Nhu cầu tiêu thụ Lithium tăng vọt chưa từng có trên thế giới

Trụ cột chuyển đổi năng lượng

Khi lithium nổi lên như một trụ cột của quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu, ngành này đang trong vòng vây của một cuộc cách mạng chuyển động chậm mà trước đó đã làm đảo lộn các mặt hàng như quặng sắt: thúc đẩy việc định giá minh bạch hơn và toàn ngành.

Albemarle Corp., nhà cung cấp lithium số 1 toàn cầu đã tổ chức một loạt cuộc đấu giá kể từ tháng 3, nơi những người mua tiềm năng cạnh tranh để giành được hàng hóa thông qua đấu thầu. Doanh số bán này là một bước tiến quan trọng đối với lithium cho đến gần đây vẫn được bán ở mức giá cố định trong các hợp đồng dài hạn.

Hiện tại, có sự chắp vá của các tham chiếu giá giao ngay nhưng có rất ít sự nhất quán về cách định giá từng đơn vị lithium khi nó chảy dọc theo chuỗi cung ứng từ mỏ đến xe điện.

Przemek Koralewski, người đứng đầu bộ phận phát triển thị trường toàn cầu của cơ quan báo cáo giá Fastmarkets cho biết: “Việc bán đấu giá lithium có hai tác dụng. Nó cho phép các nhà khai thác nhận được giá trong ngày và điều đó có nghĩa là các hợp đồng mà hầu hết vật liệu được bán thực sự phản ánh động lực thị trường”.

Nhu cầu ngày càng tăng về pin và xe điện đã biến lithium từ một kim loại đơn thuần thành một mặt hàng được theo dõi chặt chẽ, thu hút đầu tư hàng chục tỷ USD. Nhưng nó cũng gây ra sự biến động lớn và sự phức tạp ngày càng tăng.

Các công ty khai thác quặng sắt phải đối mặt với tình thế khó khăn tương tự trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 khi mức tiêu thụ nguyên liệu sản xuất thép của Trung Quốc bùng nổ. Sau đó, BHP Group Ltd. đã dẫn đầu một cáo buộc gây tranh cãi nhằm chôn vùi chế độ hàng chục năm tuổi về các tiêu chuẩn được đàm phán hàng năm để ủng hộ giá thả nổi vốn là nền tảng cho thị trường ngày nay.

Chris Berry, chủ tịch công ty tư vấn House Mountain Partners, cho biết: “Nó không khác gì cách thị trường quặng sắt phát triển. Những cuộc đấu giá này và tính thanh khoản ngày càng tăng của hợp đồng tương lai lithium là một dấu hiệu tốt”.

Ý tưởng là việc định giá giao ngay, thường xuyên hơn theo giá thầu và ưu đãi cho phép những người tham gia thị trường phản ứng nhanh hơn với những thay đổi về cung và cầu, từ đó giải phóng thị trường hiệu quả hơn trong thời kỳ bùng nổ cũng như thời kỳ tồi tệ.

Đối với spodumene - một nguyên liệu thô chứa lithium - giá giao ngay thông thường ở Trung Quốc do các nhà nghiên cứu đưa ra đã được sử dụng làm tài liệu tham khảo nhưng vẫn chưa đạt yêu cầu, Giám đốc điều hành Standard Lithium Ltd. Robert Mintak cho biết.

Mintak nói rằng những điều này có thể “khiến thị trường trở nên điên cuồng và khiến các nhà đầu tư bối rối, khiến các nhà phát triển bối rối và gây nhầm lẫn cho việc đàm phán bao tiêu”. Các cuộc đấu giá của Albemarle giúp cho thấy mức giá ở Trung Quốc gần với thực tế đến mức nào.

Những ngày đầu

Bốn cuộc đấu giá vào tháng 4 và tháng 3 của Albemarle - cộng thêm ba cuộc đấu giá nữa sẽ diễn ra trong tháng này - không phải là cuộc đấu giá đầu tiên trong ngành. Nhà sản xuất Pilbara Minerals Ltd. của Úc đã bắt đầu một nền tảng kỹ thuật số để đấu giá từ năm 2021 và Mineral Resources Ltd. cũng đang lên kế hoạch cho một nền tảng này. Trong khi đó, giao dịch tương lai cũng đã phát triển ở Trung Quốc từ năm ngoái.

Albemarle lên kế hoạch tổ chức nhiều sự kiện đấu thầu hơn nữa, mở rộng từ việc bán chất cô đặc spodumene và lithium cacbonat sang lithium hydroxit.

“Lithium đang ở giai đoạn đầu của vòng đời”, Albemarle cho biết. “Các điểm dữ liệu chất lượng cao, thường xuyên là chìa khóa để hỗ trợ các chỉ số giá minh bạch, đáng tin cậy và mạnh mẽ. Công ty có kế hoạch tổ chức đấu giá ít nhất hai tuần một lần”.

Giá lithium đang thoát ra khỏi thời kỳ bùng nổ để lại hàng loạt dự án bị đình trệ, các thỏa thuận bị hủy bỏ và cắt giảm sản xuất. Một thước đo giá - đối với lithium cacbonat ở Trung Quốc - thấp hơn khoảng 80% so với mức đỉnh điểm bùng nổ vào năm 2022. Thị trường vẫn đang phải vật lộn với lượng hàng tồn kho tăng cao từ thời kỳ đó.

Thị trường giao ngay mở rộng của Lithium

Hiện có sự khác biệt ngày càng tăng giữa các sản phẩm khác nhau khi chuỗi cung ứng trưởng thành.

Các hợp đồng dài hạn trước đây thường gắn liền với thị trường hóa chất hạ nguồn hơn là nguyên liệu thô được khai thác, spodumene, vốn chỉ trở thành nguồn chủ yếu trong thập kỷ qua. Và mối quan hệ giá cả giữa hai bên đang bị phá vỡ.

Ana Cabral, giám đốc điều hành của công ty khai thác Sigma Lithium Corp., cho biết trong một cuộc phỏng vấn với báo giới. “Cuối cùng, hệ thống khen thưởng rủi ro phải phù hợp với cơ chế định giá. Những người sản xuất chất cô đặc - tiền hóa chất - phải chịu mọi rủi ro”.

Các nhà sản xuất lithium đang điều hướng không chỉ sự tăng trưởng bùng nổ về nhu cầu mà còn cả những thay đổi về địa chính trị và quy định có thể dẫn đến sự phân chia giữa các khu vực địa lý khác nhau. Phương Tây đang cố gắng ít phụ thuộc hơn vào chuỗi cung ứng chạy qua Trung Quốc và ngày càng tập trung vào lượng khí thải carbon khác nhau của các nguồn khác nhau.

Susan Zou, nhà phân tích của Rystad Energy có trụ sở tại Thượng Hải, nhận định: “Điều quan trọng là các thợ mỏ phải chứng minh được giá trị sản phẩm của mình khi động lực của nguyên liệu lithium và hóa chất khác nhau”.

Nam Nguyễn