Tản văn: Thương màu hoa cải

Ảnh minh họa ITN

Đó cũng có thể là mùa hoa của tình yêu, mùa của thương nhớ khi cái lạnh mùa Đông sắp hết và những tia nắng Xuân về - hoa cải!

Những ngày mùa Đông, các lớp mây như thấp dần xuống, thơ thẩn buông mình khắp triền sông. Những ngọn gió đi hoang nay trở về, đang cố thả nốt hàng triệu sợi rét bằng từng đợt gió mùa Đông Bắc. Không gian vương màu tro lạnh ảm đạm đã dần không còn, vạn vật bắt đầu xôn xao trong gió chiều, những lớp vỏ tách mầm, nhưng chiếc lá e ấp.

Không kiêu sa, đài các như hoa mai; không thướt tha, yểu điệu buông từng dải sắc vàng như hoa muồng hoàng yến nhưng chỉ đợi những tia nắng Xuân bắt đầu chiếu xuống, trải vàng lên mặt đất, bước chân đến những triền đê ta như lạc vào vương quốc của hoa cải với màu vàng nắng rực rỡ. Từng vạt hoa vàng dập dờn lượn sóng theo làn gió, đẹp đến nao lòng.

Những vườn hoa cải ven sông như giăng mắc tương tư cả miền thương nhớ. Trong hun hút, mê mải gió, ngắm những thảm hoa vàng nắng tít tắp mắt nhìn, có chút bâng khuâng nuối tiếc ngay cả khi chưa tạm biệt để về phố thị phồn hoa.

Bạn đã từng một lần dừng chân giữa vườn hoa cải? Bạn đã từng một lần hỏi tại sao những vườn hoa cải tháng Giêng, gắn với những miền quê bình dị lại mang vẻ đẹp lộng lẫy đến thế? Bạn đã từng một lần ngỡ ngàng trước sắc vàng của hoa quyện trong màu nắng ấm áp mê hoặc?

Phải chăng những thanh âm đất trời ấy gợi bao kí ức hoang hoải hoài nhớ tìm về. Phải chăng, những mải miết mênh mông hoa cải trong gió bấc, bạt ngàn hoa cải trong lất phất mưa phùn, chuếnh choáng hoa cải trong sắc nắng trưa mỏng mảnh, rung rinh hoa cải trong sương chiều bảng lảng... đã làm tâm hồn mỗi chúng ta đẹp đẽ, thánh thiện hơn trong khoảnh khắc giao mùa khi Đông chạm khẽ vào Xuân?

Tháng Chạp! Trước hiên nhà, những bông hoa hé nụ trong cái rét ngọt của sương sớm sau những ngày được chăm chút, tưới tắm. Những vạt nắng non mang một chút hơi ấm xua đi cái lạnh se sắt. Làn mưa bụi giăng như tơ thấm dần vào lớp bùn non bao quanh bờ ruộng làm cho những mầm cải khẽ lách mình lên khỏi mặt đất. Rồi cây cải cứ vươn ngọn, cao dần và ra hoa. Hoa cải từng chùm vàng tươi, cánh hoa nhỏ xinh, mỏng mảnh đính trên những cọng xanh nõn. Trong bóng chiều mờ xám, sắc hoa càng thêm tươi tắn. Hoa cải vàng khiến đồng quê trở nên đầm ấm hơn, no đủ hơn.

Không chỉ có sắc vàng rực rỡ, sắc trắng tinh khôi, hoa cải còn có mùi hương thật đặc biệt. Hương hoa hăng hăng, nồng nồng quyện mùi bùn ngai ngái tỏa ra làm ấm cả khoảng không rét buốt, cho cảm giác ấm áp gọi những cánh chim chiền chiện chao mình.

Ảnh minh họa: ITN.

Tôi sinh ra và lớn lên bên dòng sông La, nơi có những vùng đất bãi bồi pha cát với những lớp đất nâu mềm mịn. Sau khi thu hoạch xong những vụ khoai, vụ ngô, người làng tôi bắt đầu gieo hạt cải, có thể là của vụ trước để lại. Đợi nó nhú mầm, lớn lên thành cây con sẽ tỉa ra, trồng thành luống.

Trải qua quá trình cặm cụi vun xới, bón phân, gánh nước, những luống cải ngồng cao ngang người. Đó là những cây cải xanh, lá non đã được hái bớt, ăn dần trong những lần trước. Cải ngồng, số thì để già cho ra hoa, lấy hạt làm giống cho vụ sau, số thì cắt ngọn để ăn. Ngồng cải cắt về được tước vỏ, bẻ khúc ngắn, xào mỡ. Đĩa cải ngồng xào bốc khói, thơm ngọt. Những cọng cải mập tròn như đầu đũa, điểm loáng thoáng những cánh hoa vàng, ăn vừa giòn vừa ngọt. Bữa cơm thật ấm cúng, ngon lành với món rau giản dị, dân dã ấy.

Tôi xa quê, lập nghiệp nơi phố thị nhưng vẫn thích những lần trở về đứng trên con đò ngang sang bãi bồi bên kia sông, ôm theo một bó hoa cải vàng tươi, từng chùm hoa cánh nhỏ xíu mỏng trong đính trên những cọng xanh nõn mềm mại. Một vẻ đẹp thanh nhã của hoa cải mà không dễ gì ai được ngắm. Loài hoa mộc mạc chân quê thường chỉ ở ruộng vườn, thôn quê bình yên, một màu hoa cứ rực lên kiêu hãnh với màu vàng sáng ấm áp như tỏa nắng, làm tan loãng cả màn sương xám ẩm mờ mịt, làm cho ngọn gió bấc cũng như ngập ngừng rẽ ngang khi chạm vào những vạt hoa cải ngút ngát tầm mắt.

Dòng sông phơi mình lấp lánh. Vạt cải vàng hoa như tươi thắm hơn. Ngắm những vồng hoa cải, lòng bỗng nhiên nhẹ nhõm, tôi quên hết những vất vả, cực nhọc. Chỉ còn lại nỗi xốn xang, thấy đồng quê sao mà thân thương quá!

Trời đã dần nắng ấm. Phía xa xa vẫn là bãi bồi ven sông. Theo năm tháng, giữa bộn bề nỗi niềm, mùa hoa cải đôi khi chỉ còn trong ký ức. Nhưng vạt bãi bồi ven sông vẫn còn đó, con sông La vẫn dịu dàng trôi.

Tôi vẫn nao lòng nhớ về bến sông quê với màu hoa cải bình dị ấy - bởi tôi đã lớn lên cùng những mùa hoa cải, những kỷ niêm thân thương, những yêu thương chẳng bao giờ phai nhòa: “Vẫn nguyên một triền sông/ Vàng tươi màu hoa cải/ Ôi! Loài hoa đồng nội/ Ru ta thời ấu thơ.// Hoang hoải khắp bến bờ/ Một màu vàng tha thiết/ Nhớ lời người từ biệt/ Năm ấy mùa Xuân sang.// Trong nắng mới hanh vàng/ Chút dịu dàng hoa cỏ/ Như lời người muốn ngỏ/ Như âm thầm chờ mong.// Chuyến đò lại qua sông/ Chở muôn vàn thương nhớ/ Hoa cải vàng vẫn nở/ Hương Xuân còn mênh mang”.

Dương Thị Huyên (Giáo viên Trường THCS Lê Văn Thiêm, TP Hà Tĩnh)