Romania và Bulgaria tham gia một phần khu vực Schengen: Bước hội nhập quan trọng

Du khách làm thủ tục tại sân bay có biển chỉ dẫn mới lắp đặt dành cho khu vực Schengen và không thuộc Schengen tại sân bay quốc tế Henri Coanda ở Otopeni, Bulgaria ngày 31.3. Ảnh: AFP

Biên giới trên bộ vẫn duy trì

Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát biên giới trên đất liền vẫn được duy trì do sự phản đối chủ yếu từ Áo, quốc gia từ lâu đã ngăn chặn nỗ lực của họ vì lo ngại làn sóng nhập cư bất hợp pháp. Bulgaria và Romania hy vọng có thể được kết nạp hoàn toàn vào cuối năm nay. Như vậy sau 13 năm kể từ khi đệ đơn gia nhập năm 2011, hai quốc gia này mới chính thức trở thành thành viên.

Trước mắt, chính phủ Romania cho biết, quy tắc Schengen sẽ áp dụng đối với 4 cảng biển và 17 sân bay của Romania, trong đó sân bay quốc tế ở Otopeni gần thủ đô Bucharest là trung tâm lớn nhất. Romania cũng triển khai thêm cảnh sát biên phòng và nhân viên cơ quan di trú đến các sân bay để hỗ trợ hành khách và phát hiện những trường hợp lợi dụng để xuất nhập cảnh trái phép. Romania sẽ kiểm tra ngẫu nhiên để phát hiện những người mang giấy tờ giả nhằm đối phó với nạn buôn người.

Khu vực đi lại tự do Schengen được thành lập năm 1985, cho phép hơn 400 triệu người tự do đi lại giữa các nước mà không có các biện pháp kiểm soát biên giới. Tính cả hai quốc gia vừa gia nhập, hiện tại Schengen có 29 thành viên, trong đó gồm 25 trong số 27 quốc gia thành viên EU, cùng với Thụy Sĩ, Na Uy, Iceland và Liechtenstein.

Bước hội nhập quan trọng

Mặc dù chỉ là thành viên một phần của khu vực Schengen, nhưng việc dỡ bỏ kiểm soát tại biên giới trên không cũng như trên biển của hai nước có giá trị biểu tượng quan trọng. Nhà phân tích chính sách đối ngoại Stefan Popescu nhận định việc được nhận vào Schengen là một "cột mốc quan trọng" đối với Bulgaria và Romania.

Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen ca ngợi sự thay đổi này là một “thành công to lớn cho cả hai nước” và là “thời điểm lịch sử” đối với khu vực đi lại tự do lớn nhất thế giới.

Siegfried Muresan, một nghị sĩ Romania của Nghị viện châu Âu, nói với Associated Press: đây là “bước quan trọng đầu tiên” sẽ mang lại lợi ích cho hàng triệu du khách hàng năm. Ông nói: “Bulgaria và Romania đã đáp ứng tất cả các tiêu chí để gia nhập khu vực Schengen trong nhiều năm - chúng tôi cũng có quyền tham gia vào biên giới trên đất liền”.

Thủ tướng Romania Marcel Ciolacu gọi đây là một “thành tựu xứng đáng” đối với Romania và ông cho rằng sẽ mang lại lợi ích cho những công dân có thể đi lại dễ dàng hơn và sẽ thúc đẩy nền kinh tế. Ông nói: “Chúng tôi có kế hoạch rõ ràng và chắc chắn của chính phủ về việc tham gia đầy đủ vào Khu vực Schengen vào cuối năm nay”.

Ủy ban châu Âu, trong hơn một thập kỷ đã tuyên bố rằng Romania và Bulgaria đều đáp ứng các tiêu chí kỹ thuật để gia nhập đầy đủ. Cả hai nước đã nhất trí thực hiện kiểm tra an ninh ngẫu nhiên tại các sân bay và biên giới trên biển để kiểm soát nạn di cư bất hợp pháp và tội phạm xuyên biên giới.

Bộ trưởng Nội vụ Bulgaria Kalin Stoyanov nói với các phóng viên hôm 31.3: “Chúng tôi đã thể hiện và tiếp tục chứng minh cho những người di cư bất hợp pháp rằng họ không nên đến châu Âu qua đường Bulgaria”.

Theo dữ liệu chính thức, việc dỡ bỏ kiểm soát biên giới dự kiến sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tại bốn sân bay quốc tế của Bulgaria, nơi đón gần 11 triệu hành khách vào năm 2023. Đại diện sân bay cho biết sân bay ở thủ đô Sofia đóng vai trò là trung tâm lớn nhất cho các chuyến bay Schengen, chiếm 70% tổng số chuyến bay.

Trong khi các quy định được nới lỏng dự kiến sẽ tác động tích cực đến lĩnh vực du lịch, các thành viên của Nghị viện châu Âu đã bày tỏ lo ngại về tình trạng xếp hàng dài ở biên giới đất liền của EU và tác động của nó đối với thương mại trong thị trường chung của khối, cũng như sức khỏe và sự an toàn của các tài xế.

Các tài xế xe tải thường xuyên phải xếp hàng dài hàng km ở biên giới Romania và Bulgaria. Liên minh các nhà vận chuyển quốc tế ở Bulgaria ước tính sự chậm trễ khiến ngành này thiệt hại hàng chục triệu euro mỗi năm.

Quỳnh Vũ