Tăng cường tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học viên ở các trung tâm GDNN-GDTX
Những năm qua, bên cạnh việc triển khai thực hiện các chương trình giáo dục theo quy định, các trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX) trên địa bàn tỉnh còn tăng cường làm tốt công tác tư vấn, hướng nghiệp và dạy nghề cho học viên. Qua đó, đã từng bước nâng cao chất lượng dạy nghề, giúp học viên lựa chọn được ngành, nghề phù hợp, tạo hướng mở cho 'đầu ra' của học viên.
Những năm qua, bên cạnh việc triển khai thực hiện các chương trình giáo dục theo quy định, các trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX) trên địa bàn tỉnh còn tăng cường làm tốt công tác tư vấn, hướng nghiệp và dạy nghề cho học viên. Qua đó, đã từng bước nâng cao chất lượng dạy nghề, giúp học viên lựa chọn được ngành, nghề phù hợp, tạo hướng mở cho “đầu ra” của học viên.
Với cách làm: hướng nghiệp theo nhu cầu người học, chủ động nắm bắt cung - cầu của thị trường lao động trong và ngoài tỉnh, Trung tâm GDNN - GDTX huyện Kim Bảng đã triển khai đúng hướng hoạt động tư vấn, hướng nghiệp cho học viên. Bên cạnh nhiệm vụ dạy văn hóa hệ GDTX, để thực hiện chức năng dạy nghề hướng nghiệp cho học viên, trước hết, trung tâm xác định phải làm tốt công tác tuyên truyền trên nhiều phương diện. Trong đó, việc tư vấn, hướng nghiệp được thực hiện sớm với học viên lớp 10 ngay từ thời điểm tuyển sinh thông qua việc giới thiệu, thông báo về các ngành, nghề mà đơn vị tổ chức phối hợp đào tạo. Điều này rất quan trọng vì có thể giúp học viên tự lựa chọn được ngành, nghề đăng ký theo học bảo đảm sự phù hợp nhất với nhu cầu, năng lực, sở thích cá nhân. Với học viên lớp 12, việc tư vấn, định hướng nghề nghiệp được trung tâm thực hiện sau khi kết thúc học kỳ II của mỗi năm học.
Đội ngũ giáo viên Trung tâm GDNN - GDTX Kim Bảng và các trung tâm GDNN - GDTX trên địa bàn tỉnh vừa thực hiện tốt công tác giảng dạy, vừa tư vấn hỗ trợ học viên trong định hướng nghề nghiệp.
Ở đây, trung tâm phối hợp với Trung tâm Dịch vụ và Giới thiệu việc làm tỉnh, các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tổ chức phát tờ rơi, phiếu tư vấn- định hướng nghề nghiệp cho học viên, nhất là tổ chức các buổi tư vấn trực tiếp các nội dung về: tư vấn, giới thiệu việc làm; định hướng học liên thông ở các trường nghề; liên kết xuất khẩu lao động…
Bà Nguyễn Thị Thực, Phó Giám đốc Trung tâm cho biết: Đặc thù của học viên tại trung tâm nói riêng và các trung tâm GDNN-GDTX không giống như học sinh các trường phổ thông nên việc tư vấn, hướng nghiệp cho học viên cũng được nghiên cứu, tổ chức thực hiện tập trung nhiều vào mảng nghề, học nghề. Mặc dù, vẫn có học viên có nhu cầu thi và học ở các trường cao đẳng, đại học nhưng tỉ lệ này không nhiều, hầu hết học viên có nhu cầu đi làm sẽ lựa chọn việc đăng ký học nghề tại các cơ sở đào tạo nghề sau tốt nghiệp. Trên cơ sở nắm bắt nguyện vọng của học viên, trung tâm đã chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức và phối hợp tổ chức được nhiều hoạt động tư vấn, hướng nghiệp, thu hút đông đảo học viên tham gia.
Để thực hiện tốt các mục tiêu dạy nghề theo từng năm học, Trung tâm GDNN- GDTX huyện Lý Nhân cũng có sự quan tâm đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức về giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh phổ thông; đổi mới nội dung và phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp. Đồng thời, tăng cường cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học gắn với giáo dục hướng nghiệp trong giáo dục phổ thông; đẩy mạnh hoạt động liên kết đào tạo nghề. Khi hoàn thành công tác tuyển sinh các năm học, trung tâm đã tiến hành cho học viên trúng tuyển thực hiện đăng ký học các nghề theo danh mục các nghề đơn vị đang tổ chức đào tạo, phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của học viên. Các nghề được lựa chọn đào tạo trong trung tâm vừa bảo đảm sự đa dạng, vừa đáp ứng cao với yêu cầu thị trường lao động. Cùng với đó, trung tâm duy trì thực hiện tốt công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học viên trước kỳ thi THPT quốc gia, giúp cho các em có cơ sở lựa chọn ngành, nghề phù hợp với năng lực, sở trường, tránh lãng phí về nhân lực sau đào tạo.
Nâng cao chất lượng công tác dạy nghề là một giải pháp để các trung tâm GDNN-GDTX thực hiện hiệu quả hoạt động tư vấn, hướng nghiệp.
Ông Phạm Văn Lực, Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Lý Nhân chia sẻ: Thông qua các buổi tư vấn, định hướng nghề nghiệp, kĩ năng tìm việc và giới thiệu việc làm cho học viên khối 12, trung tâm đã tổng hợp thông tin để học sinh biết được thực trạng sinh viên ra trường không có việc làm, giải thích các nguyên nhân cụ thể; đồng thời chia sẻ cho học viên những kỹ năng thiết yếu trong một số ngành cụ thể và những kỹ năng cơ bản nào phù hợp với ngành mình sẽ chọn, có thể đáp ứng được sự thay đổi công việc. Trung tâm cũng cung cấp cho học viên những kỹ năng đánh giá năng lực bản thân, căn cứ vào thực tế điều kiện kinh tế của gia đình, xu hướng nghề nghiệp trong tương lai để chọn ngành nghề trước khi quyết định chọn trường đại học.
Được biết, để tạo điều kiện cho học viên lựa chọn nghề nghiệp cho tương lai phù hợp với khả năng, điều kiện kinh tế, hoàn cảnh gia đình, từ đầu năm học các trung tâm GDNN - GDTX và Trung tâm GDTX - Hướng nghiệp tỉnh đã chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động tư vấn hướng nghiệp, nhất là sau khi có các thông tin chính thức, đầy đủ về kỳ thi THPT quốc gia, phương án tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng. Công tác tư vấn hướng nghiệp được thực hiện bằng nhiều hình thức: lồng ghép vào các buổi sinh hoạt lớp, các hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp và một số môn học...
Tại các đơn vị, đội ngũ giáo viên đã được giao nhiệm vụ, trở thành những tư vấn hướng nghiệp viên thực hiện tìm hiểu nguyện vọng, năng lực, nhu cầu của mỗi học viên để kịp thời tư vấn, định hướng, giúp học viên lựa chọn ngành, nghề phù hợp, tránh vì thiếu sự hiểu biết mà đăng ký ngành, nghề theo cảm tính. Đồng thời, trên cơ sở nghiên cứu, tìm hiểu, tham khảo các thông tin về thị trường lao động thực tế ở từng thời điểm, đội ngũ giáo viên đã cung cấp cho học viên nhiều thông tin hữu ích về những ngành nghề, công việc phù hợp với năng lực học của mỗi học viên.
Qua các tiết học nghề, học viên Trung tâm GDNN-GDTX Kim Bảng đã có được những thông tin hữu ích để lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai.
Việc định hướng cho học viên lựa chọn nghề đúng với năng lực của mình để sau này có một nghề nghiệp phù hợp với năng lực cũng như nhu cầu xã hội được xem là bước khởi đầu quan trọng trước kỳ thi THPT quốc gia. Vì vậy, bên cạnh điều chỉnh kế hoạch dạy học, công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học viên trở thành nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của các trung tâm GDNN - GDTX. Với những học viên có học lực trung bình, yếu, các trung tâm tích cực củng cố kiến thức và trao đổi thẳng thắn để phụ huynh nắm được sức học của con em mình, có hướng lựa chọn các trường nghề cho phù hợp với lực học và cơ hội tìm kiếm việc làm sau khi ra trường. Bên cạnh đó, cũng tập trung trang bị kiến thức các môn học, tư vấn và động viên những học viên có sức học khá, tốt, giúp các em tiếp cận nhiều hơn với các thông tin về các trường đại học, cao đẳng; tạo niềm tin để các em có thể lựa chọn chương trình học cao hơn.
Cùng với đó, ngay từ đầu mỗi năm học, các trung tâm GDNN - GDTX đã xây dựng kế hoạch, đề ra các các biện pháp thực hiện nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nghề; tổ chức các buổi học nghề xen kẽ giữa lý thuyết và thực hành giúp học viên nắm chắc nội dung bài học và có nhiều hứng thú với nghề mình đã chọn. Sau thời gian tham gia học nghề, học viên tại các trung tâm đã trang bị được cho bản thân những kiến thức và kỹ năng ở các ngành nghề mình theo học, trở thành những người lao động tự tin, vững tay nghề trong các môi trường.
Bằng sự chủ động, sáng tạo trong công tác quản lý, tổ chức và liên kết đào tạo với các đơn vị, doanh nghiệp để hướng tới tính ổn định về việc làm sau học nghề cho học sinh; nghiên cứu xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật để tính đúng, tính đủ cho từng ngành nghề làm căn cứ tổ chức dạy nghề… công tác dạy nghề của các trung tâm GDNN - GDTX đã thực hiện được các mục tiêu hướng nghiệp theo từng năm học, giúp học viên sau khi ra trường được trang bị kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp cơ bản và có những định hướng, sự lựa chọn cho tương lai.
