Những tượng đài bất tử trên biên giới (bài 31)
Thành lập ngày 7/11/1976, trong điều kiện còn nhiều khó khăn, gian khổ nhưng khi chiến tranh xảy ra, CB, CS Đồn CANDVT 657 - Đồn Biên phòng Ia Mơ ngày nay đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, dũng cảm, mưu trí làm thất bại các cuộc tấn công của bọn Pol Pot.
Bài 31: Vừa bảo vệ đơn vị, vừa cơ động đánh địch
Cùng với các đồn, đơn vị khác của Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) Gia Lai, trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới, chống quân Pol Pot, cán bộ, chiến sĩ (CB, CS) Đồn CANDVT 653 - Ia Pnôn và Đồn CANDVT 657 - Ia Mơ đã khắc phục khó khăn, dũng cảm đánh bại các cuộc tấn công của kẻ thù. Nhiều CB, CS đã ngã xuống trên mảnh đất đại ngàn Tây Nguyên khi tuổi đời còn rất trẻ. Sự khi sinh anh dũng của các anh chính là tượng đài của lòng yêu nước, là biểu tượng cao đẹp của CANDVT trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia...
Ia Pnôn - Tìm địch mà diệt
Đến cuối năm 1977, quân Pol Pot bắt đầu mở cuộc tấn công quy mô lớn vào hầu hết các đồn, trạm CANDVT của ta đóng dọc biên giới Gia Lai. Đồng thời, liên tục tung các toán lính vượt biên giới sang đất ta trinh sát, phục kích, tập kích quân ta, gài mìn đánh phá giao thông trên đường 1B và đường 19 kéo dài. Ngày 29/10/1977, sau khi đột nhập qua biên giới, Pol Pot đã dùng M79 bắn vào Đồn CANDVT 653 - Đồn Biên phòng Ia Pnôn ngày nay.
Tri ân các anh hùng, liệt sĩ đã anh dũng hy sinh để bảo vệ chủ quyền biên giới tỉnh Gia Lai. Ảnh: Đăng Bảy
Ngày 19/12/1977, khu vực phía Nam sông Ia Đrăng, Tổ tuần tra của Đồn CANDVT 653 phát hiện một toán trinh sát của địch, nên đã nổ súng, diệt 2 tên, thu 2 súng AK, số còn lại phải tháo chạy về bên kia biên giới. Ngày 31/12/1977, Pol Pot huy động một tiểu đoàn (thuộc Trung đoàn 81, Sư đoàn 801, Quân khu Đông Bắc Campuchia) vượt biên giới, bao vây Đồn CANDVT 653.
Địch liên tục dùng hỏa lực bắn vào đồn, đồng thời, cho lực lượng luồn sâu về phía sau của đồn để gài mìn, chốt phục trên các ngả đường. Nhờ có hệ thống hầm hào, công sự vững chắc, CB, CS của đơn vị đã mưu trí, dũng cảm, tổ chức lực lượng đánh trả quyết liệt, làm thất bại ý đồ chiến lược của chúng. Cùng với đó, các lực lượng gồm Đại đội 1 cơ động CANDVT Gia Lai và Tiểu đoàn 2 của Bộ Chỉ huy Quân sự Gia Lai được tăng cường lên phối hợp với Đồn CANDVT 653 tác chiến đánh địch, giữ vững trận địa.
Bị ta đánh cho tơi bời, phải rút về bên kia biên giới, nhưng quân Pop Pol vẫn không từ bỏ ý định đánh chiếm Đồn CANDVT 653. Sáng ngày 7/1/1978, chúng lại đưa lực lượng Tiểu đoàn 1 (Trung đoàn 82) vượt biên giới, vào sâu trong đất ta hòng “đánh nhanh, chiếm gọn Đồn CANDVT 653”. Nắm được ý đồ của chúng, sáng 8/1/1978, Ban Chỉ huy Đồn CANDVT 653 và lực lượng phối hợp chia thành 3 mũi, quyết tâm đánh tan bọn Pol Pot, đuổi chúng về bên kia biên giới.
Sau 2 ngày anh dũng chiến đấu, ta đã làm cho quân Pol Pot thiệt hại nhiều về người và vũ khí. Chúng bỏ lại trận địa 21 xác chết, ngoài ra, ta còn bắn bị thương hàng chục tên, thu nhiều súng đạn và khí tài của chúng. Chiến thắng trên đã phá vỡ mưu đồ đánh chiếm Đồn CANDVT 653 của quân Khmer đỏ, đồng thời cổ vũ các đơn vị CANDVT trên toàn tuyến biên giới tỉnh Gia Lai thi đua giết giặc lập công.
Trong các ngày từ 20 đến 24/4/1978, chúng liên tục dùng hỏa lực bắn phá Đồn CANDVT 653, gây nhiều thương vong cho bộ đội ta. Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ huy CANDVT Gia Lai, Đồn CANDVT 653 quyết định tổ chức lực lượng, tìm địch mà diệt. Sáng 25/4/1978, hai tiểu đội do đồng chí Đinh Trung Tăn, Đồn trưởng Đồn CANDVT 653 trực tiếp chỉ huy xuất phát, truy kích địch. Trận này đơn vị đã tiêu diệt 5 tên Pol Pot, bắn bị thương một số tên, thu 1 súng M79, 2 súng AK, 3 quả đạn B40. Bị tổn thất nặng nề, chúng buộc phải tháo chạy qua bên kia biên giới...
Trận chủ động tìm địch mà đánh của CB, CS Đồn CANDVT 653 khẳng định chủ trương "chủ động đánh địch từ xa" của Ban Chỉ huy CANDVT Gia Lai là đúng đắn, sáng suốt. Cùng với những chiến công trước đó, tháng 7/1978, Đồn CANDVT Ia Pnôn đã vinh dự được nhận lẵng hoa của Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng. Cũng trong năm 1978, đơn vị vinh dự được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Hai.
Ia Mơ - Truy kích địch ở mọi lúc, mọi nơi
Thành lập ngày 7/11/1976, trong điều kiện còn nhiều khó khăn, gian khổ nhưng khi chiến tranh xảy ra, CB, CS Đồn CANDVT 657 - Đồn Biên phòng Ia Mơ ngày nay đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, dũng cảm, mưu trí làm thất bại các cuộc tấn công của bọn Pol Pot.
Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ia Pnôn tuần tra bảo vệ biên giới. Ảnh: Đăng Bảy
Năm nay vừa tròn 80 tuổi và có hơn 22 năm gắn bó, chiến đấu ở biên giới Gia Lai, Thượng tá Lê Đình Tâm (nguyên Phó Chỉ huy trưởng BĐBP Gia Lai) nhớ lại: Ngày 23/5/1978, Ban Chỉ huy Đồn CANDVT 657 tổ chức một đội tuần tra gồm 13 đồng chí, chia làm 2 tổ, do Chính trị viên phó Đinh Văn Bường chỉ huy. Đến khoảng 17 giờ 30 phút, đội công tác phát hiện hai toán địch, khoảng 35 tên đang dựng lán trại ở sâu trong đất ta. Chớp thời cơ, đồng chí Lưu Đức Hùng liền bắn 1 quả M79 vào toán thứ hai và lệnh cho toàn đội nổ súng tiêu diệt địch...
Do bị đánh bất ngờ, chúng không kịp phản kháng nên ta diệt tương đối gọn cả hai toán này. Nghe tiếng súng nổ, biết đồng bọn bị tập kích, khoảng một đại đội địch đang ở gần đó đã tổ chức tấn công vào đội hình tuần tra. Chúng vừa sử dụng hỏa lực bắn mạnh vào đội hình, vừa khép vòng vây với ý định bắt sống bộ đội ta. Do chênh lệch về lực lượng, vũ khí quá lớn nên Chính trị viên phó Đinh Văn Bường lệnh cho toàn đội rút quân về vị trí tập kết để củng cố lực lượng, tiếp tục chiến đấu. Trận này, ta tiêu diệt 37 tên Pol Pot. Nhưng Đồn CANDVT 657 đã có một chiến sĩ anh dũng hy sinh (đó là Binh nhất Trần Văn Oanh, sinh năm 1959, quê ở xã Đức Giang, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh) và 3 đồng chí bị thương...
Liên tiếp những tháng ngày sau đó, Pol Pot nhiều lần dùng hỏa lực tập kích vào Đồn CANDVT 657, đồng thời cho quân phục kích nhiều địa điểm xung quanh đơn vị. Nhưng âm mưu của chúng đều bị thất bại trước sự mưu trí, dũng cảm của ta. Với chủ trương "chủ động đánh địch từ xa", ngày 18/10/1078, dưới chân núi Chư Prông, đội công tác do Đồn trưởng Rơ Lan Thượng chỉ huy đã nổ súng, tiêu diệt 6 tên Pol Pot khi chúng đang xâm nhập sâu vào đất ta. Chỉ 3 ngày sau đó, tại khu vực suối Pa, Đồn trưởng Rơ Lan Thượng đã chỉ huy một tổ tuần tra chặn đánh một toán quân Pol Pot, đuổi chúng về bên kia biên giới.
Tháng 11/1978, khi đang dẫn quân đi tuần tra biên giới, tổ công tác do Đồn trưởng Rơ Lan Thượng bị địch phục kích. Nhưng với sự mưu trí, dũng cảm, ta đã nhanh chóng làm chủ trận địa, tổ chức phản công chúng. Trận này, ta diệt được 1 tên, thu 1 khẩu súng AK... Tháng 5/1979, tại điểm cao 274, thuộc xã Ia Lâu, Đồn phó Mai Văn Nhờ chỉ huy đội tuần tra gồm 20 CB, CS của Đồn CANDVT 657 và 7 du kích xã Ia Lâu truy kích địch. Trận này ta tiêu diệt được 12 tên. Nhưng hôm sau, đội tuần tra rơi vào ổ phục kích của địch, Thiếu úy Mai Văn Nhờ (sinh năm 1941, quê ở xã Minh Đông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) và 7 đồng chí khác đã anh dũng hy sinh...
Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên cương của Tổ quốc, CB, CS Đồn CANDVT 657 đã độc lập và phối hợp với các lực lượng khác chiến đấu 11 trận. Qua đó, diệt 49 tên, bắn bị thương hàng chục tên và bắt sống 1 tên Pol Pot, thu nhiều vũ khí, khí tài của địch. Qua những trận đánh và trong công cuộc giữ đất, giữ bình yên cho phum sóc, bản làng, đã có 15 CB, CS của Đồn CANDVT 657 anh dũng hy sinh. Chiến công, sự hy sinh anh dũng của CB, CS Đồn CANDVT Ia Mơ nói riêng và CANDVT Gia Lai nói chung đã góp phần quan trọng cùng quân, dân cả nước đánh thắng cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam, bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền của Tổ quốc.
