Tín dụng phục hồi, chuyên gia lạc quan về triển vọng ngành ngân hàng

Quý 1/2024, mặc dù nhu cầu tín dụng khá yếu nhưng tăng trưởng tín dụng đã có chuyển biến tích cực vào tháng 3. Ngoại trừ cho vay bất động sản tăng 1,52% so với đầu năm và các ngành liên quan đến chứng khoán tăng 2,56% so với đầu năm, còn lại hầu hết các ngành đều đang gặp khó khăn, đặc biệt là cho vay tiêu dùng (giảm 1,77%). Điều này giải thích tại sao tiêu dùng trong nước chưa hồi phục trong 2 tháng đầu năm 2024.

Tuy nhiên, tình hình đã có xu hướng cải thiện trong tháng 3, tín dụng tăng trưởng dương 0,62% so với đầu năm. Trong đó, một số ngân hàng tư nhân có đóng góp quan trọng trong giai đoạn này, bao gồm TCB, MBB, HDB, TPB, OCB, ACB, STB và VIB.

Tăng trưởng tín dụng dần phục hồi

Do nhu cầu vốn của các chủ đầu tư vẫn ở mức cao, dòng tín dụng vào ngành bất động sản tiếp tục mở rộng, tăng khoảng 17 nghìn tỷ đồng, tức 1,52% so với đầu năm.

Lãi suất huy động trung bình ở mức 4,8%, trong khi lãi suất cho vay mua nhà mới giảm xuống mức thấp nhất là 4,8% trong năm đầu của hợp đồng vay. Tuy nhiên, môi trường lãi suất thấp gây áp lực lớn lên tiền Đồng, NHNN đã rút thanh khoản thông qua phát hành khoảng 172 nghìn tỷ đồng tín phiếu NHNN để hạn chế đồng tiền mất giá bắt đầu từ ngày 11/3 đến thời điểm báo cáo.

Theo SSI, dòng tiền từ nhà đầu tư cá nhân đổ vào thị trường chứng khoán trong quý 1/2024 mạnh hơn dự kiến nhờ lãi suất thấp hơn và câu chuyện nâng hạng TTCK Việt Nam lên thị trường mới nổi. TTCK Việt Nam có diễn biến tích cực trong quý 1/2024 khi tăng 13,64% so với đầu năm. Thanh khoản thị trường trong tháng 3 cũng cải thiện 28,1% so với tháng trước, đạt 26,7 nghìn tỷ đồng trên sàn HOSE. Đây là sự thay đổi đáng kể so với mức thanh khoản quanh 14-16 nghìn tỷ đồng/ngày cuối năm 2023. Dòng tiền từ nhà đầu tư cá nhân đã quay trở lại thị trường chứng khoán nhờ môi trường lãi suất thấp. Bên cạnh đó kỳ vọng về khả năng được nâng hạng lên thị trường mới nổi bởi FTSE trong năm 2025 cũng đã tạo ra tâm lý tích cực trên TTCK.

“Chúng tôi cho rằng lãi suất huy động đã chạm đáy. Áp lực từ tỷ giá hối đoái và sự phục hồi của nhu cầu tín dụng trong nửa cuối năm 2024 sẽ đẩy lãi suất huy động tăng 50 điểm cơ bản so với mức hiện tại. Mặc dù vậy lãi suất huy động dự báo vẫn ở mức tương đối thấp, điều này sẽ tiếp tục hỗ trợ thanh khoản của thị trường chứng khoán”, SSI nhận định.

Thị trường bất động sản và bối cảnh vĩ mô bắt đầu có tín hiệu tích cực hơn kỳ vọng. Giá chung cư tại Hà Nội tăng khoảng 10-20% so với cùng kỳ trong quý 11/2024. Giao dịch trên thị trường bất động sản thứ cấp sôi động hơn tại phân khúc nhà phố và căn hộ chung cư trong bối cảnh các ngân hàng đang có các gói lãi suất cho vay mua nhà hấp dẫn (4,8% đến 8%) trong 1-2 năm đầu tiên của hợp đồng vay.

Mặc dù vậy, SSI cho rằng, sự sôi động này chưa lan tỏa sang thị trường sơ cấp, nhưng đây vẫn là một dấu hiệu tích cực khi giá trị tài sản đảm bảo cho khoản vay có thể không giảm mạnh và thanh khoản thị trường được cải thiện. Điều này có thể hỗ trợ ngân hàng thanh lý tài sản thế chấp nếu cần thiết.

Ngoài ra, chỉ số sản xuất công nghiệp cũng đang cho thấy một số dấu hiệu đáng khích lệ. SSI kỳ vọng, chỉ số tiêu dùng cũng sẽ có cải thiện vào cuối năm nay. “Nếu đà hồi phục này duy trì tốt, chúng tôi kỳ vọng các yếu tố cơ bản của ngành ngân hàng sẽ dần được cải thiện từ nửa cuối năm 2024 khi tỷ lệ hình thành nợ xấu có thể chững lại, NIM cải thiện và thu từ nợ xấu đã xóa tốt hơn dự kiến”.

SSI cho rằng, xu hướng lợi nhuận của ngành ngân hàng trong quý 1/2024 dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng lợi nhuận khoảng 5 – 8%, do tăng trưởng tín dụng chỉ tăng tốc vào cuối tháng 3, trong khi các hoạt động dịch vụ vẫn còn nhiều khó khăn. SSI kỳ vọng các yếu tố cơ bản có thể dần cải thiện trong nửa cuối năm 2024 khi tỷ lệ hình thành nợ xấu có thể thấp hơn dự kiến nếu tốc độ hồi phục của thị trường BĐS và nền kinh tế duy trì được nhịp độ tốt.

Túc Mạch