Tây Âu vẫn 'tấp nập' đón hàng, EU 'tung' chiến dịch mới, quyết chặn đứng đường vào của LNG Nga

Năm 2023, Nga đã gửi hơn 15,6 triệu tấn LNG đến các cảng EU, tăng nhẹ so với năm 2022 và tăng 37,7% so với năm 2021. (nguồn: WSJ)

Một phân tích dữ liệu của Reuters cho thấy, hơn 1/10 lượng khí đốt Nga trước đây được vận chuyển bằng đường ống tới Liên minh châu Âu (EU) đã được thay thế bằng LNG.

Các nguồn tin trong ngành cho biết, sự gia tăng này một phần là kết quả của việc LNG giảm giá.

Năm ngoái, nhà sản xuất tư nhân Nga - Novatek - đã bán LNG giá rẻ vào EU. Trong khi đó, "gã khổng lồ" năng lượng Gazprom tăng xuất khẩu từ dự án Portovaya LNG mới để bù đắp cho việc giao hàng qua đường ống dẫn về phía Tây đang sụt giảm.

Rộ làn sóng mua LNG Nga

Là nơi có đội tàu nhập khẩu lớn nhất của EU, Tây Ban Nha, quốc gia trước đây không nhập khẩu khí đốt qua đường ống của Nga, đã trở thành nước tái xuất hàng đầu nguồn cung cấp bằng đường biển của Moscow.

Số liệu thống kê của EU và tính toán của Reuters tiết lộ, sự gia tăng LNG đã đẩy tỷ trọng khí đốt của Nga trong nguồn cung của khối tăng trở lại khoảng 15%.

Theo công ty phân tích dữ liệu Kpler, năm 2023, đất nước của Tổng thống Putin đã gửi hơn 15,6 triệu tấn LNG đến các cảng EU, tăng nhẹ so với năm 2022 và tăng 37,7% so với năm 2021.

Sự gia tăng nói trên không ảnh hưởng tới các lệnh cấm của khối 27 thành viên.

Các chính phủ Tây Âu đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với dầu mỏ sau khi chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine bắt đầu vào tháng 2/2022, nhưng họ chưa làm điều tương tự đối với khí đốt tự nhiên.

Ủy ban châu Âu đã kêu gọi tự nguyện loại bỏ dần tất cả nhiên liệu nhập khẩu của Nga vào năm 2027.

Tuy nhiên, việc chuyển hướng nhập khẩu khí đốt từ đường ống sang LNG gây ra chi phí môi trường đáng kể vì cần có năng lượng để khí hóa, vận chuyển và tái hóa lỏng nhiên liệu - một xu hướng mâu thuẫn với mục tiêu của EU là đạt mức phát thải khí nhà kính bằng 0 vào năm 2050.

Năm ngoái, Nga đã đưa các tàu chở hơn 35 triệu m³ LNG vào các cảng của EU. Hồ sơ giao hàng chỉ hiển thị các điểm đến đầu tiên của hàng hóa chứ không hiển thị điểm cuối cùng. Điều đó có nghĩa là khi cập bến Bỉ, Pháp, Tây Ban Nha và Hà Lan, số lô hàng LNG này sẽ bỏ nhãn hiệu Nga trước khi được vận chuyển vào đất liền hoặc nạp lại lên các tàu khác.

Các vệ tinh theo dõi tàu cho thấy, 4 công ty thương mại Thụy Sỹ đã mua và bán 1,3 triệu tấn LNG của Nga ở Tây Ban Nha vào năm ngoái.

Các công ty năng lượng lớn của Tây Ban Nha bao gồm Repsol, Cepsa, Endesa và Iberdrola cũng thông tin, họ không trực tiếp mua khí đốt Moscow.

Tuy nhiên, Giám đốc điều hành Endesa Jose Bogas cho rằng, không loại trừ khả năng công ty này đã mua LNG của Moscow từ bên thứ ba.

Ana-Maria Jaller-Makarewicz, chuyên gia phân tích năng lượng tại IEEFA thông tin, hoạt động chuyển tải (chuyển hàng từ tàu này sang tàu khác trên đường đi) đã giảm sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine năm 2022. Tuy nhiên, hoạt động này vẫn đang diễn ra với quy mô lớn. Vị chuyên gia này khẳng định: "Hợp đồng chuyển tải LNG Nga đã bị cấm tại Anh và Hà Lan, nhưng vẫn sôi động giữa các tàu hàng tại Bỉ, Pháp và Tây Ban Nha".

EU sẽ có một công cụ mới

Trước thực trạng này, khối 27 thành viên đang dần gây áp lực nhiều hơn lên các nhà nhập khẩu LNG Nga thông qua việc cắt giảm lượng nhập khẩu trong năm nay. Chiến dịch này là một phần trong nỗ lực của châu Âu nhằm thay đổi nguồn cung và làm suy yếu nguồn tài chính của Nga.

Ủy viên Năng lượng châu Âu Kadri Simson cho biết: “Thông điệp của tôi là năm nay phải giảm bớt xuất khẩu của Nga hơn nữa. Tại EU, chúng tôi đang dần dần gây áp lực lên các doanh nghiệp để giảm việc mua LNG Moscow. Nguồn cung của Mỹ là rất quan trọng”.

Các chính phủ EU sẽ có một công cụ mới để ngừng nhập khẩu khí đốt từ Nga sau khi một luật mới hiệu lực. Luật này sẽ cho phép ngăn chặn các dòng chảy đó mà không sử dụng các biện pháp trừng phạt.

Quy định này cũng nhằm ngăn chặn các nhà xuất khẩu Nga và Belarus tiếp cận cơ sở hạ tầng cần thiết cho các chuyến hàng LNG và bảo vệ lợi ích an ninh thiết yếu của khối 27 thành viên.

Một số quốc gia thành viên trong khối đã kêu gọi Ủy ban châu Âu đảm bảo sử dụng quy định một cách phối hợp để tránh các chuyến hàng bị chuyển hướng sang các nước láng giềng.

Tuy nhiên, không phải quốc gia nào cũng đồng ý đi theo hướng này. Bộ trưởng Năng lượng Bỉ Tinne Van der Straeten tuyên bố rằng, các hợp đồng trung chuyển dài hạn gây khó khăn cho việc loại bỏ LNG Nga.

Ông nói: “Ở Bỉ, chúng tôi thực sự đang phải đối mặt với những hợp đồng cụ thể đã được ký kết trước xung đột Nga-Ukraine và hiện vẫn phải giải quyết vấn đề này. Đây là điều mà chúng tôi không thể đơn phương thực hiện”.

(theo Reuters, Bloomberg)

Linh Chi