Phóng sinh bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Ban Tôn giáo tỉnh, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh và thành phố Biên Hòa tổ chức Chương trình Thả cá xuống sông Đồng Nai đoạn chảy qua khu vực thành phố Biên Hòa. Ảnh: Sông Thao

Việc làm tương tự như thiền viện Trúc Lâm Nhật Quang đang được hầu hết các tự viện trong tỉnh thực hiện. Ngoài ý nghĩa trong giáo lý của đạo Phật, phóng sinh thủy sản còn góp phần bảo vệ đa dạng sinh học trong môi trường nước, tái tạo, duy trì nguồn lợi thủy sản.

* Chung tay tái tạo nguồn lợi thủy sản

Thượng tọa THÍCH HUỆ KHAI, Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh, cho biết phóng sinh tái tạo nguồn lợi thủy sản đi đôi với làm sao để chức sắc, chức việc, phật tử chung tay nhiều hơn vào việc bảo vệ dòng chảy, rộng hơn là bảo vệ môi trường sống là đều mà Phật giáo Đồng Nai luôn hướng đến.

Trước đây, vào những dịp lễ trọng của Phật giáo, như: lễ Vu Lan, lễ Phật đản hay dịp lễ lớn của đất nước là Quốc khánh, Ngày Đất nước thống nhất 30-4… Phật giáo Đồng Nai lại chủ động hoặc phối hợp cùng các đơn vị liên quan tổ chức chương trình thả cá phóng sinh trên các dòng chảy. Đây cũng là một trong những việc làm thiết thực được chức sắc, chức việc và đồng bào Phật giáo thực hiện trong chương trình bảo vệ môi trường sống do Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh phát động hàng năm.

Hiện nay, chương trình này có thêm nhiều tín hiệu vui. Theo thượng tọa Thích Huệ Khai, Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh, thay vì chỉ một đôi lần trong năm như thời gian trước thì nay mỗi dịp rằm và mùng một hàng tháng, các tự viện trong tỉnh đều tổ chức hoạt động phóng sinh cá trên các dòng sông, suối không chỉ trong mà còn ngoài tỉnh.

Mức độ, số lượng thủy sản được thả vào môi trường ở mỗi nơi tuy có khác nhau nhưng ít nhiều đều có tác động tích cực đến môi trường sống. Bên cạnh đó, việc kết hợp trong dịp lễ phóng sinh để tuyên truyền đến người dân chung tay bảo vệ môi trường được Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh, Phật giáo Đồng Nai cùng các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tận dụng để thực hiện.

Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh và thành phố Biên Hòa tổ chức Chương trình Thả cá xuống sông Đồng Nai. Ảnh: Sông Thao

Theo ông Châu Thanh An, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Đồng Nai (Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn), thời gian qua đơn vị đã phối hợp cùng với Phật giáo Đồng Nai tổ chức nhiều chương trình tuyên truyền kết hợp thả cá phóng sinh, tái tạo nguồn lợi thủy sản. Như năm 2023, Chi cục Thủy sản Đồng Nai cùng Tổ Đình Long Thiền (phường Bửu Hòa, thành phố Biên Hòa), Ban Trị sự giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh và thành phố Biên Hòa tổ chức Hội nghị Tuyên truyền và thả cá Phóng sinh, tái tạo nguồn lợi thủy sản và Chương trình Phóng sinh trên sông Đồng Nai. Mỗi hoạt động có sự tham gia của hàng ngàn nhà tu hành, phật tử cùng quần chúng nhân dân.

Qua hai hoạt động này đã có gần 400 ngàn cá thể tôm, cá được thả vào môi trường tự nhiên. Cùng với đó, những thông tin liên quan đến bảo vệ môi trường, tái tạo nguồn lợi thủy sản, tài liệu tuyên truyền đã được truyền tải đến người dân.

* Khắc phục hạn chế trong phóng sinh

Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được thì việc tổ chức phóng sinh thủy sản vẫn còn một số hạn chế và cần sớm được khắc phục.

Thượng tọa Thích Huệ Khai chia sẻ, thời gian qua việc chọn mua giống cá nào, số lượng ra sao, kích thước cá đều do phật tử phát tâm hỗ trợ theo sự kêu gọi, vận động của chức sắc các tự viện.

Song song với duy trì phóng sinh thủy sản, năm 2024 Phật giáo Đồng Nai đặt ra nhiệm vụ tuyên truyền, vận động phật tử chung tay bảo vệ nguồn nước, nguồn lợi thủy sản. Cụ thể, trong quá trình này, chức sắc Phật giáo sẽ hướng dẫn phật tử thả và không thả loại nào theo khuyến cáo của cơ quan chức năng. Qua đó, hạn chế việc thả vào môi trường các loài được cơ quan chức năng đánh giá là nguy hại với hệ sinh thái.

Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh và thành phố Biên Hòa tổ chức Chương trình Thả cá xuống sông Đồng Nai. Ảnh: Sông Thao

Đồng thời, để tăng tỷ lệ sống trong quá trình phóng sinh, chức sắc Phật giáo hướng dẫn phật tử phát tâm phóng sinh các loại cá có kích thước phù hợp thay thế cho tâm lý trước đây là đều chọn loại có kích thước lớn để thả. Ngoài ra, việc thả cá không thả bọc ny-lông, chọn nơi thả cá có dòng nước đảm bảo cá có thể sinh sống được sẽ được Phật giáo Đồng Nai đẩy mạnh tuyên truyền đến bà con. Điều này nhằm khắc phục những hạn chế trong hoạt động thả cá phóng sinh trước đây: thả giống cá ngoại lai không phù hợp môi trường sinh thái, không chú ý môi trường dòng nước đã bị ô nhiễm khi thả cá…

Theo Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh VŨ ĐÌNH TRUNG, thời gian qua, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh phối hợp với Sở Tài nguyên và môi trường phát gần 1 ngàn tờ rơi về phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn đến các cơ sở tôn giáo trên địa bàn tỉnh; phối hợp với Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh tổ chức thả hơn 620 ngàn cá thể giống (tôm, cá) góp phần duy trì nguồn lợi thủy sản, cải tạo môi trường, cân bằng hệ sinh thái, tạo ý thức bảo vệ, giữ gìn nguồn nước sạch.

Song song đó, các chức sắc, chức việc cùng phật tử sẽ chung tay thực hiện nếp sống văn minh trong xử ký chất thải sinh hoạt đối với từng cơ sở thờ tự, trong mỗi gia đình. Không để xảy ra tình trạng lợi dụng dòng chảy để vứt rác bừa bãi. Chủ động dọn dẹp vệ sinh khu vực trụ sở tôn giáo, khu dân cư hoặc phối hợp cùng đoàn thể cơ sở, chính quyền địa phương thực hiện các hoạt động thu gom rác trên các sông suối, trồng cây chống sạt lở…

Một điểm đáng lưu tâm nữa là thời gian qua vẫn còn tình trạng người dân sử dụng xẹt điện hoặc các dụng cụ đánh bắt cá không tuân theo kích thước quy định để đánh bắt thủy sản. Hay bà con đang phóng sinh thì cách đó vài mét ngư dân đã cắm thuyền sẵn để chờ bắt cá phóng sinh.

Theo Trưởng ban Tôn giáo tỉnh Nguyễn Đình Kiên, hoạt động thả cá phóng sinh trong Phật giáo tỉnh thời gian qua rất tốt. Song việc tuyên truyền chấp hành về bảo tồn, loại bỏ hình thức đánh bắt tận diệt còn chưa được Phật giáo Đồng Nai thực hiện đồng bộ trong tín đồ. Do vậy, thời gian tới, Ban Tôn giáo sẽ cùng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn có sự phối hợp để tuyên truyền trong các dịp lễ lớn của Phật giáo.

Sông Thao