Số phận hẩm hiu của dàn tiêm kích gốc Nga trong Không quân Malaysia

Năm 2003, Malaysia kí hợp đồng mua 18 chiếc tiêm kích Su-30MKM. Trong một phần của hợp đồng, Nga đã gửi phi hành gia Malaysia đầu tiên lên Trạm Vũ trụ Quốc tế.

Đây là một dự án theo thỏa thuận bù trừ giữa chính phủ Nga với chính phủ Malaysia thông qua việc mua máy bay chiến đấu Su-30MKM cho không quân quốc gia Đông Nam Á này.

Theo thỏa thuận này, Liên bang Nga sẽ chịu chi phí đào tạo hai người Malaysia du hành vũ trụ và đưa một người lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) vào tháng 10/2007 theo chương trình Angkasawan.

Vào tháng 8/2003, Malaysia đã ký hợp đồng trị giá 900 triệu USD với tập đoàn Irkut cho 18 chiếc máy bay chiến đấu Sukhoi Su-30MKM. Trước đó, Malaysia vận hành F/A-18D Hornet và đã được cung cấp F/A-18E/F Super Hornet của Boeing.

Nhưng Malaysia đã chọn Su-30MKM vì Mỹ không chịu cung cấp cho nước này tên lửa không đối không tầm xa AIM-120. Người Nga sẵn sàng cung cấp cho Malaysia các loại tên lửa không đối không tầm xa như R-27, Kh-29, Kh-59, Kh-31 và các loại bom dẫn đường lazer ...

Su-30MKM là một biến thể tiên tiến, có hiệu suất liên quan đến những cải tiến đáng kể so với máy bay chiến đấu Su-30MK/MKK. Chiếc máy bay đầu tiên được Irkut chuyển giao vào năm 2002 và hiện đang được sản xuất theo giấy phép của Công ty hàng không Hindustan của Ấn Độ.

Việc vận hành thành công Su-30MKI ở Ấn Độ ảnh hưởng lớn đến quyết định của các quan chức Malaysia trong quá trình lựa chọn loại máy bay đa năng.

Su-30MKM được phát triển bởi Phòng thiết kế Sukhoi và dựa trên Su-30MKI . Máy bay có cùng khung máy bay, động cơ với bộ điều khiển véc tơ lực đẩy (TVC) và hệ thống bay kỹ thuật số tiên tiến.

Phiên bản MKM khác với MKI bởi thành phần của hệ thống điện tử hàng không. Thales cung cấp màn hình hiển thị Head-up (HUD), hệ thống hồng ngoại điều hướng tương lai NAVFLIR và pod chỉ định laser (LDP Damocles). Máy bay mang theo cảm biến cảnh báo tiếp cận tên lửa (MAWS) và cảm biến cảnh báo laser (LWS) do công ty AVITRONICS (Nam Phi) sản xuất.

Hệ thống tác chiến điện tử (EW), radar mảng pha, hệ thống định vị quang học với máy đo xa laser đều do các nhà sản xuất hàng đầu của Nga sản xuất.

Vào thời điểm đó, các sĩ quan từ RMAF đã thành lập Nhóm Dự án Su-30MKM có trụ sở tại Moscow. Đây nhóm tích cực tham gia vào công việc hợp tác với tất cả các hệ thống điện tử không hoạt động theo như yêu cầu.

Su-30MKM siêu cơ động thông qua kỹ thuật số bay bằng dây, cánh mũi và hai vector đẩy cơ Lyulka AL-31FP sản xuất 27.500 lb lực đẩy mỗi buồng bay hai lần.

Điều này mang lại lợi ích cho họ trong các cuộc chiến tầm gần cho phép phi công nhanh chóng bay vào các hướng dẫn mục tiêu để thu hút họ trong hình ảnh tìm kiếm màu hồng ngoại cỡ AA-11/R-73 Archer, sau đó phóng to và nhanh chóng thay đổi trạng thái và hướng năng lượng.

Để không chiến tầm xa hơn, Su-30MKM cũng mang hệ thống radar mảng pha NIIP N011M có thể theo dõi tới 15 mục tiêu và tấn công đồng thời 4. Vũ khí tiêu chuẩn cho các cuộc giao tranh ngoài tầm nhìn là AA-12/R-77 và nó cũng có thể được tích hợp tên lửa AA-10 được dẫn bắn bằng tia hồng ngoại.

Su-30 thực sự là máy bay đa năng, với công cụ tấn công mặt đất mạnh mẽ nếu được giao nhiệm vụ. Pod tác chiến điện tử của Su-30MKM bổ sung thêm chức năng không đối đất. Nó có thể mang tải trọng vũ khí lớn (lên đến 8.000 kg) và linh hoạt trong bán kính chiến đấu (1.300km).

Hiện nay, chỉ có 04 chiếc Su-30MKI còn hoạt động tốt trên tổng số 18 chiếc Su-30MKI do Nga cung cấp cùng với toàn bộ phi đội MiG 29 trước đó đã nằm đất do thiếu phụ tùng.

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự tranh cãi quyền lợi giữa Malaysia và hai hãng hàng không quân sự lớn này cùng với ý đồ chính trị của Nga đối với Malaysia.

Bài học máy bay tiêm kích Malaysia mua từ Nga luôn rất đắt giá với mọi quốc gia. Khi chưa làm chủ được công nghệ và phụ thuộc vào nguồn cung, phải thật thận trọng trong vấn đề ngoại giao, vì rất có thể dàn vũ khí trị giá hàng tỷ USD sẽ bị xếp xó vì những lý do cực kỳ đơn giản.

Lê Quang