Quan điểm chuyên gia về đề xuất luật sư trả phí 1.500 đồng/trang A4 khi sao chụp tài liệu

Bộ Tư pháp vừa công bố tài liệu cho ý kiến đối với dự thảo Pháp lệnh Chi phí tố tụng. Pháp lệnh này do TAND tối cao chủ trì soạn thảo. Một trong những nội dung đang được dư luận quan tâm, đó là quy định về chi phí sao chụp tài liệu liên quan đến luật sư.

Theo TAND tối cao, bị can, người bào chữa có quyền sao chụp tài liệu, nhưng hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục, cách thức và chi phí thực hiện việc này.

Tại Nghị quyết số 326/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, người yêu cầu tòa án cấp bản sao giấy tờ, sao chụp tài liệu phải nộp 1.500 đồng/trang A4. Tuy nhiên, quy định này chỉ áp dụng với việc sao chụp tài liệu tại tòa, còn các giai đoạn khác như điều tra (cơ quan điều tra), truy tố (viện kiểm sát) thì chưa có hướng dẫn rõ ràng.

Từ đó, TAND tối cao đề xuất theo hướng: Trong vụ án hình sự, trường hợp bị can, người bào chữa yêu cầu sao chụp tài liệu thì bị can, người bào chữa phải chịu chi phí sao chụp tài liệu là 1.500 đồng/trang A4.

Ảnh minh họa

Mức giá 1.500 đồng/trang A4 mà TAND tối cao đưa ra bằng với mức giá sao chụp tài liệu mà Nghị quyết số 326/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội đang quy định.

Điểm mới so với hiện hành, đó là đối tượng áp dụng rộng hơn, không chỉ sao chụp tài liệu tại tòa án mà gồm cả cơ quan điều tra, viện kiểm sát…

Liên quan tới vấn đề này, Ts.Ls Đặng Văn Cường (Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp – Đoàn luật sư TP Hà Nội) bày tỏ quan điểm: Việc bổ sung các quy định pháp luật về chi phí tố tụng là cần thiết. Tuy nhiên, quy định như thế nào để đảm bảo sự hài hòa, hợp lý, dễ áp dụng, hạn chế những tiêu cực có thể phát sinh là vấn đề cần phải bàn kĩ.

Hồ sơ vụ án hình sự chủ yếu do cơ quan điều tra thu thập trong quá trình điều tra vụ án. Kết thúc giai đoạn điều tra thì bị can, những người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự được quyền tiếp cận hồ sơ vụ án bằng hình thức đọc, ghi chép, sao chụp hồ sơ vụ án.

Điểm i, khoản 2, Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định quyền của bị can như sau: "Đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu".

Điểm i, khoản 1, Điều 73 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định về quyền của người bào chữa như sau: "Đọc, ghi chép và sao chụp những tài liệu trong hồ sơ vụ án liên quan đến việc bào chữa từ khi kết thúc điều tra".

Như vậy, theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự hiện nay, sau khi kết thúc điều tra, cả bị can và người bào chữa đều được quyền "đọc", "ghi chép" các tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án. Với Luật sư thì còn có thêm quyền "sao chụp" những tài liệu trong hồ sơ vụ án liên quan đến việc bào chữa.

Ts.Ls Đặng Văn Cường bày tỏ quan điểm xoay quanh đề xuất trên

Theo ông Cường, việc người bào chữa phải "đọc, ghi chép, sao chụp" các tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án để thực hiện tham gia tố tụng, tranh tụng tại phiên tòa là bắt buộc. Đây là nghĩa vụ và là hoạt động nghề nghiệp của người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.

Hiện chưa có khái niệm cụ thể "sao chụp" hồ sơ là gì, thông thường thể hiện ở hai dạng là photocopy và chụp ảnh. Theo đó, đối với hoạt động "sao chụp" tài liệu chứng cứ, cũng cần phân chia làm hai trường hợp là: Một là người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự dùng máy ảnh, điện thoại chụp tài liệu chứng cứ; hai là trường hợp sử dụng máy photocopy, sử dụng giấy trắng của các cơ quan tiến hành tố tụng để photo hồ sơ tài liệu. Ngoài ra, còn trường hợp người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi hợp pháp của đương sự sử dụng USB để copy dữ liệu điện tử hồ sơ đã được số hóa tại các cơ quan tiến hành tố tụng.

Cùng với sự phát triển của công nghệ và xã hội thì những năm gần đây các đương sự và Luật sư tham gia tố tụng thường dùng điện thoại hoặc các phương tiện công nghệ để chụp ảnh hồ sơ vụ án mang về nghiên cứu, có thể in hoặc lưu trữ ở dạng điện tử. Việc sao chụp hồ sơ không phải là hình thức photo bằng máy photocopy, sử dụng giấy của cơ quan tố tụng mà là bằng điện thoại của Luật sư, của đương sự và thời gian chụp hồ sơ tài liệu rất nhanh chóng.

Vì vậy, khi quy định về lệ phí, chi phí tố tụng, Luật sư Cường kiến nghị chỉ nên quy định trường hợp người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự hoặc các đương sự khác sử dụng máy photocopy, sử dụng điện, giấy trắng của các cơ quan tố tụng thì mới phải nộp chi phí theo thời giá hao mòn máy móc, giá giấy mực.

Ô tô tải phanh gấp, trượt bánh gây tai nạn, tài xế chứng kiến la hét

C.Pháp - C.Lê