Tái định cư Thủy điện Sơn La: Cốt yếu là sinh kế, không để dân tái nghèo

Dân có đời sống dần ổn định…

Dự án di dân TĐC Thủy điện Sơn La là một trong những dự án thành phần của công trình Thủy điện Sơn La. Theo báo cáo của Bộ NNPTNT, đã có hơn 20.340 hộ và 93.201 đồng bào thuộc 248 bản, 31 xã trên địa bàn ba tỉnh Điện Biên, Lai Châu và Sơn La phải di dời đến nơi ở mới, để nhường đất cho dự án này.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm hỏi, trò chuyện với người dân tái định cư phường Noong Bua (thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên). Ảnh: VGP

Cho đến nay, người dân ở các khu TĐC đã có đời sống tương đối ổn định. Thu nhập bình quân đầu người năm 2015 đạt 1,208 triệu đồng/tháng, gấp 3,92 lần so với năm 2005 là 311.000 đồng/người tháng. Tỷ lệ hộ nghèo vùng ngập lòng hồ và mặt bằng công trường nơi đi thời điểm trước di chuyển dân là 43,73%; nhưng tỷ lệ này đã giảm xuống còn 17,11%, giảm 2,56 lần so với trước di chuyển.

Các tỉnh đã hoàn thành công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết 78 khu, 285 điểm TĐC tập trung và bố trí xen ghép tại 17 bản, 38 xã, đảm bảo tiếp nhận hết 100% số dân phải di chuyển, đáp ứng được tiến độ di chuyển dân để xây dựng nhà máy, tích nước hồ chứa Thủy điện Sơn La. Tháng 4.2010 các tỉnh đã tổ chức di chuyển 100% số dân phải di chuyển đến nơi ở mới, đảm bảo an toàn tuyệt đối, vượt tiến độ 2 năm so với nghị quyết của Quốc hội.

Nhà ở của người dân xây dựng phù hợp với quy hoạch và phong tục tập quán của từng dân tộc, chất lượng xây dựng đảm bảo, khang trang hơn nơi ở cũ. Đến hết năm 2015, tỷ lệ nhà ở kiên cố của các hộ dân TĐC đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng là 87,6%, tỷ lệ nhà ở bán kiên cố là 12,4%.

Tỷ lệ người dân TĐC được sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế và nước hợp vệ sinh đạt 93,4%; tỷ lệ người dân TĐC được sử dụng điện lưới quốc gia đạt 99,7%.

Số hộ dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn với đất là 18.812/19.536 tổng số hộ được giao đất ở, đạt 96,3%; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sản xuất nông nghiệp cho 13.285/13.353 tổng hộ được giao đất sản xuất nông nghiệp, đạt 99,5%...

Cốt yếu là lo sinh kế, không để dân tái nghèo

Tại hội nghị tổng kết dự án di dân, TĐCThủy điện Sơn La mới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã bày tỏ tri ân về sự đóng góp quý báu cho dự án công trình Thủy điện Sơn La của các thế hệ cán bộ, lãnh đạo Trung ương, địa phương và nhân dân 3 tỉnh đã nhường đất cho dự án.

Thủ tướng đã biểu dương, đánh giá cao những kết quả đạt được của dự án di dân, TĐC, nổi bật là đời sống người dân tốt hơn. Nhiều mô hình sản xuất mới được xây dựng. Kết cấu hạ tầng được đầu tư đồng bộ. Kết quả đó là nhờ sự nỗ lực của các địa phương, sự phối hợp của các bộ, ban, ngành, sự ủng hộ của người dân. Lãnh đạo 3 tỉnh nhiệt tình, trách nhiệm, lăn lộn ngày đêm với công tác di dân, TĐC, vận động nhân dân.

Thủ tướng chia sẻ và cho rằng điều quan trọng trước mắt phải là lo sinh kế cho người dân; không để người dân tái nghèo; lo giáo dục, đào tạo cho lớp trẻ có kiến thức để phát triển, hội nhập và làm giàu cho quê hương đất nước.

Thủ tướng đã yêu cầu các cấp ngành ở địa phương cần nhìn thẳng vào mặt tồn tại, bất cập để tập trung khắc phục, để hơn 93.000 người dân TĐC có cuộc sống ổn định lâu bền trong thời gian tới. Từ nguyên nhân là thiếu đất, thiếu nước phục vụ sản xuất, đặc biệt là đất trồng lúa nước mà đời sống người dân TĐC tại một số điểm chưa ổn định. Một số huyện, xã chậm cấp sổ đỏ cho người dân TĐC, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các địa phương cần khắc phục những tồn tại này.

Thủ tướng đã giao Bộ NNPTNT chủ trì phối hợp các bộ, ngành liên quan tổ chức kiểm tra đôn đốc các tỉnh đẩy nhanh tiến độ thực hiện các hạng mục, dự án còn lại và các dự án được Thủ tướng Chính phủ cho phép bổ sung, đảm bảo hoàn thành theo tiến độ được giao. Có báo cáo Thủ tướng việc xử lý những tồn tại trong công tác di dân TĐC của dự án.

Đối với Bộ Tài chính, chủ trì phối hợp các bộ ngành liên quan chỉ đạo và tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong thực hiện công tác thanh quyết toán dự án.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chủ trì phối hợp các bộ ngành liên quan cân đối bố trí số vốn còn lại; đồng thời, hoàn thành thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án “Ổn định dân cư, phát triển kinh tế - xã hội vùng TĐC dự án Thủy điện Sơn La” để các tỉnh có cơ sở tổ chức triển khai thực hiện.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện chuyển đủ và kịp thời phần vốn của Tập đoàn được phân bổ theo Quyết định số 2009/QĐ-TTg cho các tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu.