Sáng kiến hay cảnh báo 'điểm mù' của xe tải lớn

Tác phẩm này đã đoạt giải ba Sáng kiến an toàn giao thông Việt Nam năm 2023 do Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) phối hợp với Báo điện tử Dân Trí và Công ty Toyota Việt Nam tổ chức.

“Đôi mắt không ngủ” giúp tài xế luôn thức

Từ lâu, mối nguy hiểm khi người đi xe 2 bánh lọt vào “điểm mù” của xe tải, xe đầu kéo là điều “nhức nhối” trong xã hội. Tin tức báo chí, mạng xã hội liên tục đưa các thông tin trên khiến ngay cả những học sinh bậc THPT cũng ý thức được sự nguy hiểm của những chiếc xe tải, xe đầu kéo kềnh càng di chuyển trên đường.

Vì vậy, ngay từ khi được các giáo viên trong trường giới thiệu về cuộc thi Sáng kiến an toàn giao thông Việt Nam năm 2023; nhóm 5 học sinh lớp 12A1, Trường THPT Ngô Quyền gồm: Nguyễn Thiện Nhân, Lê Thúy Hằng, Nguyễn Lê Đức Huy, Trần Thúy An và Võ Dương Lam Phương đã “không hẹn mà gặp” nghĩ ngay đến một thiết bị giúp cảnh báo “điểm mù” phù hợp cho các loại xe trên.

Phó giám đốc Sở GD-ĐT ĐỖ HUY KHÁNH nhận định, tác phẩm “Cảm biến phát hiện người trong vị trí những điểm mù của xe tải lớn - Non Blind” là một thành công ấn tượng với nhóm học sinh Trường THPT Ngô Quyền. Qua đó thể hiện sức sáng tạo, ý tưởng gắn liền với thực tế và khao khát của tuổi trẻ góp sức cho sự phát triển, an toàn của xã hội.

Em Nguyễn Thiện Nhân cho biết, nhóm của em đã tranh thủ thời gian kỳ nghỉ hè (trước khi bước vào năm học 2023-2024), để cùng tìm tòi và nhận thấy hiện nay, nhiều dòng xe hiện đại, xe công nghệ cao đã được trang bị hệ thống xóa “điểm mù” chủ động. Thế nhưng vẫn còn nhiều loại xe lớn, xe cũ vẫn chưa phổ biến hệ thống tương tự trong khi chính các xe lớn lại thường liên quan đến tai nạn giao thông khi những bên liên quan thiếu quan sát, không giữ khoảng cách an toàn.

Trên thực tế, thiết bị chuyên về cảnh báo “điểm mù” vốn đã được một số hãng xe cho ra mắt trên các dòng xe hiện đại. Tuy nhiên, giải pháp này còn rất nhiều hạn chế: không sử dụng được trên các dòng xe tải trọng lớn, có giá thành cao. Từ những nguyên do trên, ý tưởng về một sản phẩm có thể phát hiện người trong vị trí “điểm mù” của xe lớn được nhóm học sinh quyết tâm thực hiện.

Em Nguyễn Lê Đức Huy cho hay, thiết bị này trên lý thuyết sẽ hoạt động nhờ sử dụng sóng liên tục, phát hiện mục tiêu là con người trong không gian đã xác định, kết hợp với xử lý tín hiệu cùng thuật toán cảm ứng cơ thể người đang chuyển động hay đứng yên, có thể xác định khoảng cách đến mục tiêu.

Với ý tưởng ban đầu, 5 em dựa trên các kiến thức đã học cũng như được sự giúp đỡ của một số giáo viên, sinh viên (về mặt công nghệ) để xây dựng nên tác phẩm (trên lý thuyết) rồi tự thực hiện các clip, hình ảnh minh họa và bản thuyết trình gửi dự thi (chưa hình thành được sản phẩm thực tế).

Em Trần Thúy An cho hay, trong quá trình xây dựng và phát triển sáng kiến, các em cũng đã nhận thấy những ưu điểm và nhược điểm của sản phẩm. Về ưu điểm, sản phẩm có độ nhạy cao có thể phát hiện vật thể, kể cả khi vật không chuyển động thông qua phần mềm cảm biến. Khi phát hiện vật thể và phát ra tín hiệu liên tục, nó trở thành “đôi mắt luôn thức” giúp người lái xe xử lý kịp thời những mối nguy do khuất tầm nhìn.

Bản minh họa tác phẩm “Thiết bị cảm biến phát hiện người trong vị trí những điểm mù của xe tải lớn” đoạt giải ba cuộc thi Sáng kiến an toàn giao thông Việt Nam năm 2023 do Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) phối hợp với Báo điện tử Dân Trí và Công ty Toyota Việt Nam tổ chức

Bên cạnh đó, ngoài tính ứng dụng trong thực tiễn thì giá thành cũng là một vấn đề quan trọng được các bạn trẻ nghĩ đến. Sản phẩm có giá thành tương đối thấp khoảng 3 triệu đồng, phù hợp với việc trang bị ở các xe tải (hoặc nhiều dòng xe khác).

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm thì sáng kiến vẫn còn gặp một số vướng mắc, chưa được tối ưu hóa. Các em cũng đã xác định rõ và đang dần tìm cách khác phục như: sản phẩm không thể phát huy tối đa chức năng trong trường hợp thời tiết xấu; phạm vi nhận diện của cảm biến cũng có giới hạn nhưng phạm vi “điểm mù” lại khá lớn…

Khát vọng cống hiến

Sau khi vượt qua các vòng sơ khảo, nhóm học sinh Trường THPT Ngô Quyền đã xuất sắc bước vào vòng chung kết cuộc thi Sáng kiến an toàn giao thông Việt Nam năm 2023 được tổ chức tại TP.Hà Nội vào tháng 10-2023. Tại đây, các em đã trực tiếp trình bày trước Ban giám khảo về ý tưởng, cách thức hoạt động của tác phẩm “Cảm biến phát hiện người trong vị trí những điểm mù của xe tải lớn - Non Blind”.

Em Võ Dương Lam Phương cho hay, ý tưởng của nhóm là khi có phương tiện giao thông rơi vào “điểm mù” của xe, bộ cảm biến hiện diện sẽ nhận diện và báo động, ngoài ra thông qua màn hình thiết bị thể hiện các thông số cơ bản như ngưỡng phát hiện, mục tiêu bất động, mục tiêu chuyển động. Từ đó giúp người lái xe lớn có thể kiểm soát tầm nhìn ở các “điểm mù” và tránh gây ra tai nạn đáng tiếc.

Nhóm học sinh lớp 12A1 Trường THPT Ngô Quyền (TP.Biên Hòa) tại buổi trao giải cuộc thi Sáng kiến an toàn giao thông Việt Nam năm 2023 do Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) phối hợp với Báo điện tử Dân Trí và Công ty Toyota Việt Nam tổ chức

Không chỉ dừng lại ở giải ba cuộc thi Sáng kiến an toàn giao thông Việt Nam năm 2023, nhóm học sinh Trường THPT Ngô Quyền còn đặt ra những mục tiêu rõ ràng trong tương lai để tác phẩm trên có thể trở thành thiết bị thực tế trong lĩnh vực an toàn giao thông.

Em Lê Thúy Hằng kỳ vọng, nếu có điều kiện trong tương lai, các em có thể tiếp tục mở rộng và hướng đến ứng dụng trên những phương tiện có tải trọng nhỏ hơn. Phát huy tính hiệu quả của sản phẩm trong thời tiết xấu. Phát triển sản phẩm tích hợp với camera hành trình giúp tài xế dễ dàng quan sát cụ thể tình hình khi tham gia giao thông.

Nhóm học sinh lớp 12A1 Trường THPT Ngô Quyền (TP.Biên Hòa) cùng nghiên cứu tác phẩm “Thiết bị cảm biến phát hiện người trong vị trí những điểm mù của xe tải lớn”

Không chỉ vậy, nhóm học sinh trên còn nghĩ đến việc tích hợp với hệ thống pin mặt trời để tự động sạc mà không cần sử dụng nguồn điện của phương tiện giao thông. Đơn giản hóa thiết bị để người dùng dễ dàng tiếp cận và giảm bớt sự cồng kềnh của máy móc trong quá trình sử dụng.

Chiều 11-10-2023, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) phối hợp với Báo điện tử Dân Trí và Công ty Toyota Việt Nam trao giải cuộc thi Sáng kiến an toàn giao thông Việt Nam năm 2023. Gồm: 1 giải nhất, 4 giải nhì và 5 giải ba (trong đó có “Thiết bị cảm biến phát hiện người trong vị trí những điểm mù của xe tải lớn” của nhóm học sinh Trường THPT Ngô Quyền). Cuộc thi Sáng kiến an toàn giao thông Việt Nam năm 2023 thu hút gần 1,2 ngàn bài dự thi trên toàn quốc.

Đăng Tùng