Những trường cho học sinh phổ thông học trước đại học

Học sinh trường chuyên trên cả nước nếu đủ điều kiện có thể học một số tín chỉ của Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: Phương Lâm.

Học sinh THPT học trước chương trình đại học là việc không còn lạ tại nhiều nước trên thế giới. Ở Việt Nam, một số đại học cũng đang triển khai chương trình này.

Học trước tín chỉ đại học

Cuối năm 2021, Đại học Quốc gia Hà Nội ban hành quy định cơ chế đặc thù trong tuyển sinh và đào tạo liên thông bậc trung học phổ thông và bậc đại học tại Đại học Quốc gia Hà Nội.

Theo đó, học sinh THPT chuyên của đại học này và học sinh THPT chuyên trong cả nước từ học kỳ 2 lớp 11 sẽ được đăng ký học tích lũy một số học phần thuộc ngành đào tạo đại học của ĐH Quốc gia Hà Nội.

Để đăng ký, các em cần đạt loại giỏi trở lên ở năm học, kỳ học trước đó; được hiệu trưởng trường THPT các em đang theo học và đơn vị đào tạo đại học đồng ý bằng văn bản.

Để đảm bảo chất lượng và vừa sức của học sinh, Đại học Quốc gia Hà Nội quy định mỗi học sinh chuyên chỉ được đăng ký tối đa 3 học phần trong một học kỳ. Kết quả các học phần này sẽ được bảo lưu khi học sinh trúng tuyển vào bậc đại học của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Thực tế từ năm 2018, Đại học Quốc gia Hà Nội đã áp dụng chương trình này cho riêng học sinh trường chuyên thuộc đơn vị này. Sau một quá trình triển khai thử nghiệm, cuối năm 2021, cơ chế đặc thù này bắt đầu mở rộng cho tất cả học sinh chuyên trong cả nước.

Cuối tháng 12/2023, tại hội nghị thường niên của Đại học Quốc gia TP.HCM, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM, cho biết trong năm 2024, trường triển khai thí điểm một số môn học chung và công nhận tín chỉ cho học sinh THPT giỏi vượt trội theo phương thức kết hợp trực tuyến và trực tiếp.

Chương trình hướng đến học sinh tài năng ở tất cả trường phổ thông, không chỉ trong trường chuyên. Hiện Đại học Quốc TP.HCM gia đang xây dựng quy chuẩn, điều kiện cụ thể cho kế hoạch này.

Dự kiến, học sinh học qua hệ thống bài giảng trực tuyến của các trường thành viên, sau đó dự thi trực tiếp để được công nhận tín chỉ.

Tại Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, từ năm 2019, nhà trường đã cho phép học sinh THPT đăng ký học trực tuyến môn Nhập môn kỹ sư ngành.

Chương trình này nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng giúp học sinh hiểu thêm về ngành đã học, chứ không đào tạo chuyên sâu. Từ đó giúp các em định hướng nghề nghiệp và chọn ngành đúng. Tuy nhiên, nhà trường hiện chưa quy đổi thành tín chỉ tương đương.

Trong khi đó, năm 2022, Đại học Hoa Sen triển khai chương trình Đại học sớm, đối tượng là học sinh lớp 10, 11, 12 của các trường THPT.

Sau khi hoàn tất học phần, học sinh sẽ được cấp giấy chứng nhận; được xem xét miễn học và công nhận tín chỉ chỉ đối với học phần đã tham gia khi trở thành sinh viên chính quy của Đại học Hoa Sen.

Ngoài ra, học sinh sẽ được lựa chọn học một hoặc theo tổ hợp học phần sao cho số học phần được công nhận trong chương trình đào tạo chính quy (thuộc một ngành cụ thể) là nhiều nhất.

Học dự bị đại học nước ngoài

Ở các nước khác trên thế giới, chương trình học trước đại học đã xuất hiện từ lâu. Có thể kể đến chương trình Advanced Placement (AP) của Mỹ.

Đây là chương trình do Tổ chức giáo dục College Board của Mỹ thiết kế, gồm các khóa học có nội dung tương đương với các khóa cơ bản trong năm đầu ở bậc đại học, giúp học sinh làm quen và có cơ hội hoàn thành một số tín chỉ đại học ngay từ khi học phổ thông.

Tại Việt Nam, khoảng 20 trường phổ thông và một số trung tâm đang dạy chương trình AP. Đối tượng học là học sinh lớp 11 và lớp 12. Một số trường cũng cho phép học sinh lớp 10 có năng lực học tập tốt tham gia chương trình này.

Trường Phổ thông Năng khiếu, Đại học Quốc gia TP.HCM, là trường công lập đầu tiên ở Việt Nam dạy và thi chương trình này.

Một số trường quốc tế tại Việt Nam giảng dạy chương trình AP có thể kể đến như trường Quốc tế TP.HCM - Học viện Mỹ, trường Quốc tế Hoa Kỳ; trường Quốc tế Nam Sài Gòn, trường Dewey...

Ngọc Bích