Pháo đài Avdiivka sụp đổ quá nhanh khiến Mỹ cũng phải bất ngờ

Theo Viện nghiên cứu chiến tranh của Mỹ (ISW), mặt trận Avdiivka gần như sụp đổ “chỉ sau một đêm”, Tổng tư lệnh mới của Ukraine, Tướng Alexander Syrskyi, buộc phải ra lệnh vào sáng sớm ngày 17/2 (giờ Ukraine), nhanh chóng rút toàn bộ lực lượng khỏi thành phố Avdiivka.

Lực lượng Ukraine rút khỏi thành phố Avdiivka, sẽ lùi về tuyến phòng thủ thuận lợi hơn để tránh bị quân Nga bao vây. Trên thực tế, trước khi ban hành lệnh rút lui chính thức, Tổng thống Zelensky đã nhiều lần từ chối yêu cầu rút lui của quân phòng thủ Avdiivka.

Tuy nhiên, tình thế nguy kịch đến mức quân Ukraine ở Avdiivka đã “bất tuân thượng lệnh” và “tự rút lui”, đặc biệt là các lực lượng của Lữ đoàn phòng vệ 110. Quân Ukraine ở nhiều vị trí khác nhau tự mình thoát khỏi vòng vây và bị tổn thất nặng nề trong quá trình rút chạy.

Theo nguồn tin quân sự Ukraine, rất ít người thực sự có thể thoát khỏi vòng vây. Đêm 14/2, họ lần đầu tiên thực hiện nỗ lực thoát khỏi vòng vây, lúc đó 10 binh lính cố gắng thoát ra khỏi vị trí bị bao vây, nhưng cuối cùng chỉ có 2 người trốn thoát; số còn lại đều bị thương và buộc phải quay về vị trí cũ của họ.

Sau đó, nhiều binh sĩ Ukraine bắt đầu bỏ chạy, nhưng vì pháo binh Nga đã chiếm khu vực Hồ Xanh (Blue Lake) ở Mỏ cát, nơi địa hình cao và có lợi thế về chiến thuật trên toàn bộ chiến trường Avdiivka, nên hỏa lực pháo binh của Nga có thể bao trùm hầu hết các vị trí của Ukraine.

Khi đó, bất kỳ hành động đột phá hoặc rút chạy của Quân đội Ukraine khỏi Avdiivka sẽ bị hỏa lực pháo binh của quân Nga ngăn chặn. Mặc dù hỏa lực pháo binh và thậm chí là cả bom hàng không của Nga thả liên hồi, nhưng cũng không ngăn được quân Ukraine rút chạy.

Trong tình thế như vậy, lãnh đạo quân sự hàng đầu của Ukraine đã phải ra lệnh rút lui khỏi Avdiivka, nếu không nguy cơ quân Ukraine sẽ bị “hầm trong vạc”, khi quân Nga đã bao vây 4 mặt, dồn quân Ukraine vào trong khu vực “quyết chiến điểm”.

Tờ New York Times (NTY) đánh giá hậu quả của việc Avdiivka rơi vào sự kiểm soát của Nga và chia sẻ những câu chuyện từ những binh lính Ukraine đã chiến đấu trực tiếp tại Avdiivka nói về quá trình rời khỏi thành phố, trong cảnh bị hỏa lực bom pháo của Nga “truy sát”.

NTY cho biết, việc chiếm được Avdiivka là chiến quả lớn đầu tiên của Nga kể từ tháng 5 năm ngoái. Moscow đã cố gắng chiếm thành phố này kể từ tháng 10/2023, tuy nhiên những nỗ lực này phần lớn đã thất bại, khiến Nga tổn thất nặng nề, với hàng chục nghìn binh sĩ thương vong.

Đồng thời NTY viết rằng, ngay cả khi các tuyến phòng thủ của Ukraine ổn định phía sau Avdiivka, thì thành phố nằm dưới sự kiểm soát của Nga sẽ cho phép Moscow điều quân và vũ khí cho các cuộc tấn công theo hướng khác. Do vậy, việc kiểm soát Avdiivka có thể cải thiện thế trận của Nga.

Trong bình luận với NTY, binh lính Ukraine mô tả "sự bối rối và tuyệt vọng" của họ khi chạy trốn khỏi Avdiivka. Đầu năm nay, người Nga đã vượt qua được tuyến phòng thủ bên ngoài của thành phố và tổn thất của Ukraine bắt đầu gia tăng sau đó. Đồng thời, Nga tăng cường bắn phá các tuyến phòng thủ bằng bom.

"Khi tình hình ngày càng trở nên tồi tệ, các nhà phân tích quân sự ở Ukraine và những nơi khác lo ngại rằng, giới lãnh đạo sẽ lặp lại những sai lầm mà Ukraine đã mắc phải trong quá khứ, khi cố bám víu cho đến khi rõ ràng là hy vọng đã mất và không cần phải lãng phí quân số và vũ khí nữa - ví dụ như Bakhmut”; NTY viết.

Vào sáng ngày 17/2, cuộc rút quân khỏi Avdiivka vẫn đang được tiến hành trong bối cảnh không quân của Nga hoạt động giảm do thời tiết khắc nghiệt. Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết, tổn thất trong quá trình rút quân khỏi phía nam thành phố là "nhỏ". Nhưng các video đăng tải lên mạng xã hội cho thấy, sự rút lui của quân Ukraine nguy hiểm đến mức nào.

Một số binh sĩ đã bày tỏ lo ngại trong các cuộc phỏng vấn riêng rằng, việc ra lệnh sơ tán đến quá muộn, hoặc một số binh lính bất chấp quy định đã đăng các thông tin “gay gắt” trên mạng xã hội về cuộc rút lui nguy hiểm và hỗn loạn của họ.

Một trong những chỉ huy Ukraine tham gia cuộc triệt thoái khỏi Ukraine ngày 17/2 cho biết, quân của anh ta không có thời gian để tiến hành một cuộc rút lui có tổ chức, như phá hủy vũ khí, trang bị không thể mang theo, hay như đốt tài liệu.

"Không thể quan sát được trên đường phố và chúng tôi phải băng qua một cánh đồng dài 1 km mà không có sự hỗ trợ. Pháo binh địch liên tục bắn phá chúng tôi và con đường ra khỏi Avdiivka ngổn ngang xác chúng tôi"; chỉ huy đơn vị Ukraine nói với NTY.

Mặc dù lãnh đạo Ukraine phủ nhận một số quân Ukraine bị bắt, nhưng trên mạng xã hội, nhiều binh sĩ Ukraine thừa nhận rằng, một số đồng đội của họ chưa kịp rút đã bị bắt làm tù binh, đặc biệt là một số người bị thương.

Theo các nhà phân tích độc lập, nhìn chung tổn thất của Ukraine ở Avdiivka nhỏ hơn ở Bakhmut, Quân đội Ukraine đã rút ra bài học nhưng vẫn chưa đủ và đáng lẽ phải triệt thoái sớm hơn. Trùng hợp thay, trận Bakhmut cũng do Tướng Syrskyi chỉ huy (Nguồn ảnh: Topwar, NY Times, CNN, Sina)

Tiến Minh (Theo New York Times)