NS Kim Hương 'Thái hậu Dương Vân Nga': Đổ vỡ hôn nhân gần 30 năm, xế chiều ngẫm thấy buồn vì không nổi tiếng

Nghệ sĩ Kim Hương - Người đầu tiên đóng vai Dương Vân Nga thay thế cho Thanh Nga

Nghệ sĩ Kim Hương tên thật là Lê Thị Xưa, sinh năm 1952 tại TP.HCM. Khi lên 10 tuổi, Kim Hương đã say mê tiếng hát của nữ nghệ sĩ Thanh Nga nên đã nài nỉ cha mẹ cho theo học ca cổ nhạc. Sau đó cô may mắn được nhạc sĩ Út Trong nhận làm đệ tử và được học tất cả bài bản nhỏ của sân khấu trong hai năm. Cũng chính nghệ sĩ Út Trong đã đặt cho cô nghệ danh Kim Hương.

Tuy vẫn ở nhà trường học văn hóa, mỗi lần nghe lại bản vọng cổ "Lắng tiếng chuông ngân", Kim Hương luôn cảm thấy như có tiếng gọi nào đó thôi thúc mình bước vào nghề sân khấu. Vì thế, đến năm 12 tuổi, Kim Hương được cha gửi gắm vào đoàn Thăng Long Huỳnh Thái. Sau đó Kim Hương được nghệ sĩ nổi tiếng Bích Thuận nhận làm con nuôi và hướng dẫn diễn xuất qua các vai đào con trong vở: Giông tố đêm thu, Phấn hương… Chỉ hai tháng sau Kim Hương lại rời sân khấu vì còn quá nhỏ.

Kim Hương lại về nhà tiếp tục học thêm cổ nhạc với nhạc sĩ Hai Khuê, rồi lại được thầy giới thiệu cô vào học khóa đàn tranh ở trường Quốc gia âm nhạc và Kịch nghệ và học ca thêm các bài bản lớn. Sau khi ra trường, năm 1967, Kim Hương đi theo Bích Sơn hát ở đoàn Trăng Mùa Thu của bầu Nho, qua các vở diễn: Qua mùa giông tố, Võ đông sơ Bạch Thu Hà, Công chúa thủy tề, Bà chúa đền vàng… Đoàn có những nghệ sĩ như Bích Sơn, Thanh Kim Lệ, Như Hà, Như Hạnh, Đắc Thành, Kiều Trúc Phương, Hoài Trúc Phương…

Nghệ sĩ Thanh Nga và Kim Hương trong vở Hoa Mộc Lan

Đầu năm 1968, Kim Hương đã được 16 tuổi, đoàn Kim Chưởng mời cô về cộng tác, sau đó tham gia những vở: Người nhạn trắng, Một cành miên hương, Hoa biển… Tuy nhiên, đoàn Kim Chưởng vốn lưu diễn thường xuyên, ít khi ở Sài Gòn, nên đầu năm 1969 cha mẹ Kim Hương không cô theo đoàn nữa. Cô rời đoàn rồi sau đó cộng tác với chương trình tivi của Thanh Tòng qua vài vở Hồ Quảng…

Năm 1972, sinh hoạt sân khấu cải lương bị bế tắc, các rạp hát bị phim chưởng lấn chiếm hết, nghệ sĩ sân khấu phải đi đóng phim, hát ở các show tivi, đại nhạc hội để kiếm sống. Kim Hương ghi danh theo học ca tân nhạc ở lớp nhạc Lê Minh Bằng ở đường Hai Bà Trưng. Đi hát được một thời gian, vì thường xuyên xa nhà nên nữ nghệ sĩ quyết định ngưng hát và trở về nhà. Đến tháng 9/1975, nghệ sĩ Kim Hương muốn diễn cải lương nên đến nhà Thanh Nga để xin được về đoàn.

"Khi đó chị Thanh Nga đồng ý nhận tôi vào đoàn. Thời đó đoàn Thanh Minh đang tập vở "Bên cầu dệt lụa", tôi được chị Thanh Nga cho vào vai Tiểu Loan. Những ngày đầu tập tôi mắc cỡ lắm, bị bà bầu Thơ là má của chị Thanh Nga la, nhưng chị Thanh Nga bênh vực cho tôi. Từ từ thì tôi cũng tập được rồi mới diễn vở "Bên cầu dệt lụa". Vai diễn của tôi là cô người hầu Tiểu Loan, bữa đó hát khai trương khán giả thích lắm.

Chị Thanh Nga có cái hay lắm, dù không phải là đạo diễn nhưng chị hướng dẫn cho mọi người cách diễn, cảm xúc từng nhân vật. Ở đoàn Thanh Minh, tôi được hai vai trong "Bên cầu dệt lụa" và "Tiếng trống Mê Linh", đó là hai vở kinh điển, quý giá nhất thời đó", bà nhớ lại.

Nghệ sĩ Kim Hương (trái) vai Nàng Tía và Hà Mỹ Xuân vai Trưng Nhị trong vở Tiếng trống Mê Linh

Riêng vở nổi tiếng "Thái hậu Dương Vân Nga" của Ca Lê Hồng dàn dựng, Kim Hương vào vai bà Đinh Điền, còn nghệ sĩ Thanh Nga vai Thái hậu. Sau khi Thanh Nga đột ngột qua đời năm 1978, có nhiều người nghĩ rằng sẽ có một ngôi sao nào đó sẽ được mời về đoàn Thanh Minh thế vai Thanh Nga để tiếp tục công diễn vở này. Tuy nhiên, sau đó, nhờ tiếng vang của vai Nàng Tía trong "Tiếng trống Mê Linh", trưởng đoàn khi đó là bà Nguyễn Thị Thơ đã quyết định chọn Kim Hương cho vai Thái hậu.

Kim Hương được đánh giá là đạt được 50-70% nét diễn của Thanh Nga trong vai Thái hậu Dương Vân Nga. "Tôi đã không nghĩ rằng đóng được vai Thái hậu, vì nhu cầu bức thiết của hoàn cảnh đoàn, tôi đã cố gắng không sợ sệt cũng vì thương nhớ người chị tình thân Thanh Nga, nhất là tập thề đoàn giúp đỡ tôi, họ không sợ sệt thì tôi phải xứng đáng với sự giúp đỡ đó. Với quần chúng khán giả ủng hộ đông đảo và nồng nhiệt, tôi vui mừng phấn khởi, khi diễn tôi không còn nghĩ tôi là tôi nữa, mà như có chị Thanh Nga một phần trong tôi, cho đến khi màn buông xuống tôi mới sực tỉnh thấy lại mình là Kim Hương…", nữ nghệ sĩ từng tiết lộ.

Tuy nhiên, sự cố gắng của một người có đạt được thành tựu hay không, đôi khi còn tùy thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh có thuận lợi hay không. Và sự nghiệp của nữ nghệ sĩ Kim Hương đã không được thuận buồm xuôi gió thời gian sau đó, nên đầu năm 1980 cô đành rời đoàn về nghỉ ở nhà một thời gian. Sau đó, bà lại chuyển sang vài đoàn hát khác như: đoàn Tiếng ca sông Cừu, Trúc Giang, Phước Chung, đoàn cải lương Long An I; thậm chí từng có thời gian bà trở lại đoàn Hương Mùa Thu, cho đến cuối cùng trụ lại Nhà hát múa rối TP.HCM với vai trò người quản lý.

Ở tuổi ngoài 70, nghệ sĩ Kim Hương sống một mình, vẫn làm các công việc liên quan đến tổ chức biểu diễn

NS Kim Hương: Xế chiều ngẫm lại cũng buồn vì xinh đẹp, hát hay nhưng không nổi tiếng

Về đời tư, chia sẻ trong talkshow "Người kể chuyện đời" hồi tháng 3/2023, nghệ sĩ Kim Hương cho biết bà lập gia đình năm 38 tuổi. Cuộc hôn nhân của bà nhờ sự giới thiệu của vợ chồng nghệ sĩ Út Bạch Lan. Tuy nhiên, kết hôn được vài năm thì vợ chồng bà chia tay vì tính cách không hợp nhau.

"Chồng tôi không làm nghệ thuật. Khi sống chung thì vợ chồng mâu thuẫn, có được đứa con gái thì chia tay. Tôi giữ và nuôi con gần 30 năm qua. Khi đó tôi buồn lắm, tại sao mình là nghệ sĩ Kim Hương mà gặp trường hợp như vậy. Nếu mình không là nghệ sĩ thì chắc không đến nỗi. Sau này tôi còn gặp một biến cố khác nữa mà không tiện kể, nhưng nó khiến tôi uất ức, muốn buông bỏ mọi thứ", nghệ sĩ chia sẻ.

Đời tư không trọn vẹn là thế, khi ở tuổi xế chiều, nhìn lại con đường nghệ thuật, nhiều ý kiến cho rằng nghệ sĩ Kim Hương xinh đẹp, hát hay nhưng không nổi tiếng. Bà thừa nhận bản thân rất buồn. Nghệ sĩ cải lương bộc bạch: "Nhiều cái để tôi buồn lắm, nhiều người hỏi tôi ngày xưa hát với chị Thanh Nga, anh Thanh Sang, những người đó nổi tiếng mà sao bản thân lại không nổi tiếng. Tôi về nằm suy nghĩ thấy đúng, mình cũng làm dữ dằn lắm mà sao thấy mình không có gì.

Nữ nghệ sĩ thừa nhận bà buồn trước lời nhận xét có tài năng nhưng không được nổi tiếng

Nhưng tôi cũng suy nghĩ lại, thời tôi được hát: Bên cầu dệt lụa, Tiếng trống Mê Linh, Thái hậu Dương Vân Nga... bước đường tôi đi bị chông gai, chướng ngại vật, bị ganh ghét nhiều lắm. Người ta bảo tôi không phải là ngôi sao, không là gì cả. Nhưng tôi thấy bình thường, giờ tôi đã chọn con đường là tổ chức biểu diễn, một người đứng phía sau nên không màng".

Trải qua nhiều sóng gió, nghệ sĩ Kim Hương hài lòng với cuộc sống hiện tại. Bà tự hào vì được sống với công việc mà mình yêu thích. Bà tâm sự: "Tôi vẫn ước mong được gặp các anh chị bên phim, kịch, nếu có cơ hội mà ai mời tôi sẽ tham gia. Tôi không đòi hỏi, bây giờ sức khỏe tốt là mừng rồi. Cách đây 20 năm, tôi suy nghĩ còn kém lắm, không hiểu sâu như bây giờ. Hiện tại tôi biết nhìn, biết thông cảm, chia sẻ. Bây giờ có 100.000 đồng một ngày tôi vẫn sống được, có 50.000 đồng cũng sống được chứ không đòi hỏi".

An Khánh