Tháo gỡ mọi khó khăn, triển khai quyết liệt chương trình đầu tư nhà ở xã hội

Quang cảnh cuộc họp.

Theo Bộ Xây dựng, về kết quả triển khai thực hiện dự án nhà ở xã hội trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, trên địa bàn cả nước có 503 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 418.200 căn (tăng 4 dự án, 6.950 căn so thời điểm báo cáo ngày 15/3/2024), trong đó, số lượng dự án hoàn thành: 75 dự án với quy mô 39.884 căn (tăng 3 dự án, 1.756 căn so thời điểm báo cáo ngày 15/3/2024); số lượng dự án đã khởi công xây dựng: 128 dự án với quy mô 115.379 căn (có 2 dự án, 1.170 căn khởi công mới; có 3 dự án, 1.756 căn do chuyển sang giai đoạn hoàn thành so thời điểm báo cáo ngày 15/3/2024; có 1 dự án hiệu chỉnh số liệu tăng 1.031 căn); số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư: 300 dự án với quy mô 262.937 căn (có 4 dự án, 5.919 căn được chấp thuận mới; có 2 dự án, 1.170 căn chuyển sang giai đoạn khởi công so thời điểm báo cáo ngày 15/3/2024).

Về nguồn vốn hỗ trợ 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ: hiện nay, ngoài 4 ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước (BIDV, Vietinbank, Agribank, Vietcombank) thì có thêm Ngân hàng TPbank và VPBank đã có văn bản đăng ký tham gia chương trình với số tiền đăng ký của mỗi ngân hàng là 5.000 tỷ đồng.

Qua tổng hợp, đến nay mới có 30/63 Ủy ban nhân dân tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên Cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia Chương trình với 72 dự án; trong đó một số tỉnh đã công bố nhiều dự án là Hà Nội (6 dự án), Thành phố Hồ Chí Minh (6 dự án), Bắc Ninh (6 dự án), Bình Định (5 dự án)... Đến nay, các ngân hàng thương mại đã giải ngân với số tiền là 1.144 tỷ đồng bao gồm: 1.133 tỷ đồng cho chủ đầu tư tại 11 dự án; 11 tỷ đồng cho người mua nhà tại 4 dự án; trong đó Agribank đã giải ngân 531 tỷ đồng, Vietinbank đã giải ngân 306 tỷ đồng, BIDV đã giải ngân 134 tỷ đồng, Vietcombank đã giải ngân 2 tỷ đồng, Tiên Phong bank đã giải ngân 170 tỷ đồng…

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến kết luận cuộc họp.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ, ngành báo cáo về tiến độ, những khó khăn, vướng mắc trong triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”; kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ một số các giải pháp nhằm đẩy nhanh hơn nữa các dự án nhà ở xã hội, trong đó tập trung vào các giải pháp tiếp cận tín dụng, thủ tục đất đai, quy hoạch, đầu tư, tăng cường phân cấp, phân quyền; cải tiến một số cơ chế, chính sách ưu đãi; Bộ Xây dựng cùng các địa phương rà soát tiến độ thực hiện phát triển nhà ở xã hội, báo cáo Thủ tướng Chính phủ; Bộ Xây dựng sớm hoàn thiện quy trình đầu tư nhà ở xã hội, trình cấp thẩm quyền ban hành.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) chỉ đạo các ngân hàng thương mại nghiên cứu xây dựng gói tín dụng cho người mua nhà ở xã hội; khẩn trương nghiên cứu thành lập Quỹ đầu tư nhà ở xã hội; các địa phương phải có quy hoạch, kế hoạch dành quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội tại vị trí phù hợp, thuận tiện, đầy đủ các hạ tầng xã hội; phân bổ chỉ tiêu hoàn thành việc đầu tư phát triển nhà ở xã hội đối với từng địa phương.

Phát biểu ý kiến kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, việc triển khai đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo kế hoạch của Chính phủ, cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng là không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội, an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần, xuyên suốt là lấy yếu tố con người là mục tiêu, động lực cho sự phát triển. Do đó phát triển nhà ở xã hội góp phần vừa đạt mục tiêu thể chế hóa mục tiêu của Đảng; trong điều kiện hiện nay, việc này góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng động lực truyền thống và kích thích tiêu dùng trong nước; đồng thời hỗ trợ người khó khăn, nhất là các gia đình trẻ, công nhân lao động ở các khu công nghiệp, thành phố lớn, góp phần giải tỏa bức xúc của xã hội.

Thủ tướng đánh giá các bộ, ngành cũng vào cuộc rất tích cực, tuy nhiên việc này không thể vội được vì vừa qua chúng ta phải giải quyết một loạt các luật liên quan chính sách này như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản…, một số luật khác, kể cả Luật các tổ chức tín dụng… Chúng ta đồng loạt xây dựng các cơ sở pháp lý để tháo gỡ khó khăn. Đến giờ này, các nút thắt vướng về đất đai, thủ tục, vấn đề liên quan bất động sản, nhà ở… đã được tháo gỡ cơ bản. Vấn đề là các bộ, ngành cần nhanh chóng hướng dẫn các văn bản dưới luật, cụ thể là phải trình Quốc hội sớm có hiệu lực của các luật này; trong đó Thủ tướng lưu ý những gì vướng mắc, Bộ Tư pháp thì phải báo cáo Quốc hội.

Các đại biểu tham dự cuộc họp.

Thủ tướng yêu cầu phải đa dạng hóa nguồn lực để phát triển nhà ở xã hội gồm nguồn lực của Nhà nước, xã hội, ngân hàng thương mại nhà nước, ngân hàng thương mại ngoài nhà nước; khi kêu gọi nguồn lực thì phải có các ưu tiên. Nhà nước, nhân dân, xã hội rồi các tổ chức tín dụng cần xây dựng cơ chế để huy động nguồn lực hỗ trợ cho cả người bán và người mua nhà ở xã hội; các địa phương phải vào cuộc quyết liệt, tích cực, cụ thể hơn bằng các chương trình, kế hoạch cụ thể, không nói chung chung. Các thủ tục, điều kiện cho cả người vay đầu tư nhà ở xã hội và cho cả người mua, thuê, thuê mua cũng phải đơn giản hơn, nhất là đơn giản hóa các thủ tục hành chính.

Về các vấn đề cụ thể, Thủ tướng đề nghị phải hoàn thành bằng được các kế hoạch đã đề ra vì đây là chính sách rất nhân văn của Đảng, Nhà nước, góp phần tháo gỡ khó khăn cho người dân, nhất là người trẻ mới lập gia đình khó khăn về nhà ở, qua đó góp phần để chính sách an sinh xã hội thực sự đi vào cuộc sống, thực hiện tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau; do đó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành phải tích cực hơn, có các giải pháp mạnh mẽ, hiệu quả hơn.

Theo đó, Bộ Tư pháp khẩn trương phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; trình Quốc hội quyết định xây dựng ban hành Nghị quyết về hiệu lực sớm đối với ba Luật gồm Nhà ở, Kinh doanh bất động sản, Đất đai từ ngày 1/7/2024; sớm áp dụng các quy định về chính sách ưu đãi cho dự án phát triển nhà ở xã hội trong Luật Nhà ở; sớm áp dụng quy định về quyền thế chấp tài sản, quyền sử dụng đất đai của dự án nhà ở xã hội trong Luật Đất đai; Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, NHNN tập trung xây dựng sớm ban hành các Nghị định về các vấn đề liên quan nhà ở xã hội trên tinh thần cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền, giảm tối đa thời gian, chi phí thực hiện dự án nhà ở xã hội, tránh phiền hà sách nhiễu cho người dân.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm rà soát lại quỹ đất 20% ở các dự án nhà ở thương mại trên cơ sở hướng dẫn các địa phương thống kê lại; Bộ Xây dựng chủ trì thường xuyên đôn đốc, phối hợp các bộ, ngành, địa phương giám sát việc thực hiện Đề án đầu tư xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội theo các nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ giao tại Thông báo số 123/TB-VPCP; định kỳ hàng quý báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện, trong đó tập trung đôn đốc các địa phương thực hiện mục tiêu số lượng nhà ở xã hội thực hiện trong năm 2024.

Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị phát biểu ý kiến tại cuộc họp.

Phải khẩn trương xây dựng chính sách mua, thuê, thuê mua trên cơ sở kinh nghiệm đã làm trước đây (Chương trình gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng); hướng dẫn các địa phương xây dựng chiến lược phát triển nhà ở; Bộ Xây dựng sớm hoàn thiện quy trình đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; ban hành thẩm quyền hoặc trình cấp thẩm quyền ban hành, trong đó có nghiên cứu thực hiện song song, đồng thời có các thủ tục rút ngắn thời gian thực hiện; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; có các tiêu chuẩn, quy trình thống nhất, hướng dẫn thực hiện thống nhất cho các địa phương trên cả nước. Rà soát, tổng hợp số liệu các dự án, căn hộ triển khai đã triển khai kể từ khi có Đề án, từ đó có cơ sở theo dõi, chỉ đạo, đôn đốc. Nghiên cứu chuyển mục đích sử dụng nhà ở tại khu tái định cư chưa sử dụng sang nhà ở xã hội.

NHNN thu xếp tín dụng tạo thuận lợi cho cả người vay, người mua, người bán; khẩn trương chỉ đạo các ngân hàng thương mại nhà nước lớn chung tay cùng doanh nghiệp nghiên cứu xây dựng và cung cấp gói tín dụng cho người mua nhà ở xã hội, mở rộng gói tín dụng, kéo dài thời gian vay 10-15 năm, lãi suất ưu đãi thấp hơn từ 3-5% so lãi suất vay thương mại thông thường; chủ trì phối hợp Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp nghiên cứu, hướng dẫn các ngân hàng thương mại tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp được thế chấp vay vốn thực hiện các thủ tục dự án nhà ở xã hội đơn giản, thuận lợi hơn; Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp Bộ Tài chính, NHNN khẩn trương báo cáo Thủ tướng Chính phủ bổ sung nguồn vốn ngân sách nhà nước thực hiện cho vay nhà ở xã hội thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội giai đoạn 2024-2025, cố gắng hoàn thành trong tháng 6/2024; Bộ Tài chính nghiên cứu thành lập Quỹ đầu tư nhà ở xã hội, cố gắng sớm đề xuất trước ngày 30/6/2024; xây dựng hướng dẫn các địa phương phát hành trái phiếu cho nhà ở xã hội.

Thủ tướng chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các địa phương cần quyết tâm chính trị cao hơn, nỗ lực hơn, quyết liệt hơn để cùng vào cuộc thúc đẩy; các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh có đông công nhân, có nhu cầu lớn về mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội như Bắc Ninh, Bắc Giang, Quảng Ninh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu, Long An… cần tích cực làm tốt, khẩn trương làm tốt khâu quy hoạch, lựa chọn nhà đầu tư, duyệt đối tượng mua, duyệt giá bán với tinh thần các thủ tục này phải được làm nhanh, thuận lợi; rà soát, bổ sung quy hoạch khu công nghiệp, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho nhà ở xã hội

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng phát biểu ý kiến tại cuộc họp.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, các sở, ban ngành cần chủ động thực hiện các thủ tục về quy hoạch, kế hoạch đất đai, sử dụng đất đai, chương trình phát triển nhà ở, chọn chủ đầu tư…; phối hợp Bộ Tài chính phát hành trái phiếu phục vụ phát triển nhà ở xã hội; tập trung triển khai thực hiện mục tiêu của Đề án trên cơ sở phân bổ chỉ tiêu hoàn thành việc xây dựng nhà ở xã hội của từng tỉnh, thành phố đã được Bộ Xây dựng nêu; Ngân hàng Chính sách xã hội nghiên cứu giải pháp cho vay để mua, thuê mua với tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, phối hợp tìm ra các sáng kiến huy động nguồn.

Các doanh nghiệp, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội lập tiến độ, chuẩn bị đầy đủ nguồn lực tài chính, áp dụng công nghệ mới, rút ngắn thời gian thi công; đối với các dự án đã được lựa chọn chủ đầu tư thì phải khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý để khởi công xây dựng theo các đồ án quy hoạch; sau khi khởi công dự án thì cần nhanh chóng cung cấp, công bố công khai, đầy đủ các thông tin liên quan dự án để người dân biết; khẩn trương triển khai khởi công, bảo đảm tiến độ hoàn thành các công trình trên quỹ đất 20% cho nhà ở xã hội; chủ động rà soát đối tượng, điều kiện đăng ký với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để được công bố trong mục vay vốn ưu đãi gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ đồng.

Các cơ quan truyền thông tập trung tuyên truyền về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính, cổ vũ các địa phương, doanh nghiệp, mô hình làm tốt trong phát triển nhà ở xã hội.