Sức sống của ngôi nhà gỗ trăm tuổi sau thảm họa cháy rừng Hawaii

"Ngôi nhà thần kỳ" sống sót giữa cảnh hủy diệt bởi cháy rừng Hawaii. Ảnh: Getty Images

Khi bão lửa "địa ngục" quét qua thị trấn du lịch Lahaina trên đảo Maui, Hawaii, nó đã biến thị trấn lịch sử và quyến rũ này thành tro bụi và đống đổ nát. Nhưng ngọn lửa dường như đã dừng lại trước ngôi nhà mái đỏ ở địa chỉ 271 phố Front.

Các chuyên gia ước tính 80% nhà cửa ở thị trấn Lahaina, nơi sinh sống của khoảng 12.000 người, đã bị phá hủy. Hình ảnh "ngôi nhà thần kỳ" xuất hiện trên Internet đang khiến mọi người suy đoán về điều gì đã có thể cứu được ngôi nhà. Thực tế thì có lẽ là do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm cả ý thức chủ quan của chủ nhân ngôi nhà cùng với sự may mắn.

Trip Millikin, chủ nhân ngôi nhà này chia sẻ: "Mọi người gọi nó là ngôi nhà thần kỳ". Nhưng điều đó không khiến Millikin thấy thoải mái, anh vẫn vô cùng đau xót khi ngôi nhà của mình sống sót, trong khi cộng đồng xung quanh đã bị xóa sổ.

"Trái tim của chúng tôi tan vỡ vì những gì đã xảy ra. Chúng tôi yêu khu phố của mình và quý mến bạn bè, nhưng không thể tin rằng thế giới mà chúng tôi hiểu và gắn bó, nó đã biến mất vĩnh viễn", Trip Millikin nói thêm.

Sau thảm họa cháy rừng, những bức ảnh về ngôi nhà gỗ vẫn còn nguyên vẹn giữa khung cảnh hủy diệt xung quanh đã nhanh chóng trở thành tâm điểm chú ý. Bạn bè của Millikin gọi đó là ngọn hải đăng của hy vọng. Còn đối với ông, sự tồn tại của ngôi nhà lịch sử có nghĩa là nó có một vai trò mới.

Ông Millikin nói: "Ngay khi có thể, chúng tôi muốn mở cửa nó cho các vùng lân cận và mở cửa cho tất cả mọi người, như một mô hình tham khảo để giúp xây dựng lại một phần Lahaina của chúng tôi".

Thị trấn Lahaina vài ngày sau khi trận cháy rừng thảm khốc ở Hawaii xảy ra. Ảnh: Popular Mechanics

Bài học từ "ngôi nhà thần kỳ" trụ vững sau trận hỏa hoạn lịch sử ở Hawaii

Thật không dễ để giải thích chính xác làm thế nào ngôi nhà vẫn sống sót sau trận hỏa hoạn thiêu rụi hàng trăm công trình xung quanh nó. Ông Millikin chỉ ra hai yếu tố lớn đó là: may mắn và mái nhà kim loại mà ông và vợ, Dora Atwater Millikin, đã lắp đặt trong quá trình cải tạo gần đây. Bên cạnh đó còn là dải đá mà ông rải bao quanh nhà.

Millikin nói: "Tôi nghĩ đó là sự kết hợp giữa mái tôn, một dải đá bao quanh nhà, những loài cây xung quanh nhà hấp thụ nhiệt và rất nhiều sự can thiệp của yếu tố may mắn".

"Ngôi nhà thần kỳ" đến nay đã gần tròn 100 năm tuổi. Nó được xây dựng từ năm 1925, và người ta tin rằng nó đã được chuyển tới từ một địa điểm khác trên đảo Maui. Sau khi ông Millikin và vợ mua căn nhà vào năm 2021, họ đã hoàn thành dự án trùng tu vào năm 2022.

Millikin cho biết: "Chúng tôi đã loại bỏ 5 lớp nhựa đường trên mái nhà. Khi mái kim loại mới được lắp đặt, nó còn có một lớp túi khí để tản nhiệt. Trên mặt đất, chúng tôi loại bỏ tất cả thảm thực vật dọc theo đường ống của ngôi nhà và thêm một lớp đệm ngăn cách bằng đá - đây là giải pháp tôi thực hiện với mục đích ban đầu là ngăn mối mọt chứ không nhằm ngăn chặn hỏa hoạn".

Dù cố ý hay không, những thay đổi đó đều tuân theo hướng dẫn về phòng chống cháy rừng từ Sở Lâm nghiệp bang Colorado, Mỹ. Trong đó hướng dẫn đã nhấn mạnh tầm quan trọng của các bước như giảm khả năng bắt lửa của ngôi nhà. Ưu tiên đầu được đề cập trong danh sách kiểm tra của sở này là đảm bảo vật liệu lợp có xếp hạng chống cháy loại A - bao gồm mái kim loại.

Ông Daniel Beveridge tại Sở Lâm nghiệp Colorado chia sẻ với giới truyền thông Mỹ rằng, than hồng bay trong không khí là nguồn lây lan cháy rừng phổ biến nhất.

Theo ông Beveridge, không có cách nào để biết chính xác điều gì đã bảo tồn ngôi nhà ở phố Front của ông Trip Millikin, nhưng mái kim loại và việc giảm thiểu vật liệu dễ cháy xung quanh chắc chắn đã hạn chế khả năng khiến cấu trúc có thể bị đốt cháy.

Ngôi nhà của gia đình Trip Millikin bình an trước cơn bão lửa Hawaii nhờ sự kết hợp của một loạt yếu tố. Ảnh: NPR

Khi gió lớn từ cơn bão Dora thổi ngọn lửa đi qua Lahaina, những cục than hồng lớn bay lên trong không khí - nhưng chúng không gây ra thảm họa tại nhà của Millikin.

Chỉ có một thiệt hại duy nhất tại đây là ống nhựa PVC bị cong vênh trên tường. Ngoài ra có một số phần sơn tường ở bếp bị phồng rộp do nhiệt độ cao của môi trường. "Đằng sau nó là những tấm ván nguyên bản. Tôi nghĩ chúng là gỗ đỏ từ khoảng năm 1920. Nhưng chúng không cháy", ông Millikin chia sẻ.

Điều may mắn nữa là bình khí propan ở gần đó cũng còn nguyên vẹn. "Bạn có thể tưởng tượng nếu bình khí propan đó bắt lửa không? Toàn bộ nơi này sẽ biến mất", ông Millikin cho hay.

Gia đình Millikin không ở Lahaina khi hỏa hoạn xảy ra. Lúc đó, họ đang đi thăm bạn bè và gia đình ở bang Massachusetts. Millikin cho biết lần đầu tiên ông biết về vụ cháy rừng là từ một người bạn đang chạy khỏi thảm họa.

Xây dựng hành lang an toàn và trồng các loại cỏ có khả năng chịu hạn

Trên thực tế, sự tồn tại của "ngôi nhà kỳ diệu" ở Lahaina đã nhấn mạnh vai trò của những hành lang an toàn, có thể giúp cho ngôi nhà bình yên trước hỏa hoạn và các vấn đề khác.

Thật dễ dàng nhận thấy lớp đá rải bao quanh ngôi nhà đã giúp ngăn lửa như thế nào, vì đá chắc chắn sẽ không bao giờ bắt lửa. Tuy nhiên, nhiều chủ nhà có thể không biết rằng, việc lựa chọn một số loại cây và lớp phủ mặt đất cũng giúp giảm nguy cơ hỏa hoạn. Các lính cứu hỏa thì thường đào mương, hoặc trải lớp phủ trung tính để ngăn lửa lan rộng.

Vào năm 2023, chủ nhà ở các bang đặc biệt khó khăn về khí hậu khắc nghiệt, như California và Arizona, đã được khuyến khích tạo lập các hành lang an toàn thay thế cho bãi cỏ. Các bang này phụ thuộc vào nguồn nước thường được dẫn vào từ nơi khác, khiến nước trở thành nguồn tài nguyên quý giá và tốn kém không nên dành để chăm sóc các loài thực vật không phải bản địa như nhiều loại cỏ thông thường.

Ngay cả trong một thế giới hoàn hảo với nguồn nước dồi dào, bản tính của con người là dễ quên hoặc trì hoãn làm một công việc vặt như tưới cỏ. Vòi phun nước có bộ hẹn giờ thì tốn tiền. Nhiều người sống trong những ngôi nhà mà họ không chăm sóc bãi cỏ vì họ là người đi thuê. Tất cả điều đó có nghĩa là những bãi cỏ quanh nhà có thể bị khô, và đó là nơi đám cháy dễ lan rộng

Mặc khác, việc chọn một bãi rêu, các loại cây chịu hạn hoặc rải đá hay kết hợp những thứ này sẽ loại bỏ tình trạng khô hạn. Đá hoặc sỏi cho phép lượng mưa chảy qua đất và vì nó bao phủ bề mặt đất nên hơi ẩm không dễ bay hơi. Rêu có thể bám trên mặt nước, giống như những cây xương rồng mềm nhỏ, và chúng giúp giữ độ ẩm cho đất xung quanh.

Và những cây chịu hạn, có thể bao gồm nhiều cây địa phương hơn, cũng như những cây nhập khẩu có khả năng chịu hạn cực cao, đã quen với điều kiện ít khan hiếm nước mà không bị khô và dễ cháy. Việc chọn một loại cỏ phi truyền thống cũng làm giảm việc cắt tỉa cỏ, thường bỏ lại xác cỏ khô và vô tình khiến chúng trở thành mồi lửa.

Giải pháp tạm thời cho người dân ở những khu vực thường xảy cháy rừng trầm trọng do biến đổi khí hậu là có thể sử dụng hỗn hợp các loại cây phi truyền thống khác nhau để các bãi có phát triển tốt mà không cần nhiều nước, và không cần bảo trì đặc biệt để tránh bị khô.

Ngày 8/8, trận hỏa hoạn lớn ập xuống hòn đảo xinh đẹp Maui, Hawaii, đã khiến ít nhất 115 người được xác nhận thiệt mạng và có thể còn hơn 1.000 người mất tích. Sau thảm họa, nhiều ngôi nhà bị nhấn chìm trong biển lửa và trở thành đống tro tàn.

Nguồn: NPR, Popular Mechanics

Lam Linh