Thành Phố Hồ Chí Minh: Trung tâm xuất bản năng động, sáng tạo

Lực lượng xuất bản hùng hậu

Hiện tại, trên toàn quốc, có tổng cộng 57 nhà xuất bản hoạt động, trong đó, Thành phố Hồ Chí Minh đứng đầu với 8 nhà xuất bản uy tín và có qui mô lớn trong ngành. Đây là một trong những điểm nổi bật của hoạt động xuất bản tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Thành phố Hồ Chí Minh còn là nơi đặt trụ sở và tổ chức hoạt động xuất bản của nhiều chi nhánh và văn phòng đại diện của các nhà xuất bản khác trong cả nước. Sự hiện diện mạnh mẽ của các chi nhánh này tại Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ mang lại lợi ích về quản lý mà còn tạo điều kiện cho việc liên kết và đa dạng hóa nội dung hoạt động xuất bản.

Có thể thấy, Thành phố Hồ Chí Minh đứng thứ hai trong cả nước về số lượng nhà xuất bản, và có nhiều nhà xuất bản có quy mô lớn. Điều này đã tạo ra một thị trường sách phong phú và đa dạng, phục vụ rộng rãi mọi đối tượng xã hội. Trong bối cảnh hội nhập, những nhà xuất bản tiên phong như Nhà xuất bản Trẻ và Nhà xuất bản Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh đã đổi mới hoạt động xuất bản và đóng góp mạnh mẽ vào việc phục vụ đa dạng đối tượng độc giả trên toàn quốc.

Nhà Xuất bản Tổng hợp

Nhà xuất bản Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh, được thành lập từ năm 1977, là một đơn vị trực thuộc Thành ủy Tp. Hồ Chí Minh. Với tinh thần "Trí thức hội nhập toàn cầu," nhà xuất bản này đã thiết lập mối quan hệ hợp tác với nhiều đối tác uy tín trong và ngoài nước, truyền đạt kiến thức tới cộng đồng thông qua việc xuất bản sách điện tử và hợp tác với hàng trăm đối tác quốc tế, trường đại học, và tác giả trên thế giới. Họ đã tham gia nhiều sự kiện xuất bản quốc tế nổi bật và thậm chí tham gia Hội chợ Sách Quốc tế Frankfurt. Điều này đã thúc đẩy việc xuất bản sách điện tử và giới thiệu sách Việt Nam ra thế giới.

Nhà xuất bản Trẻ

Nhà xuất bản Trẻ, đơn vị thuộc Thành đoàn Tp. Hồ Chí Minh, đã xuất bản nhiều sách phục vụ đối tượng trẻ, thanh thiếu niên và thiếu nhi. Họ đã không ngừng mở rộng thị trường xuất khẩu sách ra thế giới bằng việc bán tác quyền sách học tiếng Nhật phiên bản Việt và dịch các tác phẩm của các tác giả nổi tiếng ra nhiều ngôn ngữ khác nhau. Điều này đã thúc đẩy sự hội nhập và giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và các quốc gia khác.

Công ty Cổ phần Văn hóa Đông A

Công ty Cổ phần Văn hóa Đông A, được thành lập năm 2004, cũng đã đóng góp vào việc làm phong phú diện mạo của thị trường sách tại Thành phố Hồ Chí Minh. Họ đã thiết lập quan hệ và mua bản quyền với nhiều nhà xuất bản lớn trên thế giới, mang đến đầu sách đa dạng chủ đề. Đông A đã xuất khẩu sách giới hạn sang thị trường Mỹ và tham gia nhiều hội chợ sách quốc tế nổi bật. Công ty này đã chủ động trong việc mua bản quyền sách và đã đạt được nhiều thành công trong việc xuất bản và kinh doanh sách.

Công ty Cổ phần Phát hành sách Tp. Hồ Chí Minh (Fahasa)

Công ty Cổ phần Phát hành sách Tp. Hồ Chí Minh (Fahasa) là một đơn vị kinh doanh xuất bản trực thuộc UBND Tp. Hồ Chí Minh. Họ đã xây dựng một mô hình khoa học, hiện đại trong quản lý và đã đầu tư phát triển thương hiệu sách điện tử và kinh doanh trên nền tảng công nghệ. Fahasa đã chủ động trong việc phát triển thương mại điện tử và đã đạt được kết quả tích cực trong tình hình khó khăn do dịch bệnh. Họ đã giữ vững vị thế hàng đầu trong ngành phát hành sách Việt Nam và đã đạt được một loạt giải thưởng danh giá từ Nhà nước trong việc phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực xuất bản.

Sản phẩm phong phú, đa dạng, chất lượng cao

Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, Thành phố Hồ Chí Minh đã đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xuất bản của Việt Nam. Trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2022, Thành phố này đã ghi nhận nhiều tiến bộ đáng chú ý.

Từ năm 2013 đến năm 2022, tổng số xuất bản phẩm được đăng ký tại Thành phố Hồ Chí Minh là 42.462. Trong đó, 30.359 xuất bản phẩm đã được ghi nhận và nộp lưu chiểu. Các nhà xuất bản trực thuộc Thành phố Hồ Chí Minh, bao gồm Nxb Trẻ và Nxb Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh, đã đóng góp một phần quan trọng trong con số này. Tổng cộng, có 28.832 xuất bản phẩm đã được đăng ký bởi các nhà xuất bản này và 22.112 sản phẩm đã nộp lưu chiểu. Điều này tiêu biểu cho sự phát triển mạnh mẽ trong ngành xuất bản của Thành phố Hồ Chí Minh, với mức tăng trưởng ước tính khoảng 10% mỗi năm. Trung bình, Thành phố Hồ Chí Minh sản xuất khoảng 2 triệu bản sách mỗi năm.

Kết quả từ cuộc điều tra trắc nghiệm cho thấy nhu cầu hưởng thụ văn hóa đọc của người dân Thành phố Hồ Chí Minh đang ở mức cao. Trong số các phiếu đánh giá, 68% đã xác định nhu cầu hưởng thụ sách ở mức "cao," chỉ có 15% ở mức "trung bình," và 11% ở mức "thấp."

Cũng đáng chú ý, Thành phố Hồ Chí Minh đã phát triển hoạt động xuất bản điện tử rất thành công. Cho đến năm 2022, có 19 nhà xuất bản tại Thành phố Hồ Chí Minh đã đăng ký xuất bản sách điện tử. Trong số này, Nxb Trẻ và Nxb Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh đã xây dựng thư viện sách điện tử với hơn 6.000 tác phẩm, mặc dù con số này vẫn thấp hơn so với nhu cầu của độc giả hiện tại. Điều này thể hiện sự đa dạng hóa và đáp ứng nhu cầu đa dạng của độc giả. Về sách điện tử, thành phố xuất bản tổng cộng 3.224 cuốn vào năm 2022. Số lượt người sử dụng sách điện tử cũng đã tăng lên hơn 4 triệu lượt, tương đương với việc đọc 3,4 triệu cuốn sách, mức tăng ấn tượng lên đến 312% so với năm 2021. Thị trường xuất bản sản phẩm điện tử đã phát triển mạnh mẽ, và nhiều đơn vị xuất bản đã tham gia các hoạt động liên quan đến sách và văn hóa đọc.

Các công ty và nhà xuất bản tại thành phố đã chuyển đổi thành công sang mô hình kinh doanh số và đã phát triển nhiều sản phẩm mới, như sách điện tử (ebook) và sách nói (audio book), tạo ra doanh thu đáng kể cho ngành xuất bản tại thành phố.

Thêm vào đó, Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo cơ hội cho các tác giả và nhà xuất bản tìm kiếm hợp tác quốc tế, tham gia các hoạt động quốc tế như Hội sách Thiếu nhi châu Á (AFCC) tại Singapore và đã bán bản quyền sách ra nước ngoài. Đồng thời, các đơn vị xuất bản ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã hợp tác chặt chẽ với các đối tác quốc tế và tham gia các hội nghị và sự kiện liên quan đến ngành xuất bản, góp phần vào sự phát triển của ngành xuất bản quốc tế. Tổng cộng, Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc thúc đẩy văn hóa đọc và xuất bản sách. Sự đa dạng hóa sản phẩm, áp dụng công nghệ tiên tiến, và hợp tác quốc tế đã cùng nhau đóng góp vào sự phát triển mạnh mẽ của ngành xuất bản ở đây.

Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo ra một thị trường phát hành sách sôi nổi và đa dạng. Có hơn 250 cửa hàng kinh doanh sách trên địa bàn thành phố, và các công ty phát hành sách cấp thành phố đã mở hơn 121 cửa hàng trên toàn quốc. Các công ty cổ phần như Phát hành sách Tp. Hồ Chí Minh (FAHASA), Công ty Cổ phần Văn hóa Phương Nam và Công ty Cổ phần sách Thành Nghĩa đã tạo ra một thị trường phát hành sách sôi nổi và đa dạng, với doanh thu tăng hàng năm.

Về chất lượng và nội dung xuất bản, Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng cao và đa dạng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của bạn đọc. Các nhà xuất bản đã tập trung vào nhiều lĩnh vực như chính trị, lịch sử, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, sách giáo khoa, giáo trình và nghiên cứu khoa học ứng dụng. Họ cũng đã thúc đẩy xuất bản sách về Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và công trình nghiên cứu lịch sử và văn hóa dân tộc.

Mảng sách ngoại văn cũng đã được đầu tư mạnh mẽ. Nhà xuất bản như Nxb Trẻ và Nxb Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh đã mua bản quyền, biên dịch và xuất bản sách ngoại văn giúp bạn đọc cập nhật thông tin và kiến thức từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Về in ấn xuất bản phẩm, Thành phố Hồ Chí Minh có 384 doanh nghiệp đã đăng ký in ấn xuất bản phẩm, đóng góp hơn một phần tư số doanh nghiệp in ấn của cả nước. Sự phát triển trong lĩnh vực in ấn đã giúp tạo ra một thị trường phát hành sách đa dạng và sôi nổi. Các doanh nghiệp như Fahasa, Phương Nam, Đại Trường Phát, Nhã Nam, First News, Đông A, Saigonbooks đã đóng góp vào sự phát triển của thị trường phát hành sách, với quy mô lớn và mô hình kinh doanh phát hành sách, có nhiều cửa hàng trải rộng khắp 63 tỉnh và thành phố cả nước.

Thị trường xuất bản của Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang là một ví dụ tiêu biểu về việc tận dụng công nghệ và thiết bị hiện đại trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để cập nhật và thay đổi phương thức hoạt động, sản phẩm và quản lý. Thành phố đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, đảm bảo cho việc xuất bản và phát hành sách thích hợp với nhu cầu người dân và đối tác quốc tế. Thành phố Hồ Chí Minh đang định hướng phát triển sách điện tử và các mô hình kinh doanh đa nền tảng, với mục tiêu khuyến khích sự sáng tạo và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc. Điều này đã đặt Thành phố Hồ Chí Minh trong tình trạng đáng chú ý về hoạt động xuất bản và in ấn, là một điển hình về sự hội nhập và phát triển trong ngành.

Thư viện Khoa học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh

Phát triển văn hóa đọc và hệ thống thư viện

Thành phố Hồ Chí Minh chú trọng đầu tư vào hệ thống thư viện và tạo điều kiện cho cộng đồng tham gia văn hóa đọc. Các thư viện tại thành phố đã được nâng cấp, cung cấp nhiều tài liệu đa dạng, từ sách giáo trình đến sách văn học và nghiên cứu. Hệ thống thư viện công cộng không chỉ có chức năng mượn sách mà còn trở thành nơi tổ chức các sự kiện văn hóa, triển lãm sách, và sáng tạo không gian cho bạn đọc. Ngoài ra, thành phố còn có các con đường sách, công viên sách, cà phê sách, và nhiều sự kiện văn hóa đọc như Ngày sách Việt Nam và Ngày sách Thế giới. Tất cả những nỗ lực này đã thúc đẩy văn hóa đọc và giúp tạo ra một xã hội đọc đang trên đà phát triển.

Tích hợp trong sự phát triển văn hóa đọc của thành phố là hệ thống thư viện rộng khắp trên địa bàn, phục vụ văn hóa đọc cho cộng đồng. Tổng cộng, thành phố hiện có 1.509 thư viện, bao gồm 21 thư viện do Trung tâm Văn hóa quận, huyện quản lý, và 03 thư viện thuộc Trung tâm Văn hóa Tp. Thủ Đức. Ngoài ra, có 322 thư viện cấp phường, xã, cùng với các thư viện lớn như Thư viện Khoa học tổng hợp, Thư viện Tp. Hồ Chí Minh - Thư viện điện tử S. Hub, Thư viện Trung Tâm thuộc Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh, Thư viện Thành phố Hồ Chí Minh - Thư viện Idecaf - Viện trao đổi văn hóa Pháp Idecaf, và Thư viện American Center. Thành phố cũng có 1.158 thư viện tại các trường học trải dài từ tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông cho đến các trường đại học, cao đẳng, và trung cấp. Các thư viện này cung cấp một lượng lớn sách đa dạng trên nhiều lĩnh vực và là nơi lý tưởng để cư dân tìm hiểu, nghiên cứu, và trải nghiệm với sách.

Ngoài hệ thống thư viện, thành phố Hồ Chí Minh còn có những mô hình và địa điểm gắn liền với văn hóa đọc, như các con đường sách, công viên sách, cà phê sách, và điểm sáng về văn hóa đọc. Các sự kiện văn hóa đọc như Đường sách Tp. Hồ Chí Minh trên đường Nguyễn Văn Bình, Đường Sách Tết hàng năm, Công viên Sách Phú Lâm, Công viên Sách Quận 5, và các dự án khác như Đường Sách Thủ Đức (đang trong giai đoạn thi công), Quận 7, Bình Chánh đang được phát triển. Điều này thể hiện sự quan tâm đối với việc phát triển văn hóa đọc và làm cho sách trở thành một phần quan trọng trong hạ tầng văn hóa của thành phố.

Với sự phát triển đáng kể trong lĩnh vực văn hóa đọc và xuất bản sách, Thành phố Hồ Chí Minh đã khẳng định vị thế là một trung tâm xuất bản uy tín tại Việt Nam. Hệ thống thư viện rộng lớn, cùng với các mô hình và địa điểm văn hóa đọc như con đường sách, công viên sách, cà phê sách, và các sự kiện văn hóa đọc, đã tạo ra một môi trường thúc đẩy đam mê đọc sách và trí thức trong cộng đồng. Thành phố không chỉ tập trung vào sách giấy mà còn chú trọng vào xuất bản sách điện tử và sản phẩm mới như sách nói, đáp ứng nhu cầu đa dạng của độc giả trong thời đại số hóa.

Các công ty và nhà xuất bản tại Thành phố Hồ Chí Minh đã tham gia tích cực vào hợp tác quốc tế, đóng góp vào việc tạo cơ hội cho các tác giả Việt Nam được biết đến trên trình độ quốc tế và đưa văn hóa và kiến thức của Việt Nam ra thế giới. Sự đa dạng hóa sản phẩm và sự phát triển của sách điện tử đã giúp tạo ra doanh thu cao cho ngành xuất bản tại Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của ngành xuất bản quốc tế thông qua hợp tác và tham gia các hội nghị và sự kiện quốc tế.

Nhà Xuất Bản Tổng Hợp Tham Gia Hội Sách Frankfurt (18-10 Đến 22-10-2023)

Thành Phố Hồ Chí Minh không chỉ đóng góp quan trọng vào phát triển ngành xuất bản Việt Nam mà còn là một ví dụ tiêu biểu về cách sáng tạo, hợp tác quốc tế và sử dụng công nghệ trong việc đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc trong bối cảnh hội nhập. Sự đa dạng về lựa chọn sách, thương hiệu sách điện tử, và các hoạt động văn hóa đọc đã tạo nên một môi trường phong phú cho việc tham gia văn hóa đọc. Thành Phố Hồ Chí Minh không chỉ giữ vững vị trí là trung tâm xuất bản quan trọng của Việt Nam mà còn định hình lại cách người dân thấy và trải nghiệm sách.

TTH - 2023

Thái Thu Hoài