tháng đầu năm 2022, số thuế thu được của loại hình xe này là hơn 1.200 tỷ đồng.

Ông Âu Anh Tuấn cho hay: Theo quy định hiện hành, xe nhập khẩu diện quà biếu, tặng vẫn phải chịu các loại thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng như các loại hình xe nhập khẩu kinh doanh thương mại thông thường. Hơn nữa, cá nhân nhận quà biếu, tặng còn phải chịu trách nhiệm nộp thuế thu nhập bất thường.

Nghiêm túc xử lý, không bao che

Với các thông tin có hiện tượng, lập doanh nghiệp ma, nhờ người (thậm chí người nghèo) đứng tên được tặng siêu xe, lãnh đạo Cục Giám sát quản lý khẳng định sẽ rà soát và trao đổi với các cơ quan như thuế, công an, đăng ký kinh doanh của Sở Kế hoạch và Đầu tư các tỉnh để xác minh, làm rõ vấn đề.

Cơ quan hải quan khẳng địnhh: đã thực hiện thủ tục theo đúng quy định hiện hành và thu đủ các loại thuế theo quy định - Ảnh:VGP/Huy Thắng

"Tổng cục Hải quan đã cử 4 đoàn thanh tra làm việc ở 4 Cục hải quan địa phương để thanh tra, xử lý các vi phạm liên quan đến xe nhập diện biếu tặng. Quan điểm của Tổng cục Hải quan nếu phát hiện sai phạm trong việc cấp phép nhập khẩu và thực hiện thủ tục hải quan đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng thì sẽ xử lý nghiêm, không bao che", ông Âu Anh Tuấn cho biết.

Tổng cục Hải quan khẳng định: Việc cấp giấy phép trên cơ sở hồ sơ hợp lệ theo quy định tại Thông tư 143/2015/TT-BTC do người nhận quà biếu tặng nộp (trong đó có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh), theo đó việc một địa chỉ có nhiều doanh nghiệp hoạt động (được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh) là theo quy định của pháp luật về quản lý doanh nghiệp. Trường hợp đây là những địa chỉ ma dùng để khai báo gian dối, cơ quan hải quan sẽ phối hợp với cơ quan chức năng xem xét và xử lý đúng quy định.

Ông Âu Anh Tuấn chia sẻ thêm: Trước đây, qua công tác quản lý, theo dõi xe ô tô nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại, Tổng cục Hải quan đã phát hiện các hiện tượng gian lận, lợi dụng chính để nhập khẩu xe dưới dạng tài sản di chuyển của việt kiều hồi hương, xe tạm nhập khẩu của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi miễn trừ, xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng, Tổng cục Hải quan đã điều tra, xử lý một số vụ việc hoặc chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý hành vi trốn thuế, gian lận, đồng thời báo cáo Bộ Tài chính để kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các chính sách quản lý để đảm bảo công tác quản lý, tránh việc lợi dụng.

Các quy định được ban hành đã hạn chế việc nhập khẩu, mấy năm trở lại đây không phát sinh việc nhập khẩu theo loại hình này. Đối với xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng: Đã ban hành Thông tư 143/2015/TT-BTC theo đó quy định xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng phải được cấp phép trước khi làm thủ tục nhập khẩu và mỗi tổ chức, cá nhân chỉ được nhập 1 xe/1 năm.

Thông tư 143 đã góp phần đảm bảo công tác quản lý, hạn chế việc nhập khẩu tràn lan thông qua việc giới hạn định lượng nhập khẩu, không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu của các doanh nghiệp ô tô trong nước đồng thời tạo thuận lợi cho các đối tượng thực thi.

Về chính sách quản lý, đại diện Tổng cục Hải quan cho hay: Quy định tại Nghị định 116/2017/NĐ-CP ngày 17/10/2017 và Nghị định số 69/2018/NĐ-CP ngày 15/05/2018 thì xe ô tô nhập khẩu kinh doanh thương mại phải có giấy phép do Bộ Công thương cấp, đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng không bị điều chỉnh bởi các quy định tại Nghị định 116/2017/NĐ-CP. Còn về kiểm tra chất lượng: Xe ô tô nhập khẩu phải đảm bảo các điều kiện về chất lượng theo quy định của Bộ GTVT, đối với xe đã qua sử dụng thì năm sản xuất không quá 5 năm tính từ năm sản xuất đến thời điểm nhập khẩu, theo đó xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng đều phải kiểm tra chất lượng theo quy định của Bộ GTVT trước khi thông quan.

Bộ Tài chính cũng đang tiếp tục rà soát, sửa đổi lại Thông tư 143 kịp thời đề xuất biện pháp cụ thể, hợp lý, khả thi, phù hợp với quy định của pháp luật để quản lý đối với xe ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại, tránh lợi việc cấp phép nhập khẩu xe làm quà biếu quà tặng.

Về chính sách thuế, ông Trần Bằng Toàn, Phó Cục trưởng Cục Thuế Xuất nhập khẩu – Tổng cục Hải quan khẳng định: Theo quy định của pháp luật về thuế, đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng, người khai hải quan phải nộp đủ các loại thuế: thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng trước khi hàng hóa được thông quan, đối với xe quà biếu tặng thì phải nộp thêm thuế thu nhập bất thường tại cơ quan thuế nội địa.

Đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng mà các phương tiện thông tin đại chúng đã nêu trong thời gian vừa qua, cơ quan hải quan đã thực hiện thủ tục theo đúng quy định hiện hành và thu đủ các loại thuế theo quy định. Đồng thời cơ quan hải quan gửi hồ sơ liên quan đến cơ quan thuế nội địa để thực hiện việc thu thuế thu nhập bất thường.

Như vậy, dù các xe coi là quà biếu thì vẫn không tránh được các loại thuế. Theo các chuyên gia phản ánh, việc các xe sang "đội lốt" quá biếu chủ yếu phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của lớp người giàu đang lớn hơn cung. Các xe sang "đội lốt" quà biếu này thường có xuất xứ tại các nước giàu có tại Trung Đông… thường có chất lượng khá tốt, đầy đủ tính năng (chưa bị cắt bỏ như với một số loại xe nhập thị trường Việt Nam), nên những người có tiền sẵn sàng bỏ số tiền chênh lên tới cả tỷ đồng để mua lậu. Việc lách luật này không làm thất thu thuế, nhưng đã làm "méo mó" thị trường, cũng như hiệu lực chính sách, đồng thời sẽ ảnh hưởng đến các nhà cung cấp xe chính hãng ở trong nước.

Huy Thắng