Singapore và Malaysia cùng lập đặc khu kinh tế biên giới

Thủ tướng Anwar Ibrahim (trái) và Thủ tướng Lý Hiển Long bắt tay trước buổi họp báo chung hôm 30-10. Malaysia và Singapore sẽ ký bản ghi nhớ thành lập đặc khu kinh tế Johor – Singapore vào đầu tháng 1-2024. Ảnh: Reuters

Đặc khu này là đề tài thảo luận trọng tâm giữa Thủ tướng Lý Hiển Long và Thủ tướng Anwar Ibrahim trong cuộc gặp cấp cao diễn ra trong hai ngày 30 và 31-10 tại Singapore. Cuộc họp được cả hai nhà lãnh đạo mô tả là “phác thảo bức tranh hợp tác kinh tế giữa hai nước trong tương lai”.

Đặc khu Johor – Singapore “sẽ khai thác các thế mạnh bổ sung của cả hai nước để thúc đẩy kết nối kinh tế bằng cách cải thiện dòng hàng hóa, đầu tư và nhân lực xuyên biên giới”, tuyên bố chung của hai nước nói.

Phát biểu tại cuộc họp báo chung hôm 30-10, Thủ tướng Anwar nói tiểu bang Johor nổi lên như trọng tâm hợp tác song phương từ giữa năm nay. Cả hai bên chỉ mất thời gian ngắn để đạt được sự đồng thuận và dự kiến sẽ ký kết văn bản hợp tác vào đầu tháng 1-2024. Trong khi đó, Thủ tướng Lý Hiển Long nhấn mạnh rằng trong thế giới hậu đại dịch, cần phải tăng cường hợp tác, “đặc biệt là các liên kết kinh tế, hàng hóa và con người để củng cố hệ sinh thái kinh doanh của hai bên”.

Singapore và Malaysia là đối tác thương mại lớn thứ hai của nhau vào năm 2022, với kim ngạch song phương đạt 83,53 tỉ đô la Mỹ trong năm ngoái. Singapore cũng là một trong những nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài hàng đầu của Malaysia trong năm 2022, với 2,37 tỉ đô la Mỹ, chiếm 8,3% tổng vốn đầu tư.

Đặc khu kinh tế Johor – Singapore sẽ nằm ở vùng Iskandar (gồm ba thành phố Johor Bahru, Iskandar Puteri và Pasir Gudang thuộc tiểu bang Johor). Đây là khu vực mà Malaysia đang muốn quảng bá và thu hút đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực như trung tâm dữ liệu, điện tử, chăm sóc sức khỏe, và dịch vụ tài chính và kinh doanh.

Cùng với thỏa thuận đã ký với đặc khu Hồng Kông tháng 7 vừa rồi, Malaysia có tham vọng biến tiểu bang Johor thành một trung tâm kinh tế và tài chính quy mô khu vực, sát cạnh đảo quốc sư tử.

Cụ thể, nhân chuyến thăm của đặc khu trưởng Hồng Kông Lý Gia Siêu đến Malaysia cuối tháng 7-2023, Malaysia và Hồng Kông đã ký nhiều thỏa thuận hợp tác nhằm phát triển trung tâm kinh tế ở phía nam tiểu bang Johor. Cả hai bên nói sẽ khai thác nguồn quỹ đất còn dồi dào ở Johor phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh tế thương mại song phương.

Một trong những thỏa thuận là dự án phát triển tuyến đường sắt cao tốc Malaysia – Singapore trị giá 3 tỉ ringgit (878 triệu đô la Singapore), dự kiến hoàn tất năm 2026. Dự án gồm xây dựng ga cuối Bukit Chagar ở phía Johor, Malaysia chỉ cách biên giới Singapore chưa đầy một cây số, có thể phục vụ vận chuyển hàng hóa và đến 10.000 hành khách mỗi giờ. Dự án còn xây dựng 4km đường nối ga Bukit Chagar ở Johor và ga Woodlands ở Singapore.

Tuyến đường sắt cao tốc, đặc khu kinh tế Johor – Singapore và dự án phố tài chính Forest City được kỳ vọng sẽ biến thành phố Johor Bahru thành một “Thâm Quyến kiểu mới”.

Theo Straits Times, New Straits Times, Bloomberg

Ricky Hồ