Táng tận lương tâm khi 'vẽ' hoàn cảnh khó khăn để lừa đảo trục lợi

Mới đây, mạng xã hội đã lan truyền hình ảnh chụp lá đơn xin thôi học của một nam sinh tên Phan Ngọc Chúc. Theo thông tin trong tờ đơn, nam sinh này học lớp 10A6, trường THPT Nguyễn Khuyến, có giáo viên tên Nguyễn Trọng Phúc.

Trong đơn, học sinh trình bày, cha mẹ em làm ở Đồng Nai, tháng 6-2023 bị tai nạn giao thông không qua khỏi. Nhà chỉ còn anh trai nên không có điều kiện để tiếp tục học nữa. Cuối thư nam sinh ký họ tên và ghi ngày làm đơn 6-11-2023.

"Lá đơn xin thôi học" của em "học sinh" của trường THPT Nguyễn Khuyến

Người đăng lá đơn lên mạng xã hội khẳng định "Mình đã đến nhà em ấy. Nhà có người anh bị câm, đi làm ở Châu Đốc (An Giang - PV), mỗi tháng gửi 1 triệu cho em để chi tiêu. Bé rất muốn đi học, anh chị có tấm lòng xin hãy giúp bé trở lại trường". Tài khoản đăng tải lá đơn này kêu gọi quyên góp, đính kèm số tài khoản ngân hàng đứng tên Phan Hồng Th.

Tuy nhiên khi xác minh, trên địa bàn tỉnh An Giang chỉ có 1 Trường THPT Nguyễn Khuyến và đại diện nhà trường cho biết không nhận được bất kỳ lá đơn xin nghỉ học nào của nam sinh có hoàn cảnh như trên.

Cơ quan CSĐT - CAQ Sơn Trà, Đà Nẵng thi hành lệnh khởi tố bị can đối với Phan Thị Quyên

Ngày 10-11 vừa qua, Cơ quan CSĐT - CAQ Sơn Trà, TP Đà Nẵng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Phan Thị Quyên (SN 1998) và chồng là Nguyễn Linh Đoan (SN 1994) trú phường Nại Hiên Đông, quận Sơn Trà về hành vi sử dụng không gian mạng để lừa đảo chiếm đoạt tiền từ thiện.

Kết quả điều tra ban đầu xác định, trong khoảng thời gian từ tháng 12-2022 đến tháng 2-2023, Phan Thị Quyên đã cùng chồng tạo lập các tài khoản Facebook ảo, tìm kiếm các bài viết chia sẻ về những hoàn cảnh khó khăn và sao chép các bài viết đó về, thêm nội dung các số tài khoản ngân hàng cá nhân của mình rồi đăng tải lên các hội nhóm công khai trên mạng xã hội Facebook để nhận tiền quyên góp của những người hảo tâm.

Tổng số tiền Quyên và Đoan đã chiếm đoạt là hơn 91 triệu đồng. Toàn bộ số tiền chiếm đoạt được, Quyên và Đoan đã sử dụng vào mục đích chi tiêu cá nhân.

Những hành vi này không chỉ trái pháp luật, vô nhân đạo mà còn khiến lòng tin giữa người và người bị xói mòn, nội bộ của người dân giữa người được giúp đỡ, người chưa được giúp đỡ, người không có lý do gì để được giúp đỡ, bị rạn nứt, tình làng nghĩa xóm bị nhạt phai…

Quá trình thụ lý một số vụ án, cơ quan công an đã nhận diện được thủ đoạn của một nhóm đối tượng lợi dụng hoàn cảnh khó khăn để trục lợi cho bản thân.

Theo đó, các đối tượng thường tạo lập các trang mạng xã hội (chủ yếu trên Facebook), sau đó đăng tải các bài viết, tạo dựng những nội dung không có thật về một số hoàn cảnh đang gặp khó khăn, hoạn nạn cần được giúp đỡ; hoặc giả mạo các trang mạng xã hội chuyên làm từ thiện được Nhà nước cho phép, rồi đăng tải các bài viết kêu gọi cộng đồng mạng giúp đỡ.

Tinh vi hơn, một số đối tượng còn sử dụng các bài báo viết về các hoàn cảnh khó khăn đã được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng để dẫn nguồn trên Fanpage - Facebook, rồi xen cài số tài khoản ngân hàng tiếp nhận từ thiện do các đối tượng tự tạo lập quản lý, để tiếp nhận nguồn tiền ủng hộ.

Qua các vụ việc lợi dụng từ thiện để trục lợi có thể thấy các phương thức của tội phạm khá đa dạng, từ mạo danh người thân đến tự “vẽ” hoàn cảnh khó khăn, các đối tượng đã thao túng tâm lý, tình cảm của những người có lòng thương người bao la, nhằm trục lợi cho bản thân.

Do vậy, để hoạt động từ thiện đúng tôn chỉ mục đích, mỗi tổ chức cá nhân cần nâng cao cảnh giác trước các thủ đoạn kêu gọi từ thiện để lừa đảo trên mạng xã hội.

Các cá nhân cần thận trọng tìm hiểu, kiểm chứng kỹ các thông tin đăng tải kêu gọi ủng hộ từ thiện trên các trang mạng xã hội; yêu cầu công khai, minh bạch thông tin về người cần giúp đỡ, hoặc liên hệ với chính quyền địa phương, bệnh viện nơi họ điều trị để kiểm chứng thông tin. Trường hợp nghi ngờ về hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cần báo cho cơ quan Công an để kịp thời xử lý.