Nốt lặng của làng nghề

Tuy nhiên hiện nhiều làng nghề truyền thống đang hoạt động chật vật, hoặc đứng trước nguy cơ bị mai một bởi một lý do đơn giản, không cạnh tranh lại với các sản phẩm hiện đại khác trên thị trường. Làng nghề làm lò đất ở ấp Đầu Doi, thị trấn Hòn Đất, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang là một thí dụ điển hình.

Bà VŨ THỊ SỞI - Ấp Đầu Doi, thị trấn Hòn Đất, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang : “Hồi trước cài làng này là không nhà nào không làm cái nghề này. Từ nhỏ đến lớn, từ già đến trẻ, đông vui lắm, ban đêm cũng như ban ngày.”

Bà HUỲNH THỊ CẠN - Ấp Đầu Doi, thị trấn Hòn Đất, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang : “Cái nghề này là nuôi sống gia đình. Sắm nhà, sắm đất, sắm ghe là nhờ cái nghề này nè.”

Nhớ lại thời kỳ vàng son của làng nghề lò đất Đầu Doi, những bậc cao niên không khỏi chạnh lòng. Hiện tại, ở Đầu Doi giờ chỉ còn lác đác vài chục hộ bám trụ, làm cầm chừng, được ngày nào hay ngày đó. Trước đây, cả ấp Đầu Doi có trên 200 cơ sở làm lò đất, bận rộn sáng đêm vẫn không kịp giao cho thương lái chở đi tiêu thụ khắp miền Tây, thậm chí lên tới miệt Sài Gòn, Đồng Nai. Người làm nghề đông đúc, khách buôn cũng tập trung về đầy bến sông. Cảnh trên bến dưới thuyền vui như ngày hội.

Bà VŨ THỊ SỞI - Ấp Đầu Doi, thị trấn Hòn Đất, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang: “Hồi đó ghe đậu nhóc dưới sông, nhà tôi hồi trước ghe vào hỏi mua liên tục, giờ có khi 2 tháng không ai hỏi mua.”

Nguyên liệu đất sét khan hiếm, công việc nặng nhọc và đặc biệt thu nhập thấp khiến làng nghề có tuổi đời trên trăm năm này đang dần mai một. Những con người gắn bó như máu thịt với lò đất ngậm ngùi trải qua những năm tháng khó khăn của làng nghề. Nhân công theo nghề giờ phần đông cũng chỉ là những nông dân tận dụng thời gian nông nhàn, làm kiếm thêm thu nhập hoặc những người không làm được nghề khác.

Bà TRƯƠNG THỊ NHÀN - Ấp Đầu Doi, thị trấn Hòn Đất, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang : “Tốp con, tốp cháu giờ nó ko chịu làm. Sau này mà tốp già mà mất đi chắc cái nghề này bị bỏ quá.”

Những biểu hiện cho thấy làng nghề bị mai một đã và đang hiện hữu tuy nhiên có người vẫn muốn gắn bó lâu dài, bởi theo họ đây là làng nghề truyền thống của cha ông để lại, phải cố gìn giữ. Họ tin rằng, làng nghề này sẽ không bao giờ lụi tàn. Lò đất truyền thống, khó thay thế được trong bếp ăn của một số gia đình. Và hơn hết, lò đất là câu chuyện của thời gian, của quá khứ và những kỷ niệm đẹp, mang bóng dáng của miệt đồng quê, không dễ bị lãng quên./.

Thực hiện : Trung Hiếu