Tăng cường quan hệ Việt Nam-Pháp thích ứng với chuyển biến thế giới

Đại sứ Việt Nam tại Pháp Đinh Toàn Thắng. (Ảnh: NVCC)

Thưa Đại sứ, xin ông đánh giá mục đích và ý nghĩa của chuyến thăm chính thức Pháp của Thủ tướng Phạm Minh Chính?

Chuyến thăm chính thức Cộng hòa Pháp của Thủ tướng Phạm Minh Chính là chuyến thăm chính thức song phương đầu tiên tới châu Âu của Thủ tướng trong nhiệm kỳ mới.

Đây là bước tiếp tục triển khai mạnh mẽ đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế của đất nước đã được khẳng định và làm sâu sắc hơn tại Đại hội Đảng lần thứ XIII. Theo đó, chủ trương tiếp tục tăng cường hơn nữa quan hệ của Việt Nam với các đối tác lớn, quan trọng được nhấn mạnh.

Nhận lời mời của Thủ tướng Pháp Jean Castex, Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ thăm chính thức Cộng hòa Pháp từ ngày 3-5/11.

Đối với quan hệ Việt Nam-Pháp, chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính diễn ra trong bối cảnh quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước đã và đang có những kết quả hết sức tích cực, nhưng đang đứng trước những yêu cầu cần được tăng cường hơn nữa để thích ứng với những chuyển biến trong khu vực và trên thế giới, cũng như những mục tiêu phát triển của hai nước.

Do đó, chuyến thăm nhằm tiến hành những trao đổi giữa hai bên để tìm ra và thống nhất các biện pháp, đưa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Pháp phát triển sâu rộng hơn trên tất cả các lĩnh vực, từ chính trị-ngoại giao, an ninh-quốc phòng, đến kinh tế-thương mại-đầu tư, khoa học-công nghệ, giáo dục-đào tạo, y tế.

Đây cũng là dịp cho hai nước xác định kế hoạch hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược vào năm 2023.

Chuyến thăm cũng góp phần vào hoạt động đối ngoại đa phương qua các cuộc gặp của Thủ tướng với Lãnh đạo các tổ chức quốc tế lớn có trụ sở ở Pháp như Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO), Tổ chức quốc tế Pháp ngữ (OIF), Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) nhằm đẩy mạnh hợp tác của Việt Nam với các tổ chức này.

Bên cạnh đó, chuyến đi cũng nhằm triển khai Kết luận 12 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới, qua cuộc gặp mặt của Thủ tướng với cộng đồng người Việt Nam ở Pháp và châu Âu, động viên những đóng góp tích cực của bà con đối với đất nước, đặc biệt là các nỗ lực của cộng đồng nhằm chung tay phòng chống dịch bệnh và phát triển kinh tế trong nước.

Trong chặng đường 48 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ Việt Nam-Pháp có những dấu ấn gì nổi bật, thưa Đại sứ?

Quan hệ giữa Việt Nam và Pháp trong 48 năm qua kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao (1973-2021) đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển để đạt được một mức độ hợp tác đa dạng và toàn diện như hiện nay.

Hai nước là các đối tác quan trọng trong chính sách đối ngoại của nhau. Pháp luôn là một trong các đối tác hàng đầu của Việt Nam ở châu Âu cũng như trên thế giới. Pháp cũng rất coi trọng vị trí của Việt Nam trong các chiến lược, chính sách mà Pháp triển khai tại Đông Nam Á cũng như tại châu Á-Thái Bình Dương.

Việc hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược năm 2013 không chỉ phản ánh một mối quan hệ chặt chẽ đã được xây dựng, mà còn thể hiện mong muốn và quyết tâm của hai bên nhằm đưa quan hệ song phương phát triển sâu rộng hơn với một tầm nhìn lâu dài, vững chắc.

Các chuyến thăm chính thức Pháp vào tháng 3/2018 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, tháng 4/2019 của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Pháp Edouard Philippe tháng 11/2018 cũng như việc Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gửi thư chúc mừng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sau thành công của Đại hội Đảng lần thứ XIII và các cuộc điện đàm tiếp đó giữa Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Macron, giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Pháp Jean Castex, giữa Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng châu Âu và Ngoại giao Pháp Jean Yves Le Drian,... là sự thể hiện quan hệ chính trị ngày càng khăng khít giữa hai nước.

Trong đó, hợp tác kinh tế là một lĩnh vực đạt nhiều dấu ấn. Pháp là nhà tài trợ ODA hàng đầu tại châu Âu cho Việt Nam và Việt Nam đứng thứ hai trong số các nước hưởng ODA của Pháp tại châu Á với tổng số vốn cam kết lên đến 18,4 tỷ USD.

Kim ngạch thương mại hai chiều đã tăng hơn 3 lần, từ khoảng 1,6 tỷ USD vào năm 2009 lên 5,3 tỷ USD vào năm 2019.

Cùng với đó, hai nước có nhiều chương trình trao đổi và hợp tác đào tạo phong phú, đa dạng với hàng trăm thỏa thuận đã được ký kết giữa các trường đại học và trung tâm nghiên cứu hai bên. Hiện có khoảng 7.000 sinh viên Việt Nam theo học tại Pháp.

Đặc biệt, hợp tác y tế đã trở thành lĩnh vực chủ chốt với số lượng 30 hội hợp tác y học Pháp-Việt.

Quan hệ hợp tác giữa các địa phương hai nước được mở rộng với sự tham gia của 24 địa phương của Pháp và 33 tỉnh, thành Việt Nam qua 11 hội nghị hợp tác phi tập trung đã được tổ chức trong những năm qua.

Mặt khác, sự phối hợp giữa hai nước trong các vấn đề quốc tế và trên các điễn đàn đa phương quan trọng như Liên hợp quốc, hợp tác ASEAN-EU, Hội nghị thượng đỉnh Á-Âu (ASEM), cộng đồng Pháp ngữ... rất chặt chẽ.

Thêm vào đó, hai bên có quan điểm tương đồng về sự tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, về tự do hàng hải, hàng không, đảm bảo hòa bình, an ninh và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.

Ngoài ra, Việt Nam và Pháp cũng phối hợp tốt để cùng cộng đồng quốc tế ứng phó với các thách thức toàn cầu, đảm bảo phát triển bền vững.

Khi đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Việt Nam và Pháp đã có sự hỗ trợ lẫn nhau vượt qua khó khăn, thử thách của dịch bệnh như thế nào?

Đại dịch Covid-19 đặt ra những thách thức lớn đối với cả Việt Nam và Pháp cũng như toàn thế giới nói chung. Trong bối cảnh đó, hợp tác y tế đã và đang là một trọng tâm trong quan hệ giữa hai nước.

Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã chia sẻ khối lượng lớn khẩu trang y tế cho Pháp trong những ngày đầu của đại dịch. Tháng 9/2021, Chính phủ và nhân dân Pháp đã chia sẻ đợt đầu 672.000 liều vaccine cho Việt Nam thông qua cơ chế COVAX.

Mạng lưới hợp tác hình thành và phát triển đa dạng trong những năm qua giữa các đối tác y tế hai bên cũng đã và đang có sự đóng góp thiết thực, hỗ trợ hiệu quả cho công cuộc phòng chống dịch bệnh tại Việt Nam.

Các chuyên gia, bác sĩ Việt Nam cũng như các bác sĩ, chuyên gia y tế người Pháp và người Việt đang công tác tại Pháp, các bệnh viện và cở sở y tế, cơ sở nghiên cứu y học, dược phẩm hai nước đã nhanh chóng vào cuộc để trao đổi kinh nghiệm chuyên môn về phòng và chữa trị cho người bệnh, cung cấp cho nhau các thiết bị y tế chuyên ngành, xây dựng các chiến lược, chính sách y tế liên quan.

Việt Nam tiếp nhận 672.000 liều vaccine Astra Zeneca phòng Covid-19 do Chính phủ Pháp tài trợ thông qua Cơ chế COVAX, ngày 14/9. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Thời gian qua, thông qua cơ chế COVAX, Pháp đã viện trợ kịp thời một số lượng đáng kể vaccine cho Việt Nam. Đại sứ hãy chia sẻ về nỗ lực ngoại giao vaccine của Đại sứ quán?

Ngay từ khi đại dịch bùng phát, trước yêu cầu của công tác phòng chống dịch Covid-19 trong nước, Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp luôn xác định ngoại giao vaccine là trọng tâm hàng đầu trong công tác.

Trên tinh thần đó, Đại sứ quán đã triển khai quyết liệt việc huy động các nguồn lực sở tại và kết nối hợp tác, hỗ trợ về mọi mặt, vaccine, thuốc điều trị, trang thiết bị y tế. Phối hợp với các cơ quan chức năng Pháp, các hội đoàn hợp tác y tế sở tại, Đại sứ quán đã tổ chức và phối hợp chuyển về Việt Nam nhiều chuyến vaccine, máy thở, dụng cụ y tế chuyên dụng.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn còn là một thách thức lớn, ngoại giao vaccine được Đại sứ quán tiếp cận theo hướng toàn diện, từ thúc đẩy, tìm kiếm khả năng hợp tác nghiên cứu, sản xuất, chuyển giao công nghệ vaccine, thuốc chống chữa bệnh, đến trao đổi kinh nghiệm tham mưu xây dựng chính sách, chiến lược, kinh nghiệm phòng chống dịch bệnh, tăng cường hợp tác đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ y tế chuyên môn hai bên.

Hiện nay, Đại sứ quán đang tích cực thúc đẩy kết nối với các tập đoàn y, dược Pháp và châu Âu, đồng thời động viên sự hưởng ứng, đóng góp của các hội đoàn người Việt và người Pháp ở sở tại tiếp tục đồng hành với quê hương thực hiện thành công mục tiêu kép, phòng chống dịch Covid-19 hiệu quả và thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội.

Trong bối cảnh thế giới đang hướng đến sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, hợp tác Việt Nam-Pháp thời gian tới sẽ chú trọng đến những lĩnh vực nào?

Đứng trước những thách thức mới đặt ra, Việt Nam và Pháp đều xác định cần tìm tòi những hướng đi hợp tác mới nhằm đáp ứng yêu cầu của hai nước hiện nay.

Do đó, bên cạnh các trụ cột hợp tác đã được xác định trong Đối tác chiến lược, hai nước đặt trọng tâm vào hợp tác y tế và thương mại, đầu tư để vừa có điều kiện phòng chống dịch hiệu quả, vừa đảm bảo phục hồi kinh tế tốt sau đại dịch, đồng thời tạo chiều sâu và sự kết nối chặt chẽ trước những chuyển biến hiện nay của kinh tế toàn cầu.

Về y tế, các vấn đề vaccine, thuốc chữa bệnh, trang thiết bị, vật tư phòng chống Covid-19 và hợp tác phòng chống dịch sẽ được Lãnh đạo hai nước trao đổi kỹ trong chuyến thăm lần này.

Thủ tướng Chính phủ cũng sẽ có nhiều buổi gặp gỡ, trao đổi với các chuyên gia, bác sĩ, các viện nghiên cứu, các tập đoàn dược phẩm ở sở tại để định hướng hợp tác.

Mối quan hệ hợp tác hai bên cũng không giới hạn ở khuôn khổ song phương, mà còn mở rộng ra các cơ chế đa phương, trong các tổ chức chuyên môn của Liên hợp quốc, các mối hợp tác EU-ASEAN, Pháp-ASEAN.

Về kinh tế, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ có trao đổi sâu với Lãnh đạo cấp cao Pháp về việc tăng cường các cơ chế hợp tác, các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ và cơ quan chức năng hai nước, đồng thời có các cuộc gặp gỡ với nhiều tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp hàng đầu của Pháp để thúc đẩy hợp tác đầu tư, thương mại.

Các lĩnh vực phù hợp với thế mạnh của Pháp và đáp ứng yêu cầu phát triển của Việt Nam sẽ được tập trung ưu tiên thúc đẩy như: Công nghệ cao, kinh tế số và chuyển đổi số, y tế và dược phẩm, hàng không dân dụng, năng lượng tái tạo, xây dựng hạ tầng, giao thông công cộng, sân bay, cảng biển, nông nghiệp chất lượng cao và chế biến lương thực thực phẩm, môi trường và phát triển bền vững...

Các cơ quan và doanh nghiệp hai nước cũng sẽ tập trung nâng cao hiệu quả triển khai Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) để tranh thủ các cơ hội từ Hiệp định này.

Đại diện Hội người Việt Nam tại Pháp trao tiền ủng hộ Quỹ vaccine phòng, chống Covid 19 vào tháng 6. (Nguồn: ĐSQ VN tại Pháp)

Với khoảng 300 nghìn người thuộc nhiều thế hệ đang sinh sống, học tập và làm việc tại nhiều vùng miền khác nhau trên toàn nước Pháp, cộng đồng người Việt ở sở tại đã góp phần trở thành cầu nối hữu nghị giữa hai nước ra sao, thưa Đại sứ?

Cộng đồng người Việt Nam tại Pháp là môt cộng đồng lâu đời, có truyền thống với phong trào Việt kiều yêu nước do chính Bác Hồ gây dựng nên.

Từ khi hình thành đến nay, cộng đồng người Việt Nam ở Pháp là một thành tố không thể tách rời trong quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước. Bà con luôn hướng về quê hương bằng những hoạt động thiết thực, đồng thời đóng góp tích cực cho việc vun đắp quan hệ gần gũi giữa nhân dân Việt Nam và nhân dân Pháp, cho sự kết nối và phát triển hợp tác đa dạng, đa tầng nấc giữa hai quốc gia.

Bà con và các hội đoàn tại đây đã xây dựng được các mối quan hệ gắn kết chặt chẽ với các hội đoàn người Pháp để duy trì và phát triển các phong trào đoàn kết và hữu nghị với Việt Nam.

Thông qua nhiều hoạt động chung tay hỗ trợ sự phát triển kinh tế-xã hội của nhiều vùng miền ở quê nhà, cộng đồng người Việt Nam tại Pháp đã trở thành nhân tố kết nối cho các mối quan hệ đang ngày càng mở rộng giữa các địa phương hai nước, đồng thời cũng là nhân tố thúc đẩy và làm sâu sắc các mối hợp tác bộ, ngành, cơ quan hai bên.

Cộng đồng người Việt Nam với thế mạnh về tri thức, có nhiều chuyên gia giỏi trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực then chốt, đảm nhận các vị trí, trọng trách khác nhau tại Pháp, đang là cầu nối hiệu quả cho việc kết nối hợp tác giữa các đối tác hai bên trong lĩnh vực kinh tế, đào tạo, nghiên cứu, đồng thời bằng kinh nghiệm, tri thức của mình trực tiếp tham gia các dự án hợp tác hai nước.

Thực tế, trong nỗ lực hỗ trợ công tác phòng chống dịch bệnh và xây dựng các chương trình phát triển của đất nước thời gian vừa qua, đã có sự đóng góp rất hiệu quả của bà con.

Xin cảm ơn Đại sứ!