Quảng Ngãi loay hoay tìm nguồn nước ngọt cho đảo Lý Sơn
Đến mùa nắng nóng, tình trạng xâm nhập mặn, thiếu nước ngọt trên đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi càng trở nên gay gắt. Việc tìm nguồn nước ngọt phục vụ sinh hoạt của người dân và sản xuất nông nghiệp trên đảo được đặt ra từ lâu. Thế nhưng, đến nay chính quyền địa phương vẫn lúng túng khi một dự án trữ nước đầu tư hàng chục tỷ đồng đến nay vẫn còn dang dở.
Thời điểm này, nông dân huyện đảo Lý Sơn đang vào vụ sản xuất hành tím. Thời tiết nắng nóng kéo dài càng khiến nông dân lo lắng về chất lượng và sản lượng vụ hành năm nay. Ông Trần Văn Tuân, ở thôn An Hải, huyện Lý Sơn canh tác 3 sào hành tím, tiền đầu tư giống, phân bón, công chăm sóc đến kỳ thu hoạch mỗi sào khoảng 15 triệu đồng.
Tình trạng khan hiếm nước ngọt trên đảo Lý Sơn diễn ra từ nhiều năm nay
Ông Trần Văn Tuân nhẩm tính, riêng tiền nước tưới tiêu mỗi sào mất vài triệu đồng, khả năng vụ hành năm nay thu không đủ bù chi: “Năm nào mưa nhiều thì có nước, năm nào ít mưa thì không có nước tưới luôn. Nhiều năm, hạn hán là nông dân mất mùa. Trên đảo có hồ nước Thới Lới phục vụ tưới tiêu nhưng không đủ tưới cho diện tích hơn 300ha, nên vẫn còn thiếu”.
Mùa nắng năm nào cũng vậy, huyện đảo Lý Sơn tái diễn cảnh người dân ra đồng canh chừng nước tưới cho cây trồng, dự trữ nước ngọt sinh hoạt. Trên các cánh đồng hành, tỏi, đâu đâu cũng chằng chịt ống nhựa ở các giếng đào, giếng khoan. Nhà nào cũng đầy những can nhựa, thùng phuy… trữ nước ngọt.
Hệ thống trữ nước sinh hoạt, kết hợp tưới tiết kiệm cho nông nghiệp đảo Lý Sơn dang dở nhiều năm
Huyện Lý Sơn hiện có hơn 22.000 dân, hơn 2.000 giếng đào, giếng khoan. Một nửa lượng nước ngầm trên đảo đang bị nhiễm mặn. Vào mùa cao điểm du lịch, chuyện lo đủ nước ngọt cho dân đảo và du khách càng cấp bách hơn. Bà Phạm Thị Hương, Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết, trước mắt, địa phương tuyên truyền, vận động người dân chủ động các phương án dự trữ, sử dụng nước ngọt tiết kiệm.
“Về lâu dài cần có những nghiên cứu, giải pháp bền vững cho nguồn nước trên địa bàn huyện trong thời gian tới. Nhất là việc xây dựng phát triển Lý Sơn thành đô thị thì cần phải có nguồn nước đảm bảo đáp ứng nhu cầu sử dụng nước trên địa bàn huyện”, bà Hương nói.
Ống nhựa chằng chịt bơm dẫn nước tưới trên các ruộng tỏi
Ông Võ Quốc Hùng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi cho biết, ngành đang nghiên cứu phương án thu gom, tận dụng lượng nước mặt trên đảo. Phương án đưa nước ngọt từ đất liền ra đảo bằng đường ống cũng được tính đến nhưng khó khả thi vì chi phí quá lớn.
“Phương án lâu dài, khả thi nhất là tận dụng lại nguồn nước nước mặt đổ ra biển là tối ưu nhất. Ngoài giải pháp chính của ngành, cần có những giải pháp khác nữa mang tính đồng bộ, tăng cường trồng cây xanh để tạo thêm nguồn nước ngầm, sinh thái cho huyện đảo. Người dân đảo cũng nên đầu tư thêm bể trữ nhỏ lẻ trong hộ gia đình, góp phần tăng thêm lượng nước trữ trong dân… Từ đó, cùng với những giải pháp chính của ngành nông nghiệp mới góp phần giải quyết cơ bản nguồn nước cho Lý Sơn”, ông Hùng cho biết.
Khô hạn, thiếu nước tưới ảnh hưởng chất lượng, năng suất hành, tỏi
Trong khi cả chính quyền địa phương và các sở ngành “loay hoay” tìm nguồn nước ngọt cho huyện Lý Sơn thì cũng tại hòn đảo này có một dự án trữ nước ngọt dang dở từ 7 năm nay và chưa biết khi nào mới hoàn thành?.
Đó là Dự án “Hệ thống trữ nước sinh hoạt, kết hợp tưới tiết kiệm cho nông nghiệp đảo Lý Sơn” do UBND huyện Lý Sơn làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư 75 tỷ đồng, khởi công xây dựng từ năm 2017, dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng từ năm 2020. Thế nhưng cho đến nay, dự án này mới chỉ hoàn thành hơn 20% hạng mục công trình và nằm phơi nắng, mưa hơn 3 năm nay.
Vào mùa khô hạn, nông dân Lý Sơn vất vả tìm nguồn nước tưới cây trồng
Theo Lãnh đạo UBND huyện Lý Sơn, Dự án này chậm trễ do “lỗi” trong công tác khảo sát, vướng quy hoạch, khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng…Đã qua nhiều lần điều chỉnh thiết kế nhưng đến bao giờ dự án này hoàn thành thì chưa một cơ quan nào trả lời dứt khoát.
Trước thực trạng này, Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu UBND huyện Lý Sơn phải có báo cáo tổng thể, toàn diện. Ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu cần làm rõ trách nhiệm của các đơn vị, cá nhân trong quá trình khảo sát, lập dự án và triển khai thi công.
Vị trí dự kiến xây dựng bể chứa nước ở khu vực chân núi Giếng Tiền
“Sau khi có báo cáo cụ thể của UBND huyện Lý Sơn, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tiến hành rà soát toàn diện dự án, tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết vướng mắc theo hướng kết thúc hay cho tiếp tục triển khai dự án, bằng cách điều chỉnh thời gian thực hiện dự án và điều chỉnh mục tiêu của dự án”, ông Minh nói./.
