Tỉnh táo lựa chọn ngành nghề, bậc học phù hợp
Số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và đào tạo mới đây cho thấy, năm 2023, cả nước có hơn 1 triệu thí sinh dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông, tăng khoảng 24 ngàn thí sinh so với năm 2022. Tổng chỉ tiêu tuyển sinh của các trường đại học là 663 ngàn thí sinh, nhưng chỉ có gần 545 ngàn thí sinh trúng tuyển nhập học. Tỷ lệ thí sinh nhập học/chỉ tiêu hơn 82,4%; tỷ lệ thí sinh nhập học/thí sinh dự thi là hơn 53%.
Như vậy, rõ ràng vẫn có một tỷ lệ học sinh dù trúng tuyển đại học nhưng không chọn lựa con đường này để tiếp tục theo đuổi. Trong đó, một số em có điều kiện đi du học, số khác lựa chọn học trường nghề để vừa rút ngắn được thời gian học tập, giảm bớt gánh nặng tiền bạc cho gia đình, vừa nhanh chóng có việc làm nuôi sống bản thân. Đây là sự lựa chọn được các chuyên gia giáo dục đánh giá đúng đắn trong bối cảnh hiện nay, khi nhiều doanh nghiệp đang thiếu trầm trọng lao động lành nghề. Việc tuyển dụng nhiều vị trí công nhân kỹ thuật gặp khó khăn dù chế độ, chính sách đãi ngộ cho đối tượng này khá hấp dẫn.
Việc học sinh không đăng ký xét tuyển đại học, thậm chí đậu đại học nhưng không theo học cũng cho thấy các em đã có định hướng rõ ràng hơn tương lai cho mình. Gia đình và bản thân học sinh thay vì cố gắng phải vào đại học bằng được đã thay đổi suy nghĩ, lựa chọn trường nghề để phù hợp với năng lực, điều kiện kinh tế hơn là học những ngành nghề khó xin việc, không đúng nhu cầu của thị trường lao động. Những tấm gương học sinh trường nghề ra trường, nhanh chóng tìm được việc làm, thu nhập ổn định và có nhiều cơ hội để tiếp tục học lên cao, thậm chí sang nước ngoài làm việc càng ngày càng tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống xã hội, khiến học sinh trước khi đăng ký chọn trường, chọn nghề phải suy nghĩ.
Lựa chọn ngành nghề phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong đó, yếu tố về năng lực của học sinh và cơ hội việc làm trong tương lai rất quan trọng. Vì vậy, mỗi học sinh đang chuẩn bị tốt nghiệp trung học cơ sở hay trung học phổ thông cần nghiên cứu kỹ lưỡng xem khả năng học tập của mình đến đâu, yêu thích ngành nghề nào và đâu là bậc học phù hợp với mình. Đặc biệt, gia đình và học sinh cần tham khảo thông tin từ các chương trình tư vấn tuyển sinh, ý kiến chuyên gia cùng các thầy cô, dự báo về thị trường lao động… để cân nhắc trước khi quyết định con đường học tập sắp tới.
Thành công chỉ đến với người thật sự cố gắng và nỗ lực, không phân biệt người ấy học đại học, cao đẳng hay trung cấp. Do đó, lựa chọn ngành nghề, bậc học nào phù hợp để không phải hối hận cần sự tỉnh táo, cân nhắc kỹ lưỡng từ chính mỗi học sinh và gia đình các em.
