Thứ trưởng Bộ Y tế cảnh báo tình trạng kháng thuốc

Tại Hội nghị triển khai Chiến lược quốc gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045 do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công thương và Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Tổ chức FHI 360 và các đối tác tổ chức ngày 20/11, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cảnh báo: “Kháng thuốc vẫn đang là mối lo ngại ở Việt Nam, bất chấp những tiến bộ khoa học đã đạt được trong 10 năm qua. Các dữ liệu kháng sinh đồ gần đây cho thấy, xu hướng kháng kháng sinh ngày càng tăng. Trong khi đó, chúng ta vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức như: Năng lực hạn chế của các phòng xét nghiệm trong việc tiến hành giám sát và phân tích dữ liệu, kê đơn thuốc kháng sinh không phù hợp và thiếu việc thực thi các quy định về bán thuốc kháng sinh. Chiến lược kháng kháng sinh quốc gia toàn diện mà Bộ Y tế phát động, triển khai cũng thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc giải quyết vấn đề này”.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại Hội nghị.

Theo lãnh đạo Bộ Y tế, lạm dụng và sử dụng không hợp lý thuốc kháng vi sinh vật ở người, động vật và thực vật là nguyên nhân chính dẫn đến sự phát triển nhiễm trùng kháng thuốc. Thiếu thực hành kê đơn thuốc hợp lý và sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân cũng góp phần vào tình trạng này.

Chẳng hạn, thuốc kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn nhưng không thể tiêu diệt các nhiễm trùng do virus như cảm lạnh hoặc cúm. Nhưng thông thường, kháng sinh vẫn được kê đơn cho những trường hợp đó hoặc được sử dụng thuốc kháng sinh mà không có sự giám sát y tế thích hợp. Thuốc kháng sinh cũng thường được sử dụng quá mức ở trang trại và nông nghiệp.

Chiến lược quốc gia về phòng. chống kháng thuốc là thể hiện nỗ lực của Chính phủ Việt Nam, phối hợp với WHO và các đối tác quốc tế khác nhằm chống lại sự gia tăng của tình trạng kháng thuốc. Chiến lược đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường giám sát, thúc đẩy sử dụng kháng sinh có trách nhiệm trong y tế và nông nghiệp, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về hậu quả của việc lạm dụng và sử dụng quá mức thuốc kháng vi sinh vật ở cả con người và động vật. Chiến lược này do Bộ Y tế chủ trì và phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công thương và các bộ liên quan.

Lễ ký văn bản thỏa thuận về phòng, chống kháng thuốc giữa các Bộ và các đối tác phát triển chung tay ngăn chặn kháng thuốc.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết: “Việt Nam đã cấm sử dụng kháng sinh kích thích tăng trưởng từ năm 2018, ban hành thông tư yêu cầu kê đơn đối với tất cả các loại kháng sinh sử dụng trên động vật kể từ năm 2020 và sẽ loại bỏ dần việc sử dụng kháng sinh điều trị dự phòng trong ngành chăn nuôi vào năm 2026. Đây là những nỗ lực cụ thể có thể giảm lượng sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi và giảm nguy cơ kháng kháng sinh ở cả động vật và con người. Nông dân có thể thúc đẩy các biện pháp phòng, chống dịch bệnh để giảm thiểu nhu cầu sử dụng kháng sinh bao gồm quy trình chăn nuôi và phúc lợi động vật tốt như mô hình quản lý, chuồng trại, thức ăn và nước uống phù hợp; thực hiện an toàn sinh học hiệu quả và sử dụng vaccine tối ưu và phù hợp”.

Việt Nam có tỷ lệ sử dụng kháng sinh cao trong ngành chăn nuôi. Việc lạm dụng và sử dụng không hợp lý kháng sinh trong chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản đã góp phần gây ra tình trạng kháng kháng sinh và làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho người tiêu dùng.

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, để phòng chống kháng thuốc, người dân chỉ nên dùng thuốc kháng sinh và các loại thuốc chống vi sinh vật khác do nhân viên có chuyên môn và thẩm quyền kê đơn, luôn tuân thủ theo lời khuyên của nhân viên y tế khi sử dụng kháng sinh; không bao giờ dùng chung hoặc sử dụng kháng sinh còn thừa của người khác; ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách rửa tay thường xuyên, chuẩn bị thức ăn hợp vệ sinh, tránh tiếp xúc gần với người bệnh, thực hành tình dục an toàn và tiêm chủng đầy đủ.

Tại hội nghị đã diễn ra lễ ký văn bản thỏa thuận về phòng, chống kháng thuốc giữa các Bộ và các đối tác phát triển - chung tay hành động thực hiện lời kêu gọi của WHO: “Cùng nhau ngăn chặn kháng thuốc”.

Trần Hằng