Thách thức lớn với Ukraine khi Nga nhận hàng trăm tên lửa đạn đạo Iran
Các nguồn tin tiết lộ với Reuters rằng Iran đã cung cấp cho Nga một số lượng lớn tên lửa đạn đạo đất đối đất có tầm bắn lên tới 700km. Những vũ khí này được cho là sẽ mang lại cho Nga lợi thế lớn hơn trên chiến trường Ukraine.
Ba nguồn tin Iran cho hay, Tehran cung cấp cho Nga khoảng 400 tên lửa bao gồm các tên lửa thuộc dòng đạn đạo tầm ngắn Fateh-10, chẳng hạn như Zolfaghar. Tên lửa này có khả năng tấn công mục tiêu ở khoảng cách 300-700km.
Bộ Quốc phòng Iran và Lực lượng Vệ binh Cách mạng từ chối bình luận. Phía Nga cũng chưa lên tiếng về thông tin trên.
Tên lửa đạn đạo Iran. Ảnh: WANA
Một trong những nguồn tin của Iran cho biết, các chuyến hàng đã bắt đầu được giao vào đầu tháng 1/2024 sau khi một thỏa thuận được hoàn tất trong các cuộc họp vào cuối năm ngoái giữa các quan chức quân sự và an ninh Iran và Nga diễn ra ở Tehran và Moscow.
Một quan chức quân sự Iran giấu tên cho hay, đã có ít nhất 4 chuyến hàng tên lửa được chuyển đi và dự kiến sẽ có thêm nhiều chuyến khác trong những tuần tới.
Một quan chức cấp cao khác của Iran nói rằng, một số tên lửa đã được gửi tới Nga bằng tàu thông qua Biển Caspian, một số khác được vận chuyển bằng máy bay.
“Sẽ có nhiều chuyến hàng hơn. Không có lý do gì để che giấu điều đó. Chúng tôi được phép xuất khẩu vũ khí sang bất kỳ quốc gia nào mà chúng tôi muốn”, quan chức Iran cho biết.
Nguồn thứ tư xác nhận, gần đây Nga đã nhận được một số lượng lớn tên lửa từ Iran nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Tháng trước, Người phát ngôn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby cho biết, Mỹ lo ngại Nga sắp mua được vũ khí đạn đạo tầm ngắn từ Iran, bên cạnh các tên lửa có nguồn gốc từ Triều Tiên.
Thách thức lớn với Ukraine
Ông Jeffrey Lewis, chuyên gia của Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury tại Monterey, cho hay dòng tên lửa Fateh-110 và Zolfaghar của Iran là vũ khí chính xác.
“Chúng được sử dụng để nhắm vào các mục tiêu có giá trị cao và cần gây thiệt hại chính xác”, ông Lewis nói, đồng thời nhấn mạnh 400 quả tên lửa có thể gây ra tổn thất đáng kể nếu chúng được sử dụng ở Ukraine.
Một nguồn tin quân sự Ukraine cho biết, hiện chưa có dấu hiệu cho thấy Nga sử dụng tên lửa Iran trong cuộc xung đột hiện nay.
Người phát ngôn Không quân Ukraine cũng cho hay, họ chưa có thông tin chính thức về việc Nga có tên lửa Iran nhưng ông nhấn mạnh, tên lửa đạn đạo sẽ gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với Ukraine.
Trong khi đó, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Andriy Zagorodnyuk nói rằng Ngađang muốn bổ sung kho tên lửa của mình vào thời điểm gói viện trợ quân sự lớn của Mỹ cho Ukraine vẫn chưa được hội thông qua, khiến Kiev rơi vào tình trạng thiếu đạn dược nghiêm trọng.
Ông Zagorodnyuk, hiện là Chủ tịch Trung tâm Chiến lược Phòng không có trụ sở tại Kiev, cho biết: “Việc thiếu sự hỗ trợ của Mỹ đồng nghĩa với việc thiếu hụt lực lượng phòng không trên mặt đất ở Ukraine. Vì vậy, Nga muốn tích lũy một lượng lớn tên lửa và xuyên thủng hệ thống phòng không của Ukraine”.
Rob Lee, thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại có trụ sở tại Philadelphia (Mỹ), cho biết việc Iran cung cấp tên lửa Fateh-100 và Zolfaghar sẽ mang lại cho Nga lợi thế lớn hơn trên chiến trường.
“Chúng có thể được sử dụng để tấn công các mục tiêu quân sự và tên lửa đạn đạo cũng khiến lực lượng phòng không Ukraine khó đánh chặn hơn”, ông Lee nói.
Mối quan hệ “có qua có lại” giữa Iran và Nga
Giới cầm quyền theo đường lối cứng rắn của Iran đã thúc đẩy quan hệ với Nga và Trung Quốc, kỳ vọng điều này sẽ giúp Tehran chống lại các lệnh trừng phạt của Mỹ và chấm dứt sự cô lập chính trị.
Hợp tác quốc phòng giữa Iran và Nga đã được tăng cường kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào tháng 2/2022.
Truyền thông nhà nước Iran đưa tin Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã gặp người đứng đầu Lực lượng Hàng không Vũ trụ Vệ binh Cách mạng Iran, Amirali Hajizadeh, tại Tehran vào tháng 9/2023. Nhân dịp này, phía Iran đã giới thiệu với quan chức quân sự Nga các mẫu UAV, tên lửa và hệ thống phòng không.
“Quan hệ đối tác quân sự với Nga đã cho thế giới thấy khả năng phòng thủ của Iran. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi đứng về phía Nga trong cuộc xung đột ở Ukraine”, một quan chức Iran cho biết.
Một nhà ngoại giao phương Tây đã xác nhận thông tin Iran chuyển tên lửa đạn đạo cho Nga trong những tuần gần đây. Ông cho hay, các nước phương Tây lo ngại việc Nga chuyển giao vũ khí “có qua có lại” với Iran sẽ củng cố vị thế của Tehran trong bất kỳ cuộc xung đột nào có thể xảy ra với Mỹ và Israel, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Trung Đông kể từ tháng 10/2023.
Iran muốn tránh một cuộc đối đầu trực tiếp với Israel có thể khiến Mỹ phải can dự. Tuy nhiên các đồng minh thuộc Trục Kháng chiến của nước này - bao gồm Hezbollah ở Lebanon và Houthis ở Yemen – liên tiếp tấn công các mục tiêu của Israel và Mỹ trong thời gian gần đây.
Nhà phân tích Gregory Brew tại Eurasia Group, một công ty tư vấn rủi ro chính trị, cho rằng Nga là “đồng minh tiện lới” cho Iran.
“Mối quan hệ mang tính chất giao dịch: bằng việc trao đổi UAV, Iran mong đợi hợp tác an ninh nhiều hơn và có được các vũ khí tiên tiến, đặc biệt là máy bay chiến đấu hiện đại từ Nga”, ông nói.
Hồi đầu tháng 11/2023, Iran cho biết nước này đã hoàn tất các thỏa thuận để Nga cung cấp máy bay chiến đấu Su-35, trực thăng tấn công Mi-28 và máy bay huấn luyện phi công Yak-130.
