Phát hiện sớm ung thư qua xét nghiệm máu

Đặc biệt là các loại ung thư này nếu được phát hiện sớm thì tỉ lệ điều trị thành công cao, hạn chế sự tiến triển cũng như tử vong cho bệnh nhân.

Kiểm tra mảnh ADN do khối ung thư giải phóng

TS. Victor Velculescu - Trưởng nhóm nghiên cứu đồng thời là Giám đốc nghiên cứu sinh học ung thư tại Trung tâm Ung thư Kimmel Johns Hopkins, Baltimore (Mỹ) cho biết: Trong thử nghiệm này, các nhà khoa học đã tiến hành phân tích máu để kiểm tra các mảnh ADN do các khối u ung thư giải phóng, sau đó so sánh các mảnh ADN này với bảng 58 gene đột biến tìm thấy trong các bệnh ung thư thường gặp, các nhà khoa học sẽ phát hiện ra được nhiều bệnh ung thư giai đoạn sớm mà không bị kết quả dương tính giả ở người khỏe mạnh.

Xét nghiệm máu giúp phát hiện ung thư giai đoạn sớm.

Chia sẻ thêm về nghiên cứu, TS. Velculescucho biết: Để tạo ra một xét nghiệm di truyền có thể chẩn đoán được ung thư, các nhà nghiên cứu phải tìm ra cách để phát hiện các đột biến ADN liên quan đến ung thư trong khi loại bỏ được các đột biến tự nhiên và vô hại thường xảy ra ở người. Các nhà khoa học đã lấy các mảnh vỡ di truyền và sử dụng chúng để ghép nên hình ảnh của ADN tế bào ung thư. Nhóm nghiên cứu đã lắp ráp một bảng gồm 58 gene liên quan đến ung thư và sử dụng phương pháp quét để tìm những mảnh ADN khối u trong máu của 200 người bị ung thư. Kết quả, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra khoảng 62% trường hợp ung thư giai đoạn 1 và 2, trong đó đặc biệt phải kể đến các phát hiện 71% các trường hợp ung thư trực tràng giai đoạn đầu, 59% các trường hợp ung thư vú và ung thư phổi và 68% các trường hợp ung thư buồng trứng. Các nhà nghiên cứu cũng kiểm tra trực tiếp các mô ung thư được sinh thiết hoặc phẫu thuật từ một nửa trong số 200 bệnh nhân ung thư tham gia nghiên cứu. Và họ phát hiện thấy 82% khối u có đột biến tương quan với các mảnh ADN tìm thấy trong máu của người bệnh.

Đồng thời, thử nghiệm cũng chứng tỏ khả năng sàng lọc những người không mắc ung thư. Để kiểm tra khả năng loại bỏ những người khỏe mạnh của phương pháp xét nghiệm máu mới này, các nhà nghiên cứu cũng phân tích máu của 44 tình nguyện viên không bị ung thư. Kết quả là không có trường hợp dương tính giả nào xảy ra. Theo TS. Velculescu, sai số của xét nghiệm này tương đương với ít hơn 1 dương tính giả trong hơn 3.5 triệu mã ADN được sắp xếp theo trình tự, vì mỗi xét nghiệm riêng biệt đều đòi hỏi đánh giá 80.000 cặp ADN cơ bản kết hợp với bảng kiểm tra 58 gene.

Hạn chế tử vong cho bệnh nhân

TS. Velculescu cho biết, nếu ung thư được phát hiện sớm hơn, cơ hội cứu sống của bệnh nhân sẽ cao hơn nhiều. Sự khác biệt về tỉ lệ sống còn giữa các bệnh nhân được chẩn đoán bệnh ung thư ở giai đoạn cuối và giai đoạn đầu chiếm hơn 1 triệu người trên thế giới mỗi năm.

Việc phát hiện ung thư buồng trứng ở giai đoạn sớm là hết sức cần thiết. Bởi nếu được phát hiện sớm, hơn 90% bệnh nhân có thể kéo dài cuộc sống của mình ít nhất 5 năm. Thông thường, dưới 20% các trường hợp ung thư buồng trứng được chẩn đoán trong giai đoạn sớm còn hầu hết được phát hiện sau khi đã di căn. Khi đó, tỉ lệ sống sót sau 5 năm chỉ còn là 40% hoặc ít hơn. Chính bởi đặc điểm này nên việc tìm thấy bất kỳ dấu hiệu nào giúp chẩn đoán ung thư buồng trứng ở giai đoạn 1 là bước đột phá lớn. Mặc dù thu được những kết quả đầy hứa hẹn, các nhà khoa học vẫn cần xác nhận thêm hiệu lực của phương pháp xét nghiệm máu này trong các nghiên cứu lớn hơn. Đến một lúc nào đó, công nghệ sẽ phát triển đến mức các xét nghiệm cơ bản có thể tìm ra mọi dạng bệnh ung thư ở giai đoạn sớm kể cả những bệnh ung thư không đe dọa đến mạng sống. Lúc này, các bác sĩ ung thư sẽ phải thảo luận về vấn đề điều trị hay không điều trị bởi theo ông, trong một số trường hợp, bệnh ung thư không ảnh hưởng lâu dài đến sự sống còn, điều trị để loại bỏ ung thư có thể mang đến kết cục tồi tệ hơn cho người bệnh.

TS. Len Lichtenfeld - Phó Giám đốc y khoa của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ gọi đây là “nghiên cứu quan trọng”, đang đẩy chúng ta đi xa hơn một bước để phát triển một xét nghiệm máu có thể chẩn đoán ung thư sớm hơn. Đây là một bước tiến và là một bằng chứng cho việc ngành y tế có thể làm được những gì đối với bệnh ung thư mà trước đây người ta cho rằng là không thể làm được và cũng cần thêm thời gian để xét nghiệm này có thể được sử dụng rộng rãi trên lâm sàng.

DS. NGUYỄN HẢI ĐĂNG

((Theo health, 2017))