Quản lý sử dụng tiết kiệm, hiệu quả khoáng sản, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững

Toàn cảnh phiên họp

Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy chủ trì phiên họp.

Tham dự có: Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên; đại diện lãnh đạo các Ủy ban của Quốc hội và bộ, ban ngành liên quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy phát biểu

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nêu rõ, tài nguyên địa chất, khoáng sản là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đồng thời là nguồn dự trữ lâu dài của quốc gia cần phải được quy hoạch, điều tra, thăm dò đầy đủ, quản lý tập trung thống nhất. Ngoài ra, khoáng sản là nguồn tài nguyên không thể tái tạo, do đó việc khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên này phải được thực hiện hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước bền vững trong giai đoạn trước mắt và lâu dài.

“Vì vậy, việc xây dựng, ban hành Luật Địa chất và Khoáng sản cần phải đáp ứng yêu cầu thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý cho các hoạt động địa chất, khoáng sản, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật, phù hợp với các điều ước và cam kết quốc tế mà nước ta là thành viên. Đồng thời, khắc phục được những tồn tại, hạn chế, bất cập của Luật Khoáng sản hiện hành; góp phần bảo đảm quản lý sử dụng tiết kiệm, hiệu quả khoáng sản, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững...’’ Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên phát biểu

Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên, Luật Khoáng sản đã được ban hành từ năm 2010, sau 13 năm thi hành và triển khai hệ thống văn bản pháp luật về khoáng sản cơ bản đầy đủ, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về khoáng sản; đẩy mạnh điều tra địa chất về khoáng sản và công nghiệp khai thoáng; quản lý khoáng sản ngày càng chặt chẽ, hiệu quả hơn. Nhiều chính sách quan trọng vẫn còn nguyên giá trị và được tiếp tục kế thừa.

Tuy nhiên, trong quá trình thực thi Luật vẫn còn một số tồn tại hạn chế như: Luật chưa quy định quản lý nhà nước về địa chất, nhất là quản lý thống nhất theo tiêu chuẩn, quy chuẩn chuyên ngành. Đặc biệt, chưa thống nhất quản lý thông tin, dữ liệu địa chất như Nghị quyết số 10-NQ/TW của Bộ Chính trị đã nêu.

Cùng với đó, thủ tục hành chính cấp phép về khoáng sản làm vật liệu san lấp còn phức tạp, chưa phân loại các đối tượng khoáng sản để áp dụng thủ tục hành chính tương ứng, phù hợp. Việc thu tiền cấp quyền khai thác theo trữ lượng khoáng sản còn gặp nhiều bất cập như: tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo trữ lượng khoáng sản được phê duyệt chưa bảo đảm tính chính xác; thu tiền cấp quyền khai thác trước khi tiến hành khai thác không tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư xây dựng cơ bản mỏ; trường hợp khai thác không đủ trữ lượng được cấp phép chưa có quy định việc hoàn trả tiền cấp quyền…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Tuấn Anh đồng chủ trì phiên họp

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Tuấn Anh cho biết, dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản đã kế thừa Luật Khoáng sản hiện hành, bổ sung một số quy định mới, sửa đổi, bổ sung nhiều quy định để khắc phục bất cập trong thực tiễn; đồng thời luật hóa một số quy định từ Nghị định của Chính phủ đã thực hiện ổn định trong thời gian qua. Tuy nhiên, cơ quan chủ trì soạn thảo cần tiếp tục rà soát các quy định cụ thể của dự thảo Luật với Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Luật Đầu tư; Luật Quy hoạch và các luật khác liên quan để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Ủy viên Thường trực Ủy ban KH-CN&MT Nguyễn Văn An phát biểu tại phiên họp

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng đề nghị các đại biểu tập trung góp ý làm rõ các nội dung về: quy định chung; phạm vi điều chỉnh; phân nhóm khoáng sản; quyền lợi, trách nhiệm của địa phương, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân nơi có tài nguyên địa chất, khoáng sản được khai thác;chiến lược, quy hoạch địa chất, khoáng sản; khu vực khoáng sản; sử dụng đất, nước, khu vực biển và hạ tầng, kỹ thuật trong hoạt động khoáng sản; hoạt động khoáng sản, thu hồi khoáng sản, chế biến khoáng sản…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Đoàn Thị Thanh Mai phát biểu

Tại phiên họp các đại biểu đã tập trung thảo luận về: quan điểm, mục tiêu xây dựng dự án Luật; thủ tục cấp phép thăm dò khoáng sản tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, sự cần thiết quy định như dự thảo luật, bảo đảm các tổ chức, nhân sử dụng ngân sách nhà nước trong khai thác khoáng sản; giấy phép khai thác khoáng sản, quyền khai thác khoáng sản; cách tiếp cận khai thác, dự trữ khoáng sản cho tương lai; bất cập trong chính sách xuất, nhập khẩu khoáng sản; việc ứng dụng khoa học và công nghệ tiên tiến trong khai thác khoáng sản nhằm hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường; xã hội hóa đối với thăm dò, khai thác khoáng sản; việc phân cấp phân quyền cho các địa phương trong khai thác khoáng sản…

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy phát biểu bế mạc phiên họp

Kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy ghi nhận các ý kiến góp ý của đại biểu, chuyên gia và nhà khoa học gồm 3 nhóm vấn đề với nhận định chung đây là dự án Luật phức tạp, được đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm. Các ý kiến cũng tập trung vào 12 nhóm vấn đề mới trong Tờ trình của Chính phủ gắn với 5 chính sách của dự thảo Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường giao Tiểu ban Môi trường và Biến đổi khí hậu khẩn trương nghiên cứu tiếp thu các ý kiến tại phiên họp, hoàn thiện dự thảo Báo cáo thẩm tra sơ bộ; đề nghị các Ủy ban của Quốc hội sớm gửi báo cáo tham gia thẩm tra cho Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường để kịp thời tổng hợp xây dựng báo cáo thẩm tra sơ bộ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đồng thời, Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu các ý kiến góp ý, dự kiến các vấn đề tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật làm cơ sở để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Khánh Duy