Tín hiệu tan băng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia

Tập đoàn xuất khẩu máy bay không người lái vũ trang hàng đầu của Thổ Nhĩ Kỳ, Baykar Technology, đã ký hai hợp đồng bán máy bay không người lái Akinci hiện đại với Bộ Quốc phòng Saudi Arabia. Thỏa thuận này dự kiến trị giá 1 tỷ USD.

Thương vụ khí tài đánh dấu tín hiệu mới trong quan hệ

Giám đốc điều hành Baykar Haluk Bayraktar gọi thỏa thuận này là "hợp đồng xuất khẩu hàng không và quốc phòng lớn nhất trong lịch sử của Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ" mà không tiết lộ quy mô của vụ mua bán.

Thỏa thuận được ký kết vào cuối ngày thứ Hai cùng với một số thỏa thuận khác, từ năng lượng đến đầu tư với sự chứng kiến của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Thái tử Saudi Arabia Mohammad bin Salman. Ông Erdogan đang có chuyến công du vùng Vịnh và các điểm dừng chân của ông bao gồm Saudi Arabia, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất UAE.

Cho đến nay, Baykar mới ký 7 hợp đồng xuất khẩu loại máy bay Akinci. Ảnh: Baykar Technology.

Máy bay không người lái Akinci, (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ là "kẻ đột kích"), sẽ được sử dụng trong lực lượng không quân và hải quân Saudi Arabia. Tập đoàn Baykar cho biết thêm rằng thỏa thuận cũng bao gồm chuyển giao công nghệ và tiến tới sản xuất chung.

"Sự hợp tác này không chỉ nhằm tăng cường mối quan hệ giữa hai nước mà còn đóng góp cho hòa bình khu vực và toàn cầu", Baykar cho biết trong một thông cáo báo chí.

Akinci gia nhập lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2021 và Saudi Arabia là hợp đồng xuất khẩu thứ bảy công ty này đã ký kết. Baykar cũng bán loại máy bay này cho các quốc gia quan trọng khác của Thổ Nhĩ Kỳ như Pakistan, Azerbaijan và Kyrgyzstan.

Trong một cuộc phỏng vấn với Nikkei Asia vào năm ngoái, Bayraktar tuyên bố rằng máy bay không người lái hai động cơ Akinci của họ thậm chí còn vượt trội hơn so với máy bay không người lái vũ trang một động cơ MQ-9 Reaper của Mỹ vì nó có nhiều tính năng trí tuệ nhân tạo tiên tiến hơn.

Trước đó, máy bay không người lái vũ trang hạng nhẹ chủ lực của công ty này Bayraktar TB2 đã chứng minh được năng lực trong cuộc xung đột Nga – Ukraine và cuộc xung đột ở Azerbaijan. Baykar đã ký hợp đồng xuất khẩu TB2 với 30 quốc gia, trong đó có Qatar và các thành viên NATO là Ba Lan và Romania.

Được trang bị hai động cơ do Ukraine sản xuất, Akinci có thể mang trọng tải nặng gấp 10 lần TB2, đạt 1,5 tấn. Công ty cho biết máy bay không người lái Akinci, với sải cánh dài 20 mét, có thể bay ở độ cao cao hơn nhiều so với TB2, lên tới 40.000 feet.

Thổ Nhĩ Kỳ đẩy nhanh quá trình khôi phục quan hệ

Theo Nikkei Asia, việc ký kết thương vụ vũ khí hiện đại như vậy với Saudi Arabia báo hiệu rằng hai nước đã vượt qua được thời kỳ quan hệ chạm đáy sau vụ ông Jamal Khashoggi thiệt mạng bên trong lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul năm 2018.

Trước đó, mối quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã trở nên xấu đi sau sự kiện Mùa xuân Ả Rập năm 2011. Thời điểm đó, ông Erdogan công khai ủng hộ các nhóm có liên hệ với phong trào Huynh đệ Hồi giáo ở Trung Đông và Bắc Phi – lực lượng bị hầu hết các chế độ quân chủ vùng Vịnh phản đối.

Kể từ năm 2021, Thổ Nhĩ Kỳ đã áp dụng chính sách nối lại quan hệ với các cường quốc lớn trong khu vực, bỏ qua sự căng thẳng với Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Saudi Arabia. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã tiếp đón các nhà lãnh đạo từ những nước này và hiện đang chuẩn bị tiếp đón Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi.

UAE cũng đang đàm phán với Baykar để mua máy bay không người lái loại Bayraktar TB2.

Mặc dù Baykar không tiết lộ mức giá cho các sản phẩm của mình, nhưng các nhà phân tích quốc phòng ước tính một máy bay không người lái TB2 có giá từ 5 triệu đến 6 triệu USD. Trong cuộc phỏng vấn năm ngoái, Bayraktar cho biết máy bay Akinci tối tân hơn nhiều, cần nhiều thời gian sản xuất hơn gấp 10 lần so với TB2 và chi phí cao hơn khoảng bốn lần.

Dư luận Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang hy vọng rằng chuyến thăm vùng Vịnh của ông Erdogan có thể dẫn đến các thỏa thuận kinh doanh béo bở khác, Nikkei Asia nhận định. Dự trữ ngoại hối của ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ đang cạn kiệt và nền kinh tế đang cần được xây dựng lại.

Kể từ khi quan hệ với Saudi Arabia được hàn gắn vào năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ đã ghi nhận sự bùng nổ làn sóng giao thương giữa hai bên. Các công ty xây dựng của Thổ Nhĩ Kỳ đã được chào đón trở lại vương quốc, chấm dứt xu hướng hạn chế kinh tế trên thực tế.

An Bình