Tháo gỡ nút thắt, tạo sức bật mạnh mẽ cho quan hệ song phương

Thủ tướng Nga cho biết, cuộc họp thường kỳ giữa Thủ tướng hai nước là cơ chế quan trọng nhằm thúc đẩy thực hiện những thỏa thuận đạt được giữa nguyên thủ quốc gia hai bên, cũng như điều phối hợp tác thực chất trên các lĩnh vực giữa Trung Quốc và Nga kể từ năm 1996. Đây là chuyến thăm Trung Quốc thứ hai của Thủ tướng Nga sau 7 tháng.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân cho biết, năm 2024 sẽ kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và khởi động Năm Văn hóa Trung - Nga, thông qua cuộc gặp gỡ định kỳ lần này sẽ làm sâu sắc hơn hợp tác song phương, tăng cường giao lưu nhân dân và địa phương giữa hai nước; đồng thời, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác Hợp tác chiến lược toàn diện Trung - Nga trong thời đại mới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin tại Bắc Kinh, Trung Quốc sáng 20.12. Ảnh: Tân Hoa Xã

Các nhà phân tích tin rằng, việc mở rộng hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp và trao đổi nhân đạo sẽ là trọng tâm chính trong chuyến thăm của Thủ tướng Nga.

Mở rộng hợp tác nhiều lĩnh vực

Theo tờ Global Times, cuộc gặp thường kỳ là cơ hội để hai nước giải quyết một số “nút thắt” trong kinh tế và thương mại, chẳng hạn như kết nối kết cấu hạ tầng và năng lực vận chuyển ngũ cốc, cũng như việc xây dựng Tuyến đường biển phía Bắc.

Tại cuộc họp, Thủ tướng Trung Quốc và người đồng cấp Nga đã cam kết nỗ lực chung để duy trì an ninh năng lượng, mở rộng hợp tác năng lượng trong tất cả các giai đoạn sản xuất. Đại sứ Trung Quốc tại Nga Trương Hán Huy cho biết, trước những biến động, thách thức của thị trường năng lượng toàn cầu, Nga và Trung Quốc luôn tuân thủ các nguyên tắc tin cậy lẫn nhau và cùng có lợi, cũng như không ngừng tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, từ đó đóng góp tích cực cho sự phát triển bền vững và bảo đảm an ninh năng lượng toàn cầu.

Hơn nữa, hai nước cũng tích cực thảo luận về dự án đường ống dẫn khí đốt Power of Siberia 2 của Nga, bao gồm cả về công nghệ, hoạt động kinh doanh và phương thức hợp tác của dự án; ông Trương Hán Huy cho biết thêm, Trung Quốc ủng hộ phương thức hợp tác thượng nguồn và hạ nguồn trong dự án liên kết khí đốt mới, không chỉ để xem xét mở rộng thương mại thuần túy cho toàn bộ chuỗi công nghiệp mà còn vì triển vọng to lớn của Trung Quốc đối với thị trường tiêu thụ khí đốt tự nhiên. Trung Quốc hy vọng sẽ thiết lập một phương thức hợp tác lâu dài và ổn định hơn với Nga để đạt được tiến bộ đáng kể trong dự án này càng sớm càng tốt.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Nga hoan nghênh quyết định của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc nhằm đơn giản hóa việc tiếp cận các sản phẩm nông nghiệp của Nga vào thị trường Trung Quốc, và sẵn sàng đẩy mạnh xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc. Trung tâm Xuất khẩu Nông sản của Bộ Nông nghiệp cho biết, Nga đã xuất khẩu hơn 5,5 triệu tấn nông sản sang Trung Quốc trong 8 tháng qua, gấp 2,7 lần so với cùng kỳ năm ngoái, và giá trị xuất khẩu tăng 90%. Dữ liệu cho thấy, thương mại giữa Trung Quốc và Nga tăng trưởng ổn định trong 11 tháng năm 2023, đạt 218 tỷ USD, tăng 26,7% so với cùng kỳ năm ngoái và lần đầu tiên vượt 200 tỷ USD; theo TASS, hơn 90% giao dịch giữa hai nước được thực hiện bằng đồng rúp và nhân dân tệ.

Đặc biệt, xuất khẩu dầu hạt cải tăng 3,2 lần về khối lượng lên 1 triệu tấn và tăng 2,1 lần về giá trị. Xuất khẩu dầu hướng dương tăng 8,9 lần về lượng lên 615.000 tấn và tăng 5,7 lần về giá trị. Ngoài ra, 82.000 tấn dầu đậu nành đã được bán sang Trung Quốc, tăng 90% so với thời điểm từ tháng 1 đến tháng 8.2022. Xuất khẩu cá đông lạnh tăng 629.000 tấn, trong khi mức tăng là 37% về mặt giá trị. Những động lực này đã giúp Trung Quốc lấy lại vị trí là quốc gia mua nông sản và thực phẩm lớn nhất của Nga.

Theo Agroexport, đến năm 2030, giá trị xuất khẩu nông sản của Nga sang Trung Quốc có thể vượt quá 10 tỷ USD. Tính đến cuối tháng 8, hơn 3.100 doanh nghiệp Nga xuất khẩu nông sản đã đăng ký vào hệ thống hướng dẫn đăng ký xuất khẩu thực phẩm có nguồn gốc thực vật sang Trung Quốc (CIFER), 500 doanh nghiệp trong số đó đã được bổ sung vào năm 2023.

Ngoài ra, việc trao đổi văn hóa cũng được hai nước quan tâm. Phó Thủ tướng Nga Dmitry Chernyshenko đã có cuộc trò chuyện với các sinh viên Nga và Trung Quốc tại Đại học Bắc Kinh (PKU). Ông cho biết, ngày càng có nhiều người ở Nga học tiếng Trung và chính phủ Nga sẽ tiếp tục nỗ lực hết sức để thúc đẩy hợp tác hiệu quả giữa hai nước trong lĩnh vực giáo dục và khoa học.

Cùng vượt qua những thách thức

Mối quan hệ giữa hai nước đang phải đối mặt với áp lực từ bên ngoài, cũng như những thách thức từ tình hình địa chính trị. Hôm 18.12, EU đã công bố gói trừng phạt thứ 12 đối với Nga. Các hạn chế mới bao gồm lệnh cấm nhập khẩu kim cương được khai thác, chế biến hoặc sản xuất tại Nga. Lệnh cấm áp dụng đối với kim cương tự nhiên và tổng hợp phi công nghiệp và trang sức kim cương từ ngày 1.1.2024.

Thêm vào đó, quyền tài phán dài hạn của Mỹ và quyền bá chủ của đồng đô la cũng sẽ gây áp lực lên các công ty Trung Quốc, đặc biệt khi một số công ty đó đang phụ thuộc vào công nghệ của Mỹ. Tuy nhiên, một chuyên gia của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS) cho biết, trước những thách thức trên, hai nước đang dần thích nghi với tình hình cũng như tìm kiếm giải pháp, bao gồm cả việc thanh toán bằng đồng nội tệ. Việc phương Tây tách khỏi Nga đã đặt ra những thách thức nhưng cũng tạo ra cơ hội cho Trung Quốc đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đặc biệt là năng lượng.

Theo Tân Hoa xã, phát biểu tại cuộc gặp Thủ tướng Nga tại Bắc Kinh, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết, hợp tác giữa hai nước đã cho thấy sức bật mạnh mẽ và triển vọng rộng lớn, và tái khẳng định việc duy trì và phát triển tốt mối quan hệ Trung - Nga là lựa chọn chiến lược được hai bên đưa ra dựa trên lợi ích căn bản của nhân dân hai nước. Ông mong muốn hai bên phát huy tối đa lợi thế tin cậy về chính trị, bổ sung về kinh tế, kết nối về hạ tầng và gắn kết giữa người dân, không ngừng làm phong phú thêm nội hàm hợp tác, làm sâu sắc hơn hợp tác trong các lĩnh vực như kinh tế, thương mại, năng lượng và kết nối, cùng nhau duy trì an ninh và ổn định của chuỗi công nghiệp và chuỗi cung ứng.

Về phần mình, Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin cho biết, hai cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong năm nay đã cho thấy nguyện vọng kiên định của hai nước trong việc làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Ông khẳng định, Nga sẵn sàng cùng với Trung Quốc khai thác các tiềm năng, mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, năng lượng và kết nối, tổ chức thành công Năm văn hóa Nga - Trung nhằm củng cố tình hữu nghị lâu đời giữa người dân hai nước.

Như Ý