Tiêm kích F-15EX là sai lầm lớn nhất của Không quân Mỹ?

Hai năm trước, Tạp chí National Interest (NI) từng xuất bản một bài báo tựa đề “ Sai lầm lớn nhất từ trước đến nay của Không quân Mỹ (USAF)?”, đi sâu vào những nghi ngờ liên quan đến tiêm kích F-15EX Eagle II.

Bài bình luận này nói trên của nhà báo Mark Episkopos đưa ra 2 năm trước đã được hỗ trợ bởi những lời chỉ trích gần đây từ một nhà phân tích khác của tờ NI - tác giả Maya Carlin với bài báo "F-15EX: Một sai lầm lớn đối với Lực lượng Không quân?"

Quyết định mua 140 máy bay chiến đấu Boeing F-15EX Eagle II đã được thực hiện vào năm năm 2021. Theo ông Episkopos, đơn hàng hoành tráng này có thể được coi là một trong những thương vụ mua sắm sai lầm nhất của USAF, khi đầu tư vào một nền tảng đã lỗi thời.

Vào năm 2021, lời phê bình chủ yếu tập trung vào việc F-15EX không có công nghệ tàng hình. Nhà báo Episkopos nhấn mạnh rằng mẫu máy bay này dựa trên công nghệ F-15 Eagle đã tồn tại được 45 năm.

Nhưng bất chấp tuổi đời của nó, thiết kế F-15 đã có những tiến bộ vượt bậc, đáng chú ý là radar được cải tiến, hệ thống điện tử hàng không nâng cấp và màn hình buồng lái được hiện đại hóa.

Tuy nhiên, ưu điểm nổi bật của F-15EX là khối lượng vũ khí trang bị vượt trội. Tính năng này nhấn mạnh khả năng sát thương của chiếc Eagle II trong không chiến.

Chiếc máy bay chiến đấu này có thể mang tới 22 tên lửa không đối không nhờ Hệ thống phóng bom và tên lửa tiên tiến (AMBER). Điều này khuếch đại vị thế của nó như là một cỗ máy đáng gờm trên bầu trời.

Nhưng ông Episkopos nhấn mạnh rằng F-15EX không có các thuộc tính tàng hình quan trọng cần thiết để hoạt động hiệu quả trong môi trường tác chiến trên không ngày nay.

Nói một cách dễ hiểu, khi đối đầu với các loại tên lửa đất đối không và không đối không hiện đại do các siêu cường quân sự như Nga và Trung Quốc sản xuất, F-15EX không có nhiều cơ hội sống sót.

Xem xét việc triển khai hệ thống tên lửa phòng không S-400 mạnh mẽ của Nga đang diễn ra trên toàn thế giới và hệ thống kế nhiệm S-500 mới được công bố gần đây, các phi đội F-15EX sẽ thấy càng có nhiều rủi ro.

Chuyên gia Episkopos thẳng thắn nói: “Số lượng tên lửa mà F-15EX có thể mang theo sẽ không có ý nghĩa gì nếu nó bị hạ gục trước khi có cơ hội triển khai chúng”.

Hai năm trôi qua nhanh chóng và những lời chỉ trích về tiêm kích F-15EX vẫn tiếp tục tồn tại. Tuy nhiên sự phản đối hiện ít tập trung hơn vào khả năng hoặc sự thiếu hụt của máy bay mà nhấn mạnh vào giá trị tài chính của nó.

Điều đáng ngạc nhiên là F-15EX Eagle II đã trở thành chiếc máy bay chiến đấu đắt nhất hiện nay trên thị trường, khiến F-35 Lightning II trông giống như một món hời khi so sánh.

Nhà báo Maya Carlin lưu ý trong bài bình luận của mình: “Dựa trên báo cáo thường niên gần đây nhất của USAF về các thương vụ mua sắm có chọn lọc, mỗi máy bay chiến đấu Eagle II có mức giá đáng kinh ngạc là 93,95 triệu USD”.

Tuy nhiên việc coi F-15 chỉ là một nền tảng đắt tiền có thể không công bằng. Nhiều chuyên gia bảo đảm về khả năng của F-15EX và kêu gọi đừng đánh giá thấp cỗ máy chiến đấu đáng gờm này.

Trong một lần thử nghiệm diễn ra vào tháng 1/2023 đã chứng kiến F-15EX mang và phóng tới 12 tên lửa không đối không, phá vỡ kỷ lục trước đó về việc mang theo tối đa 6 đến 8 tên lửa.

Khi nói đến trọng tải, F-15EX có thể mang theo tới 13,6 tấn vũ khí, một khối lượng cao hơn đáng kể so với con số 10,4 tấn được ghi nhận trước đây.

Eagle II đã đạt đến một thời điểm quan trọng khác vào tháng 9/2023, khi có thông báo máy bay chiến đấu này đã hoàn thành giai đoạn đầu tiên của chương trình thử nghiệm và đánh giá hoạt động ban đầu khi phóng tên lửa không đối đất AGM-158.

Tóm lại, F-15EX đã có rất nhiều thành tựu xứng đáng với tên gọi của nó và không ngại đứng lên trước những người phản đối, khẳng định vị thế của mình như một máy bay chiến đấu hàng đầu.

Mặc dù vậy, câu hỏi còn lại là liệu những thành tựu của nó có xứng đáng với mức giá đắt đỏ hay không thì vẫn cần thêm chút thời gian để có câu trả lời chính xác nhất.